TZOB Genel Bakan emsi Bayraktar, Ramazan aynn ikinci yarsndaki üretici ve tüketici fiyatlarn deerlendirdi. emsi Bayraktar, market fiyatlarnda, 30 Mays 2018-11 Haziran 2018 tarihleri arasnda geçen 12 günlük süreçte, yumurta, maydanoz, kuru üzüm, zeytinya, yourt, toz eker, elma ve yeil soan fiyatlarnn deimediinin görüldüünü bildirdi. Markette fiyat düüünün yüzde 26,56 ile en fazla kirazda meydana geldiine dikkati çeken Bayraktar, unlar kaydetti:
Kirazdaki fiyat düüünü yüzde 8,23 ile eftali, yüzde 7,73 ile kuru kays izledi. Fiyat düüü marulda yüzde 7,34, yeil fasulyede yüzde 7,28, patlcanda yüzde 7,11, kuru fasulyede yüzde 3,70, karpuzda yüzde 3,01, Antep fstnda yüzde 1,14, msrözü yanda yüzde 0,97, krmz mercimekte yüzde 0,27, tereyanda yüzde 0,16 oldu. Markette en fazla fiyat art ise yüzde 12,17 ile kuru soan oldu. Kuru soandaki fiyat artn yüzde 9,76 ile patates, yüzde 8,31 ile çilek takip etti. Fiyat art havuçta yüzde 7,96, yeil mercimekte yüzde 7,45, limonda yüzde 7,29, kabakta yüzde 7,18, salatalkta yüzde 6,55, pirinçte yüzde 4,30, sivri biberde yüzde 3,91, kuru incirde yüzde 3,61, tavuk etinde yüzde 2,89, nohutta yüzde 2,68, fndkta yüzde 2,41, sütte yüzde 1,93, domateste yüzde 1,40, kuzu etinde yüzde 0,87, ayçiçei ya ve kaar peynirinde yüzde 0,63, dana etinde yüzde 0,58, beyaz peynirde yüzde 0,49 düzeyinde gerçekleti.
RAMAZAN AYININ KNC YARISINDA ÜRETC FYATLARI
Ramazan aynn ikinci yarsnda üretici fiyatlarnda, havuç, maydanoz, limon, elma, kuru fasulye, nohut, krmz mercimek, yeil mercimek, pirinç, kuru kays, kuru incir, fndk, Antep fst, zeytinya, yumurta ve süt fiyatlarnda deiim olmazken, fiyat düüünün üreticide yüzde 22,22 ile en fazla karpuzda görüldüünü belirten Bayraktar, u bilgileri verdi:
Karpuzdaki fiyat düüünü yüzde 21,05 ile patlcan, yüzde 19,23 ile kabak takip etti. Bu ürünleri, fiyat düüünde yüzde 16,67 ile kiraz, yüzde 10,71 ile eftali ve salatalk, yüzde 7,41 ile marul, yüzde 6,25 ile yeil fasulye, yüzde 0,42 ile kuzu eti, yüzde 0,17 ile dana eti izledi.
Üreticide en fazla fiyat art yüzde 45,83 ile kuru soanda meydana geldi. Kuru soandaki fiyat artn yüzde 30,95 ile patates, yüzde 23,81 ile yeil soan takip etti. Bu ürünlerin ardndan fiyat artlar sivri biberde yüzde 17,65, domateste yüzde 7,95, kuru üzümde yüzde 5, çilekte yüzde 4,29 oldu.
ÜRETC FYATLARI MARKETLERE YANSIMADI
Üretici fiyatlarnn marketlere yansmadn, Ramazan aynn ikinci yarsnda üreticide fiyat yüzde 19,23 gerileyen kaban tüketicide yüzde 7,18, üreticide fiyat yüzde 10,71 düen salataln tüketicide yüzde 6,55, üreticide fiyat yüzde 0,42 gerileyen kuzu etinin tüketicide yüzde 0,87, üreticide fiyat yüzde 0,17ye inen dana etinin tüketicide yüzde 0,58 yükseldiini vurgulayan Bayraktar, unlar kaydetti:
Fiyat karpuzda üreticide yüzde 22,22, patlcanda yüzde 21,05, kirazda yüzde 16,67, eftalide yüzde 10,71, marulda yüzde 7,41, yeil fasulyede yüzde 6,25 azalrken, tüketicide gerileme srasyla karpuzda yüzde 3,01, patlcanda yüzde 7,11, eftalide yüzde 8,23te kalmtr.
Marulda yüzde 7,73, yeil fasulyede yüzde 7,28 ve kirazda yüzde 26,56 düüle tüketici fiyatlarndaki düü üretici fiyatlarndaki düüün üzerine olmutur. Havuç, maydanoz, limon, elma, kuru fasulye, nohut, krmz mercimek, yeil mercimek, pirinç, kuru kays, kuru incir, fndk, Antep fst, zeytinya, yumurta ve süt fiyat üreticide deimezken, tüketicide havuç yüzde 7,96, limon yüzde 7,29, nohut yüzde 2,68, yeil mercimek yüzde 7,45, pirinç yüzde 4,30, kuru incir yüzde 3,61, fndk yüzde 2,41, süt fiyat yüzde 1,93 artt. Maydanoz, elma, zeytinya, yumurta fiyat üreticide olduu gibi deimedi. Sadece üreticide fiyat deimeyen kuru kays, kuru fasulye, Antep fst, krmz mercimein market fiyatnda srasyla yüzde 7,73, yüzde 3,70, yüzde 1,14, yüzde 0,27 düü görüldü.
ÜRETC MARKET FYAT FARKI
Ramazan aynn sonuna doru üretici ve market fiyatlar arasndaki farkn yüzde 377,38 ile en fazla karpuzda görüldüüne dikkati çeken Bayraktar, öyle devam etti:
Karpuzdan sonra fiyat fark srasyla, elmada yüzde 339,57, kabakta yüzde 320,32, maydanozda yüzde 284,62, krmz mercimekte yüzde 259,64, kuru kaysda yüzde 255,19 oldu. Karpuz 4,8 kat, elma 4,4 kat, kabak 4,2 kat, maydanoz 3,8 kat, krmz mercimek ve kuru kays 3,6 kat fazlaya tüketiciye satlmaktadr. Üreticiden 42 kurua alnan karpuz 2 lira 1 kurua, 1 lira 23 kuru olan elma 5 lira 41 kurua, 70 kuru olan kabak 2 lira 94 kurua, 33 kuru olan maydanoz 1 lira 25 kurua, 2 lira 3 kuru olan krmz mercimek 7 lira 30 kurua, 9 lira olan kuru kays 31 lira 97 kurua tüketiciye ulamaktadr.
FYAT DEMLERNN NEDENLER
Üreticide fiyat artan ürünlerden kuru soanda arzn çukurovadan, patateste arzn ise Hatay Reyhanl, Adana Yüreir ve zmir Ödemiten salandn belirten Bayraktar, u bilgileri verdi:
Ar yalar yüzünden baz üreticilerin soan tarlalarn yeniden sürmek zorunda kalmas nedeniyle arzdaki daralma fiyatlar artrd. Patateste ise arzn saland bölgelerdeki verim düüü, hasat edilen ürün miktarnn azalmaya balamas fiyatlarda arta yol açt. Kuru soan ve patatesi genel olarak deerlendirdiimizde belirttiimiz faktörlerin yan sra ara bir dönem olmas nedeniyle arzn kstl bir bölgeden salanm olmas fiyatlar yükseltmektedir. Sivri biberde ve domateste geçen ay dibe vuran fiyatlarn ardndan toparlanma sürecine girilmesiyle birlikte fiyat art meydana geldi. Yeil soanda hasat edilen ürün miktarndaki azalma fiyata yansd. Üreticide fiyat en fazla düen ürün karpuz oldu. Mevsim itibaryla karpuzda hasat edilen ürün miktarndaki arta bal olarak fiyatlarda düü meydana geldi. Kiraz, eftali gibi ürünlerde de benzer durumun söz konusu olmas fiyatlar düürdü. Kirazdaki fiyat düüünde hasat edilen ürün miktarndaki artn yan sra ar ya ve dolu nedeniyle meyvedeki çatlamalar ve bunun yol açt ihracattaki yavalama da etkili oldu. Patlcan, kabak, salatalk, yeil fasulye gibi ürünlerde de hasat edilen ürün miktarndaki artla birlikte fiyatlar geriledi.