Öretim Üyesi Prof. Dr. Serhat Özekes, gerçekleen vakalar örnek göstererek kripto para yatrmnn güvenilirlii konusunda deerlendirmelerde bulundu ve önemli tavsiyeler paylat.
Saldrlar güvenlik açklar olduunu gösterdi
Kripto para endüstrisinin 2008de Bitcoinin balangcndan bu yana önemli ölçüde ilerlediini belirten Prof. Dr. Serhat Özekes, Blokzincir teknolojisindeki gelimeler, kullanclara mahremiyet salad ve merkezi olmayan finans (DeFi) hareketi muazzam bir ekilde büyüdü. Ancak, kripto para endüstrisinin artan bu popülerlii nedeniyle siber saldrlarn da hedefinde olmas ve geçtiimiz yllarda baarl olan baz saldrlar, bu sektörde baz güvenlik açklarnn olabileceini görmemizi salad. dedi.
Kripto paralar siber saldrlarn hedefinde
2018 ylnda Japon Coincheck firmasndan 530 milyon dolar deerinde 500 milyon NEM coinin çalnarak 19 farkl hesaba aktarldn hatrlatan Özekes, Sadece 2019 ylnda toplam 292 milyon dolar deerinde 12 büyük kripto para hrszl gerçekleti. Aralk 2020de 1.5 milyon üzerinde kullancs olan ngiltere merkezli kripto para borsas EXMO urad siber saldr sonucunda toplam varlklarnn yüzde 5ini kaybettiini ve farkl miktarlarda BTC, XRP, ZEC, USDT ve ETH çalndn açklad. Austos 2021de ise merkeziyetsiz finans platformu olarak faaliyet gösteren Poly Network, hackerlarn hedefindeydi ve yaklak 600 milyon dolar deerinde Etherium ve altcoinler saldrganlarn hesabna geçirildi. ifadelerini kulland.
Saadet zincirlerine dikkat!
Siber saldrlara ek olarak, kripto para piyasasnda dolandrclk ve aldatmaca olaylarnn da yaandn belirten Özekes, Alclar ve satclarn, çevrimiçi kripto para ticareti yapabilecei borsalardan bazlar sahte olabiliyor. Ünlü talyan dolandrc Charles Ponziden adn alan ponzi emas saadet zinciri örnekleri de yaanabiliyor. Bitcoine alternatif bir kripto para olarak ortaya çkan OneCoin, 2014-2016 yllar arasnda dünya çapnda yaklak 3 milyon kiiyi 4 milyar dolar dolandran en büyük kripto para saadet zincirlerinden biri olarak kabul ediliyor. dedi.
Fidye yazlm saldrlar yüzde 311 artt
Prof. Dr. Serhat Özekes, küresel koronavirüs salgnnn çevrimiçi yasad faaliyetlerde de bir patlamaya sebep olduuna dikkat çekti ve sözlerini öyle sürdürdü:
Birlemi Milletler, bu dönemde internet üzerinden ilenen suçlarda yüzde 600den fazla art olduunu ve her 40 saniyede bir oltalama (phishing) saldrs gerçekletiini duyurdu. Oltalama türündeki siber saldrlar kripto para yatrmclarn da artk daha çok tehdit ediyor. Fidye yazlm saldrlarnn temel aya olan oltalama saldrnda yatrmclar kullandklar sanal para borsas veya dijital cüzdan firmasna ait sahte bir e-posta alyor. Bu e-postadaki balantya tklanarak kripto para borsasn temsil eden sahte bir web sayfasna yönlendirme salanmasnn ardndan kullanc ve ifre bilgilerinin girilmesi durumunda tüm yatrm kontrolü siber korsanlarn eline geçebiliyor. Blockchain analitik firmas Chainalysis, kripto para tabanl suçlar incelendiinde 2020 ylnda 2019 ylna kyasla fidye yazlm saldrlarnn yüzde 311 orannda arttn raporlad.
Saldrlara kar tedbir alnmas mümkün
Tüm bu örnekler incelendiinde kripto para endüstrisinde çeitli güvenlik açklarnn varlndan söz edilebileceini belirten Özekes, Siber saldrlar, dolandrclk, oltalama gibi yöntemlerle bu sistemin ve kullanclarnn zafiyetleri ve zayflklar somut olarak gün yüzüne çkt. Bu güvenlik açklarndan ve yaanan bu olaylardan edinilen tecrübeyle gerek teknoloji gelitiricileri tarafnda gerekse de kripto para kullanclar tarafnda çeitli tedbirler alnmas mümkün. Bu tedbirler alnd takdirde kripto para endüstrisi daha güvenilir bir yöntem olarak deerlendirilebilir. dedi.
Kripto para kullanclar 3 gruba ayrlyor
Kripto para kullanan kiilerin üç grup altnda incelenebileceini ifade eden Özekes, lk gruptaki kiiler Bitcoin gibi kripto para birimlerinin gelecein para birimi olacana inanyorlar ve daha da deer kazanmadan satn almak için yar içerisine giriyorlar. kinci gruptakiler kripto para birimlerinin arkasndaki teknoloji olan blokzincir yapsna güveniyorlar, merkezi olmayan ilem ve kayt sisteminin geleneksel ödeme yöntemlerinden daha güvenli olduuna inandklar için bu para birimini kullanmaya çabalyorlar. Son gruptakiler ise anlk deer artlarndan para kazanmay hedefliyorlar ve kripto para birimlerini gelir kayna ve yatrm arac olarak görüyorlar. diye konutu.
Bu tavsiyelere dikkat!
Prof. Dr. Serhat Özekes, ülkemizde de çounlukla yatrm arac olarak görülen kripto paralar ile ilgili dikkat edilmesi gerekenleri öyle sralad:
- Kenarda duran ve kaybedilse de olumsuz etkisinin çok olmayaca bir miktarla yatrm yaplmal,
- Kripto para piyasasndaki ani dalgalanmalar, fiyat düüleri kredinin geri ödenmesini riske atacandan banka kredisi çekilerek yatrm yaplmamal,
- Yatrm yaplan kripto parann whitepaper ad verilen tantm yazs, kulland blokzincir teknolojisi, projenin gelitirici ekibi, dier kripto para projelerinden farkl olarak sunduu yenilikler, daha önce siber saldrya maruz kalp kalmad gibi konularda bilgi verdii için mutlak incelenmeli,
- Her yatrmn bir dizi riskle birlikte geldiini unutmadan az riskle yüksek kar teklifi sunulduunda yanl bir eyler olabilecei düünülmeli,
- Yatrm getirisinin pazar durumuna bal olarak dalgalandn unutmadan tutarl getirili yatrm tekliflerine kar daima dikkatli olunmal,
- Kripto para piyasasnda dolandrclk, aldatmaca (ponzi emas), siber saldrlar ve oltalama olaylar yaandnn bilincinde olarak tedbirli davranlmal.
Giderilmesi gereken endieler var
Kripto para birimi geleceinin bir tartma konusu olduunu belirten Prof. Dr. Serhat Özekes, Kukusuz küresel bir fenomen haline geldi ancak bu büyüyen teknoloji hakknda örenilecek çok ey var. Yasaklanmadan veya hayatn bir parças olmadan önce dikkate alnmas gereken birçok parametre ve giderilmesi gereken endie var. Bitcoin ve dier kripto paralarn destekçileri, bunlarn herhangi bir hükümete, herhangi bir devlete veya kuruma bal olmadklar için geleneksel fiziksel para birimlerinden çok daha üstün olduunu iddia ediyorlar. Eletirmenlerin veya savunucularn söylediklerine baklmakszn, hala gelien bir teknoloji olduu için net bir öngörüde bulunmak oldukça zor. diye konutu.