Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK) salı günü politika faizini yüzde 50de sabit bıraktı. Piyasaların beklentisine paralel bu kararın yanında PPK karar metninde yer alacak mesajlarda merakla bekleniyordu. Karar metninde aylık enflasyonun ana eğiliminde belirgin ve kalıcı bir düşüş sağlanana ve enflasyon beklentileri öngörülen tahmin aralığına yakınsayana kadar sıkı para politikası duruşunun sürdürüleceği yinelendi.
Yani uzmanların sene sonuna doğru faiz indirimlerinin başlayacağına dair öngörüleri olsa da TCMB henüz gevşeme sinyalini verdi.
POLİTİKA FAİZİ YÜZDE 8.5TEN YÜZDE 50YE çIKTI
TCMB, Mayıs 2023te Hafize Gaye Erkanın Başkanlık görevine gelmesiyle beraber sıkı para politikası uygulamaya başladı. Şubat 2024te Erkan yerini Fatih Karahana bırakırken aynı sıkı duruş devam etti. Haziran 2023-Mart 2024 döneminde TCMB politika faizini yüzde 5lik orta vadeli enflasyon hedefine ulaşmak amacıyla yüzde 8.5ten yüzde 50ye yükseltti.
ENFLASYON DÜŞÜŞE GEçTİ
Bu süreçte mayıs ayında yüzde 75.45e yükselen yıllık enflasyon son olarak geçen ay yüzde 61.78e geriledi. Sene sonunda TCMB yıllık enflasyonun yüzde 38e gerilemesini bekliyor. Piyasa beklentisi de benzer şekilde yüzde 37 ila yüzde 43 aralığında değişiyor.
Ekonomi yönetimi ve TCMBnin attığı adımlar fiyat istikrarını sağlamayı hedeflerken özellikle 2024 ortalarından itibaren iş dünyası temsilcileri sıkı para politikasının yarattığı bazı sıkıntıları dile getirmeye başladı. Farklı sektörlerden farklı talep ve şikayetler gelse de yapılan açıklamaların merkezinde genel olarak finansmana erişimde yaşanan problemler ve kur seviyesi yer alıyor.
TİCARİ KREDİ FAİZLERİ 4E KATLANDI
Haziran 2023te yüzde 15 seviyesinde olan ticari kredi faizleri Nisan 2024te ortalama yüzde 68.29a kadar çıktı. TCMB verilerine göre Ağustos başında ortalama faiz oranları yüzde 60.96ya gerilese de özellikle KOBİler krediye erişimde büyük sıkıntılar yaşamaya devam ettiğini belirtiyor.
2024TE DOLAR/TL YÜZDE 15 TÜFE YÜZDE 29 YÜKSELDİ
Sıkı para politikası adımları ilk atılmaya başladığından itibaren kredi koşullarının sıkılaşması zaten beklenen bir gelişmeydi. Son dönemde kur seviyesi ise asıl tartışma konusu oldu. Geçen yılı 29.37den kapatan dolar/TL şu ana kadar 2024 genelinde yüzde 15.5 yükselerek 33.90a yükseldi.
Nominal olarak bakıldığında TL dolar karşısında dünyanın en çok değer kaybeden para birimleri arasında yer alsa da Ocak-Temmuz döneminde enflasyonun yüzde 28.76yı bulmasıyla TLnin reel olarak fazla değerlendiğini savunanların sayısının artmasına yol açtı.
TİM BAŞKANI GÜLTEPE: DÖVİZ KARPUZDAN DA UCUZ
Meslek örgütleri TLnin olması gerektiğinden daha değerli olduğuna dair açıklamalar yaparken bu açıklamalardan en dikkat çekenlerinden birisi 2 hafta önce Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepeden geldi. Gültepe Enflasyonla mücadele etmemiz lazım. Bence sanayi tarafı biraz unutuldu. Yani tabii biz zarar edebiliriz. Etmeliyiz de böyle durumlarda ama boyutu önemli. Bir boyuttan sonra artık sürdürülebilir olmaktan çıkıyor. Şu anda sanayici, ihracatçı buzdağının altında. O buzdağının üstüne çıkmak lazım. Türkiye pahalı değil, çok çok pahalı. Türkiyede şu anda en ucuz şey döviz. Karpuzdan da ucuz ifadelerini kullandı.
İTO BAŞKANI AVDAGİç: KUR İLE ENFLASYON ARASINDAKİ BAĞ ZAYIFLAMAMALI
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç de geçen ay benzer bir şekilde kur seviyesine ilişkin açıklamalarda bulundu. Kur ve enflasyon arasındaki makasın açık kaldığı her an ihracatın aleyhine, ithalatın lehine işlediğini belirten Avdagiç, Kur ve enflasyon arasında açılan makas eninde sonunda kapanıyor. Bizim bu sürecin kontrolünü elimizde tutmamız ve sürdürülebilir kılmamız ekonomimiz için çok önemli. Enflasyon ile kur sepeti arasındaki bağ kopuk kalırsa, yılın ikinci yarısında ihracatta kalıcı düşüş, ithalatta ise hızlı artışın devreye girmesi söz konusu olabilir. Bu nedenle bir defa daha kur ve enflasyon arasındaki bağın zayıflamaması gerektiğine dikkat çekiyor, ekonomi yönetimimizin bu konuya hassasiyetinin artarak sürmesini önemle bekliyoruz. ifadelerini kullandı.
AKTOB BAŞKANI KAVALOĞLU: SABİT KUR BİZİ ZORLUYOR