Devlet Su leri (DS) Genel Müdürlüü, sulama projelerinin kaynak skntsndan etkilenmeden hzla hayata geçirilmesini salamak amacyla yap-ilet-devret (YD) modelini uygulamaya koymaya hazrlanyor.
Hazine ve Maliye Bakan Berat Albayrak tarafndan toplanan Gda Komitesinde, tarmsal üretimi artracak sulama altyap projeleri de ele alnrken, gözler DS Genel Müdürlüünün bu kapsamdaki çalmalarna çevrildi.
Türkiyede ekonomik sulanabilir 8,5 milyon hektar arazi bulunuyor. Bu alann, 1,8 milyon hektar son 17 ylda olmak üzere 6,6 milyon hektarnda sulama ebekesi tamamland. Geçen yl 97 bin hektar alan sulamaya açlrken, bu yl sonuna kadar da mevcut ödeneklerle 51 bin hektar alann sulamaya açlmas planlanyor. 2023 ylna kadar 8,5 milyon hektarn tamamnda gerekli çalmann yaplmas hedefleniyor.
- Sulamada tasarruf ve etkinlik
Bu çerçevede, DS tarafndan sulama projeleri için yeni bir strateji uygulamaya konuldu. Buna göre, projeler basnçl borulu olarak dizayn ediliyor. Sulamada tasarruf salamak için ön yüklemeli sayaçlar kullanlyor. Arazi toplulatrma çalmalarnn sulama projesiyle birlikte yaplarak ebekelerin etkin kullanm salanyor.
Kurum, sulama projelerinde yap-ilet-devret (YD) modelinin kullanlmas için de çalma yapyor. Model kapsamnda sulama projelerinin ksa sürede hayata geçirilmesini salamak ve finansal krizden etkilenmesini önlemek için alternatif finans modelleri aratrlyor.
Model gerçekletirildiinde bütçe yetersizlii sebebiyle devreye alnamayan birçok proje tamamlanarak uygulamaya konulacak. Yatrmn tamamlanp iletmeye alnmasn müteakip, yatrm bedeli devlet katk pay olarak karlanacak. Yerel yönetimler, sulama birlikleri ve çiftçiler gibi paydalarn sürece katlm salanacak.
Ayrca, yatrmcnn görev alan dndaki ürünün pazarlanmas, ürün alm garantisi, girdi destei, tarmsal faaliyet, tarmsal sanayi tesisi kurulmas gibi konularda çalmasna ilikin düzenleme yaplacak.
- GAP, DAP, KOPtan ekonomiye katk
Güneydou Anadolu Projesi (GAP) kapsamnda bu yl itibaryla 570 bin hektar alan sulamaya açld. 137 bin 991 hektar alanda inaat çalmalar devam ederken, 356 bin 407 hektarda ise proje çalmalar yürütülüyor. GAP Eylem Plan tamamlandnda sulama projeleriyle ekonomiye yllk 2,2 milyar dolarlk katk salanacak.
Dou Anadolu Projesi (DAP) tamamlandnda sulama alannda ekonomiye yllk 1,6 milyar dolarlk katk oluturulmas öngörülürken, ülkenin sulanabilir tarm arazisinin yüzde 25i de bu proje kapsamnda bulunuyor. DAPta 553 bin hektarlk alan iletmeye alnd, bu yl 10,6 bin hektar alan daha sulamaya açlacak.
Konya Ovas Projesi (KOP) tamamlandnda ise sulama alannda ekonomiye 2,75 milyar dolarlk katk salanacak. Proje kapsamnda 1,55 milyon hektarn sulanmas öngörülürken, 1,07 milyon hektar alandaki sulama projeleri tamamland.
- Müstakil projeler de hayata geçiriliyor
DS, müstakil sulama projelerini de yürütüyor. Aa Seyhan Yedigöze mamolu Sulama Projesi ile 11 bin hektar olan mamolu Ovas sulanacak. Projenin birinci ksm inaat tamamlanrken, ikinci ve üçüncü ksmlara yönelik inaatlar devam ediyor, dördüncü ksm için de ihale süreci iliyor.
Konya Ovas Sulama Projesi ile çumra ilçesinde 19 bin hektardan fazla arazi sulanacak. Proje kapsamnda yl sonuna kadar 7 bin 200 hektar alann sulamaya açlmas hedefleniyor. 11 bin 885 hektarn ise gelecek yllarda hizmete alnmas planlanyor.
Silvan 1. Merhale Projesi ile de Diyarbakrn merkez, Silvan ve Bismil ilçelerindeki ovalarda 235 bin 123 hektarn sulanmas öngörülüyor. Suruç Ovas Pompaj Sulamas Projesi ile 95 bin hektar arazi sulanacak.