Türkiyenin önemli tahl üretim merkezi Diyarbakr ve anlurfada, kurak geçen sonbahar ve kn ardndan son günlerde etkili olan yalar çiftçilerin yüzünü güldürdü.
Ekilebilen tarm alan bakmndan Konya ve Ankaradan sonra üçüncü srada yer alan Diyarbakr ve anlurfada, Türkiyedeki mercimein yüzde 36s, budayn yüzde 10u, arpann ise yüzde 11i üretiliyor.
Yaklak 6 milyon 394 bin dekar alanda hububat tarmnn yapld kent, Atatürk Barajnn salad sulama imkanlar sayesinde bu sektörde önemli bir merkez olmaya aday gösteriliyor. Sonbahar ve k mevsiminin kurak geçtii anlurfada son günlerde etkili olan yalar üreticilerin yüzünü güldürdü.
- çiftçiler mutlu
Eyyübiye lçesine bal Karahisar Mahallesinde 300 dönüm alanda arpa ve buday eken çiftçi Ahmet Sel, neredeyse bu yldan umutlarn kesmeye baladklarn ancak yalarla birlikte her eyin deitiini belirtti.
Ekinlerin u anda çok iyi duruma geldiini anlatan Sel, Bizim burada su yok, tarlalar yamura bal. Allaha ükür mart ve nisan aylarndaki yalar sayesinde yüzümüz güldü. Sezon sonunda iyi bir verim alacamz düünüyoruz. dedi.
Abdülkerim Aksoy da bahar yamurlarnn bölge çiftçisi ve besicisi için adeta ilaç olduunu dile getirerek, hem ekinler hem de merann uzun zamandan beri bu kadar gelimediini aktard.
Harran Üniversitesi (HRÜ) Ziraat Fakültesi Öretim üyesi Prof. Dr. Mehmet Ali çullu, önemli bölümü yar kurak iklim etkisi altnda bulunan Türkiyede bir damla yan bile önemli olduunu vurgulad.
Tarm yaplan alanlarn yaklak yüzde 20sinin sulanabildiini ve geriye kalan alanlarn tamamen yalara bal olduunu ifade eden çullu, öyle konutu:
Ortalama rekoltesi 20 milyon ton olan tahl üretimi çounlukla yalara bal ve kurak geçen yllarda yüzde 20-30 verim kayplar meydana gelebilmektedir. Ülkenin farkl bölgelerinde zaman zaman yaan kar ve yamurlara ramen Meteoroloji Genel Müdürlüünün hazrlad kuraklk indisine göre ülkenin çok önemli bir bölümü kuraklktan etkilenmi görünmektedir. En çok etkilenen GAP alannda özellikle ocak ve ubat aylarnda hububat kuruma tehlikesi ile kar karya kalmtr. Mart ay ortalarnda ülkenin farkl alanlarnda yaan yamur hububat için can simidi olmutur. Kuruma tehlikesi ile kar karya kalm olan hububat, bu son yalarla yeniden canland. Yamurlar ile birlikte son bir ayda havann serin gitmesi de ayrca toprakta nem kaybn önlemi oldu. Mart ay ortasndan nisan ay ortalarna kadar yaan yamur hem hububat hem de meralarn kurtulmasn salamtr.
Bundan sonraki dönemde hava scaklnn yükselmesi ve yetersiz yan hububat bitkisi için önemli bir risk olacan ve verim kayplarna neden olabileceini dile getiren Prof. Dr. çullu, anlurfada ocak ve ubat aylarnda ortalama metrekareye 150 kilogram ya beklenirken sadece 10 kilogram yan dütüünü söyledi.
Türkiyede her ne kadar sulanan alanlarda art bulunsa da yalarn eksik dümesinin sulanmayan krsal alanlardaki bitkisel üretimin ve çiftçi gelirinin azalmasna neden olduunu anlatan çullu, unlar kaydetti:
Para kazanamayan çiftçiler, dar alanlarda tarm terk edebilmektedir. Ekonomik ve sosyal sonuçlar olacak kurakln etkisini minimize etmek için ar su kullanmnn önlenmesi, yamur suyunun arazide hasat edilmesi, kurakla dayankl ürünlerin devreye konulmas ve kurakla uyumlu tarm politikalarnn etkin uygulanmasnda yarar bulunmaktadr.