Türkiye Gda Dernekler Federasyonundan (TGDF) yaplan açklamaya göre, Genel Ticaret Sistemine (GTS) göre yaynlanan d ticaret verilerine göre, ihracat bu yln 9 aynda 2019un ayn dönemine kyasla yüzde 6,3, ithalat da yüzde 1,4 art kaydetti. Yln ilk 6 aynda ithalat önceki yln ayn dönemine göre yüzde 7,6 artmt. Bu da 2020nin ilk yarsna kyasla ilerleyen dönemde ithalatn yavaladn gösterdi.
Aylk bazda bakldnda, eylülde ithalat bir önceki yln ayn ayna göre yüzde 6,9 düerek 1,1 milyar dolar olarak gerçekleti. Aylk ihracat ise yüzde 5,7 artarak 1,86 milyar dolara yükseldi.
Austosta ithalat bir önceki yln ayn ayna göre yüzde 6,4 artarak 0,97 milyar dolar olmutu. Aylk ihracat ise yüzde 11,5 artarak 1,4 milyar dolar olarak gerçeklemiti.
- D ticaret dengesinde geçen yla göre önemli art
Bu yln 9 aynda sektörün d ticaret dengesi, önceki yln ayn dönemine kyasla yüzde 32,8 artarak 2,89 milyar dolara yükseldi. 2020nin 7 aynda ise sektörün d ticaret dengesi önceki yln ayn dönemine göre yüzde 11,6 artarak 2,11 milyar dolara yükselmiti. D ticaret dengesinin yl içerisinde giderek artmas olumlu deerlendirildi.
hracat birim deeri, 9 ayda bir önceki yln ayn dönemine göre yüzde 5 artarak 1.029 dolar/ton olurken, ithalat birim deeri yüzde 0,8lik yükselile 485 dolar/ton olarak gerçekleti.
- D ticarette en yüksek hacimli ürünler
Bu yln ocak-eylül döneminde öne çkan ürünler srasyla fndk içi, un ve makarna olurken, bu ürünler toplam ihracatn yüzde 14,6sn oluturdu. En çok ithal edilen ürünler ise srasyla buday, soya fasulyesi ve ayçiçei ya oldu. Söz konusu 3 ürün, toplam ithalatn yaklak yüzde 23ünü oluturdu.
Eylülde en çok ihraç edilen ürünler fndk içi, buday unu ve makarna olarak sralanrken, en çok ithal edilen ürünler buday, palm ya ve dier hazr gdalar olarak kaytlara geçti.
- En çok ihracat yapan sektörler
Sert kabuklu meyveler, ya meyve, eker ve ekerli mamuller, bitkisel ya ve kuru meyve/sebze, bu yln 9 aynda en fazla ihracat yapan sektörler olarak sraland. Toplam ihracatn yüzde 42,5i söz konusu 5 sektör tarafndan gerçekletirildi.
Hayvan yemi, bitkisel ya, un, niasta ve kakao-çikolata ise söz konusu dönemde en çok ithalat yapan sektörler olarak kaytlara geçti. Toplam ithalatn yüzde 64,8i söz konusu 5 sektör tarafndan gerçekletirildi. Hayvan yemi, 2,81 milyar dolarlk hacim ile toplam ithalatn yüzde 23,9unu oluturdu.
- hracatn artt ve azald sektörler
Ocak-Eylül 2020de geçen yln ayn dönemine göre ihracatn deer olarak en fazla artran sektörler 284 milyon dolarlk art ile ya meyve ve 237 milyon dolarlk art ile bitkisel ya olurken, bu sektörleri 211 milyon dolar ile sert kabuklu meyveler, 122 milyon dolar ile makarna ve 120 milyon dolar ile baklagil sektörleri izledi.
hracatn en çok geriledii sektörler ise 70 milyon dolarlk düü ile un, 55 milyon dolar ile yumurtaclk, 42 milyon dolar ile süt ve süt ürünleri, 40 milyon dolar ile kuru meyve/sebze ve 37 milyon dolar ile hayvan yemi olarak belirlendi.
Yln 9 aynda ithalat en çok artan sektörler; 154 milyon dolarlk art ile bitkisel ya, 146 milyon dolarlk art ile baklagil, 56 milyon dolarlk art ile kakao ve çikolata, 47 milyon dolarlk artla makarna ve 46 milyon dolarlk artla eker ve ekerli mamuller sektörleri oldu. 9 ayda baklagil sektörünün ithalat yüzde 59,1 art gösterdi.
thalatn en çok dütüü sektörler; 262 milyon dolarlk düü ile canl hayvan ticareti sektörü, 96 milyon dolar ile niasta, 81 milyon dolar ile hayvan yemi, 78 milyon dolar ile tütün ve mamulleri ve 66 milyon dolar ile sebze olarak kaytlara geçti. Hayvan ticareti sektörü ithalatndaki 262 milyon dolarlk gerileme, ülke ekonomisi açsndan olumlu bir gelime olarak deerlendirildi.
- D ticarette öne çkan ülkeler
9 aylk d ticaret verileri ülkeler baznda incelendiinde, en çok ihracat yaplan ilk 3 ülke; 2 milyar 71 milyon dolar ile Irak, 1 miyar 196 milyon dolar ile Almanya ve 849 milyon dolar ile Rusya olarak belirlendi. Söz konusu 3 ülkeye yaplan ihracat, toplam ihracatn yüzde 28,1ini oluturdu.
Ülkelere göre en çok ihraç edilen ürünler Irak için un, tavuk eti, gofret ve waffle, Almanya için ambalajl fndk, fndk içi ve kiraz, Rusya için de eftali, palm ya ve kiraz oldu.
Yln 9 aynda en fazla ithalat yaplan ülkeler 2 milyar 223 milyon dolar ile Rusya, 1 miyar 125 milyon dolar ile Brezilya ve 694 milyon dolar ile ABD olarak kaytlara geçti. Rusya, Brezilya ve ABDden yaplan ithalat toplam ithalatn yüzde 34,4ünü oluturdu.
Rusyadan yaplan ithalatta öne çkan ürünler buday, ayçiçei ya ve ayçiçei olurken, Brezilyadan yaplan ithalatta soya fasulyesi, kahve, tütün, ABDden yaplan ithalatta ise etilen glikol, DDGS (kurutulmu damtk tahl ve çözünür maddeleri) ve badem içi ürünleri öne çkt.