Yllk 4 milyon ton buday ithal eden Türkiyeye umut olacak bir buday çeidi üzerinde YYÜdeki bilim insanlar 3 yldr aratrma yapyor. çalmalarnda çok olumlu sonuçlar elde ettiklerini belirten YYÜ Eczaclk Fakültesi Farmasötik Biyoteknoloji Ana Bilim Dal Bakan Yrd.Doç.Dr. Abdulhamit attal, anavatan Msr olan ve mucize buday olarak adlandrlan budayn gen aratrmasn yaparak Türkiyedeki buday verimini arttrmay hedeflediini söyledi.
ARATIRMA NGLTEREDE BALADI
TÜBTAK yurt d doktora aratrma bursu ile 3 yl önce ngiltereye giden ve aratrmalarna bitki biyoteknolojisi alannda dünyann en önemli aratrma merkezlerinden biri olan John Innes Centreda baladn anlatan Battal, çalmalarn daha sonra ODTÜ, ardndan da Van YYÜde sürdürdüünü söyledi. Yapt çalmann sonuçlarnn Amerika Genetik Topluluu yayn organ Genetics dergisinde yaynlandn ifade eden Yrd.Doç.Dr. Battal, çalma yaptklar budayn antik Msr döneminden gelen 28 kromozomlu bilimsel ad triticum turgidum compositum yani mucize buday olduuna dikkat çekti. Yrd.Doç.Dr. Battal, Aslnda, mucize buday Anadoluda bulunmayan bir buday deil. Bunu daha önce de duymutum. Baz yörelerde yabani ot olarak deerlendirilerek tarladan sökülüp atlrken, baz yörelerde tarlasnda mucize buday yetien çiftçinin kurban keserek köylülere ikram ettiiyle ilgili bilgilere ulatm dedi.
MELEZLEME YAPILDI YEN BR TOHUM ELDE EDLD
Öncelikli hedefin budayn genlerinin aratrlmas olduuna dikkat çeken Yrd.Doç.Dr. Battal, Türk buday çeitleriyle yaplan melezlemeler sonucu yeni bir tohum elde edildiini söyledi. Yrd.Doç.Dr. Battal, öyle devam etti:
Mucize buday normal budaya göre 3 kata kadar daha fazla baakçk, 2-3 kat arasnda daha fazla tohum says vererek verimi olumlu yönde etkiliyor. Mucize buday ile yaptmz melezlemeler sonras elde ettiimiz tohumun u anda ön testleri yaplyor. Bu testlerde yüzde 10 veya 20 orannda bir verim art olmas durumunda bile bölge ve ülke ekonomisine büyük bir katk sunulacak. Biz büyük bir umut tayoruz.
Geçtiimiz günlerde Mulann Marmaris lçesinde mucize budaya benzeyen ve basna yansyan budayn Siyez Buday olduunun ileri sürüldüünü belirten Battal, öyle konutu:
Üniversite olarak ilgililerle hemen iletiime geçerek bu budayla çalmalar yapmaya talip olduumuzu ilettik. çünkü, çok önemli yeni bir gen kayna ortaya çkmtr ve buna sahip çkmak gerekmektedir. lk örnekler bu hafta bize ulaacak ve çalmalarmza hzl bir ekilde balayacaz. Siyez mi deil mi ortaya çkacak.