Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Karadeniz’de yapılması planlanan nükleer santral projesine birçok ülkenin talip olması üzerine Japonya’nın durumuna ilişkin, ’’Japonya’nın ülke içindeki düzenlemelere hız vermesi gerektiğini’’ söyledi.
Sinop’ta yapılması planlanan nükleer santral projesine birçok ülkenin talip olmasının ardından Japon Nikkei Sangyo Shimbun (Nikkei Business Daily) Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız ile mülakat yaptı.
Karadeniz sahilinde yapılması planlanan santralin inşa yarışına Çin’in de katılması hatırlatılarak, Türkiye’nin bu projede önem verdiği koşulların sorulması üzerine Yıldız, Çin’le imzalanan belgenin içeriğine dair bilgi verdi.
Yıldız, Çin ile iki anlaşma imzalandığını belirterek, birinin nükleer enerjinin barışçıl amaçlarla kullanımını taahhüt altına alan bir anlaşma olduğunu ve bu anlaşmanın çerçevesini anlattı.
Elde edilen nükleer enerjinin askeri amaçlarla kullanılmayacağını, üçüncü bir ülkeye devredilmeyeceğini kabul ettiğini kaydeden Yıldız, bu konunun nükleer enerji alanında ülkeler arasında işbirliği yaparken ön koşulu oluşturduğunu söyledi.
’’Çin, Japonya ile hemen hemen aynı koşullara ulaştı’’
Yıldız, bu anlaşmanın imzalanmasıyla Çin’in santrali yapma konusunda Japonya ile hemen hemen aynı koşullara ulaştığını belirterek,
İkinci anlaşmanın iki ülkenin enerjiden sorumlu bakanlıklarının çatısı altındaki araştırma kuruluşlarının nükleer enerji alanındaki işbirliğini genişleteceğini ifade eden bir belge olduğunu bildirdi.
Mülakatta Türk tarafının hükümet garantisi vermek istemediğini söyleyen Yıldız, bu olmasa sürecin daha sorunsuz devam edeceğini, şimdi Güney Kore dahil olmak üzere, tüm ülkelerin Türk tarafının isteklerine yanıt verir olumlu bir tutum sergilemeye başladığını söyledi.
Tüm ülkelerin güçlü ve zayıf yanları analiz edilecek
Japonya’nın, kendisinin nükleer santral siparişinde avantajlı konumda olduğunu düşündüğü, ancak Çin’in katılımıyla bu durumun değişip değişmeyeceğinin sorulması üzerine Yıldız, Japonya’nın Fukuşima’daki kazanın ardından kaybettiği zamanı geri kazanması için, ülke içindeki düzenlemelere hız vermesi gerektiğini vurguladı.Yıldız, Japonlar’ın projenin alınabilmesi için hangi hazırlıkların gecikmekte olduğunu, neler gerektiği gibi konuların tam farkında olması gerektiğini ifade etti.
Hangi ülkenin avantajlı olduğunun sorulması üzerine Yıldız, röportajın yapıldığı dönemde üç ülkeyle görüşülmesi ve Kanada’nın henüz dahil olmaması nedeniyle üç ülkenin de (Japonya, Güney Kore, Çin) ’’esas olarak aynı çizgide dizili durumda’’ olduğunu söyledi.
Yıldız, üç ülkenin farklı güçlü yanları olduğu için basit bir matematiksel karşılaştırma yapılamayacağını, ayrı ayrı güçlü ve zayıf noktaları analiz edeceklerini vurguladı.
Japonya’nın güçlü yanının yüksek teknolojisi olduğunu belirten Yıldız, nükleer santrali hangi ülkenin yapacağına olabildiğince kısa sürede karar vermek istediklerini dile getirdi.
Türkiye’nin nükleer macerası
Haberde Türkiye’nin nükleer santral planıyla da ilgili bilgi verilirken, Türkiye’de birden fazla nükleer santral yapılmasının planladığı ve Akdeniz bölgesinde Akkuyu’da yapılacak birinci santral projesinin işletmesini Ruslar’ın üstlendiği kaydedildi.Sinop’ta planlanan ikinci nükleer santral projesi için de Japonya, Güney Kore ve Çin yarışırken, 20 Nisan’da yapılan açıklamayla bu projeye Kanada da dahil oldu.
Başlangıçta, projenin alınmasına dair yarışı önde götüren Güney Kore’yle, Türk tarafının hükümet garantisi istemesi nedeniyle anlaşma sağlanamadığı ve 2010 yılında müzakerelerin durduğu hatırlatıldı.
Güney Kore’nin yerine Japonya’nın öncelikli müzakere hakkını elde ettiği belirtilirken, Japonlar, Tokyo Elektrik (TEPCO) ve Toshiba’nın katılımıyla kamu-özel sektör işbirliği ile siparişi almayı hedeflemişti. Ancak TEPCO ülkede yaşanan büyük deprem ve tsunami felaketinin ardından konsorsiyumdan çekilmişti.
Gazete, Japonya tarafında süreç ilerlemediği için Türkiye’nin, Güney Kore ve Çin ile müzakerelere başladığını ifade etti.