Küresel piyasalarda ticaret sava ve jeopolitik risklerle yatrmc risk algsnda bozulma belirginleirken, çin yuanndaki deer kayb sonras güvenli liman almlar ile Japon yenine olan talebin artmas, Asya ilemlerinde dolar/TLdeki hzl yükselii beraberinde getirdi.
Geçen hafta cuma gününden bu yana ABD ve çin yetkililerinden gelen açklamalar ile ticaret savanda yeni bir boyuta geçilirken, atlan admlarn sertlemesi yatrmclarn güvenli liman almlarn artrmasna neden oldu. Küresel resesyona dair endielerin artt bir ortamda, para politikalarna yön veren ABD Merkez Bankasnn (Fed) gelecek dönem faiz patikasna ilikin net bir sinyal vermemesi de yatrmc risk itahn azaltan bir gelime olarak öne çkt.
Yaananlar paralelinde bugün Asya seansnn açlnda dolar/çin yuan paritesi 7,1527 ile ubat 2008den bu yana en yüksek seviyeyi gördü. Bu gelime sonras artan risk algs yatrmclarn güvenli liman almlarna yönelmesini beraberinde getirirken, dolar/Japon yeni paritesi 104,465 ile Kasm 2016dan bu yana gördüü en düük seviyeye geriledi.
Yuan ve yendeki sert hareketin gelimekte olan ülke para piyasalarna da yansd görüldü. Bu kapsamda Asya seansnda dolar/TL 6,3370 ile Eylül 2018den sonra en yüksek seviyeye trmand.
Analistler, yl bandan bu yana TL varlklara youn ilgi gösteren Japon yatrmclarn otomatik zarar kes emirleri ile Türk lirasnda fla crash (s piyasada az likidite ile volatil hareket oku) yarattn söyledi.
Ticaret sava kaynakl endielerin yatrmc risk algsnda bozulmaya yol açarak temkinli davranmaya sevk ettiini belirten analistler, böyle bir ortamda Fed tarafndan yeterli k gelmemesinin de fiyatlamalarda güvenli liman almlarnn öne çkmasn saladn ifade etti.
Analistler, çin yuanndaki sert hareketten sonra güvenli liman olarak görülen Japon yenine talebin arttn, yendeki yükseliin de stop-loss emirleri ile Asya seansnda dolar/TLye tandn belirterek, söz konusu ani hareketlerin engellenmesinin kolay olmadn, TL likiditesini artrc balklara odaklanlmas gerektiini vurgulad.
TL likiditesinin zayf olduu Asya seansnda önlem almak zor
Konuya ilikin deerlendirmelerde bulunan Yatrm Uluslararas Piyasalar Müdürü ant Manukyan, off shore yuann güne 7,19 civarnda baladna iaret ederek, cuma gününün panii ile Asya yatrmcsnn krizlerde güvenli liman olarak tabir edilen Japon yeni almna geçtiini söyledi.
Bu durumun hala görece yüksek faiz verdii için carry trade (düük maliyetli para ile borçlanp bu tutar getirisi yüksek paralara yatrmak) pozisyonlarnn tand Japon yeni/TL kurunda stop (zarer kes) emirlerinin çalmasna ve sert bir hareket gerçeklemesine neden olduunu aktaran Manukyan, unlar ifade etti:
çin Merkez Bankasnn bu sabah onshore yuan sabitlemesinde gördüümüz üzere, çin kur silahn kullanma isteinde deil. Dolaysyla piyasa sakinleti. Dönem dönem bu tip flash crash tabir edilen hareketleri zaten yayoruz. Asya seans, TL likiditesinin zayf olduu bir seans olduundan önlem almak zor. Algoritma veya insan eli ile yaplan kademelerin bo olduu bir ortamda hareketler sert olacaktr. TLnin uluslararas piyasada daha yaygn ve derin ilem görmesini salamak dnda gerçek bir çözüm zor.
Döviz piyasasnda volatilite art ile anormal fiyatlama eilimleri görülebiliyor
Deniz Yatrm Stratejisti Orkun Gödek ise Türk lirasnda bu gece yaanan hareketin, ylda birkaç kez Asya seansna geçi aamasndaki 1-2 saatlik kör ilemler olarak ifade edilen ksmdaki düük ilem hacmi kaynakl oynaklk art eklinde tanmlanabileceini söyledi.
Cuma günü Jackson Hole konferansnda Fed Bakan Powelln sunumundan duymak istedii mesajlar alamayan piyasalarda, ABD-çin restlemesi sonras risk algsndaki deiime paralel yeniden pozisyon ayarlandna dikkati çeken Gödek, unlar kaydetti:
Bu ve benzeri hareketleri yakn geçmite de gözlemleme ansmz olmutu. Örnein, 3 Ocak günü takip edilen harekette Japon yeni Avustralya dolarna kar yüzde 8e yakn deer kazanarak 2009dan bu yana en yüksek seviyesine ularken, G10 para birimleri karsnda da yüzde 1 prim sergilemiti. Ayn dakikalarda Türk lirasna kar eilimi de yüzde 10 yükseli eklinde olmutu.
Bugün konutuumuz durumun altyaps da genel olarak bu çerçevede okunabilir. çin yuannn off shorede 11 yln düüüne gelmesi ve dünyann hemen hemen her noktasndan global ekonominin geleceini tehdit eder ekilde haber aknn hzlanmas nedeniyle ivmelenen Japon yeni talebi ciddi bir süredir tanan uzun yönlü lira pozisyonlarnda 20 dakika gibi ksa bir süre hzl ve oynak bir çözülmeye neden oluyor. Yüksek getiri sunan para birimleri arasnda yer almamz bu gibi durumlarda bizim pozisyon çözülmesinde ilk akla gelen üye olmamza zemin hazrlyor.
Gödek, geçmite Avustralya dolar ve ngiliz poundu gibi çapraz kurlarda da benzer durumlarn gündeme geldiini anmsatarak, günde 5-6 trilyon dolar ilem hacminin konuulduu döviz piyasas ilemlerinde volatilite artna paralel bu tarz anormal fiyatlama eilimlerinin görülebildiini ifade etti.
Birkaç gün içerisinde kotasyonlarn dengeye oturmas ve kendi normalini bulmasnn önemine iaret eden Gödek, Likiditenin düük olduu saatler az çok bilindii için bu ksm için ne tarz önlemler alnabilir konusuna kafa yormak gerek. Yatrmc kesimi için açk pozisyon tamann maliyeti ve hedge etmemenin riskleri mutlak suretle kapsaml bir ekilde paylalmal ki bu tarz gelimelerde tahribatn boyutu snrlansn. Yapmamz gereken dier ülke örneklerini çalp likidite artrc ve oynaklk düürücü balklara odaklanmak. diye konutu.