ANKARA - Yastk alt altnlarn ekonomiye kazandrlmasna yönelik yeni tedbirlerin detaylar belli olurken, bu kapsamda, kuyumcu, rafineri ve banka arasnda üçlü bir mutabakat veya teyit sistemi oluturulacak, kiiler, kuyumcular üzerinden ziynet, meskuk, ilenmi ve hurda gibi fiziki altnlarn sisteme aktaracak ve sistemden çekebilecek.
Hazine ve Maliye Bakan Nureddin Nebati, Türkiye Ekonomi Modeli Yeni Admlar ve Enflasyon Tedbirleri Tantm Toplantsnda yapt konumada, yastk alt altnlarn ekonomiye kazandrlmas için, karl TL tutarlaryla altn dönüümlü mevduat ve katlm hesab açlarak deer korumasndan faydalanlabileceini açklamt.
Yastk alt altnlarn ekonomiye kazandrlmasn amaçlayan yeni sistem, rafinerileri ve bankalar daha sk bir i birliine sevk edecek, rafineriler ve kuyumcular anlaarak kendi toplama ve datm kanallarn oluturacak.
Vatanda, kuyumcular üzerinden ziynet, meskuk, ilenmi ve hurda gibi fiziki altnlarn sisteme aktaracak ve sistemden çekebilecek. Vatandan fiziki altn teslim ve çekim sürecinde herhangi bir maduriyet yaamamasn salayacak teknolojik altyap rafineriler tarafndan oluturulacak ve bankalar tarafndan da dorulama altyaplar ile desteklenecek.
Kuyumcu, rafineri ve banka arasnda üçlü bir mutabakat veya teyit sistemi oluturulacak. Vatanda fiziki altnn teslim ettiinde isterse bankalarda bulunan altn hesaplarna isterse teslim ettii altnn Türk liras karlnn TL cinsi hesaplarna aktarmn talep edebilecek.
Bu aktarm ilemi, anlamaya göre kuyumcu veya rafineri tarafndan anlk olarak gerçekletirecek. Hesaba aktarm yapldna ilikin bilgilendirme sistem tarafndan salanacak. Böylece ilgili kii kuyumcuda ilemini bitirmi, fiziki altnn teslim etmi ve finansal kurulu olan bankaya altn veya TL olarak aktarm olacak.
Finansal sisteme bu yöntemle kazandrlan fiziki altn, kuyumcu tarafndan rafineriye teslim edilecek. Rafineri tarafndan da rafinaj yaplm altn bankaya iletilecek. Söz konusu fiziki altn, karlk olarak banka nezdinde tutulacak.
Kiiler, finansal sisteme aktard altn tasarrufunu, tercih ettii ekilde deerlendirildikten sonra tekrar fiziki olarak çekmek istediinde kuyumcu ve banka datm kanallar üzerinden rahatlkla çekebilecek.
- Vatanda altnn deerini korurken ayn zamanda TL cinsi kazanç salayacak
Hali hazrda bulunan altna ilikin hesap türlerine ek olarak yeni hesap türleri üzerinde bankalar tarafndan çalma yaplacak.
Ayrca bankalarca finansal sisteme kazandrlan altnlar karlnda hesap sahibine dier bankaclk ürünlerinde kredi faiz oran indirimi gibi çeitli avantajlar salanmasna yönelik çalmalar yürütülecek.
Bahsedilen sistem üzerinden bankalara aktarlan fiziki altn karl TL tutarlarn Altn Dönüümlü TL Mevduat / Katlm Hesaplarnda deerlendirilebilmesini teminen Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankas (TCMB) tarafndan gerekli düzenleme çalmalar yaplacak. Böylece kii, tasarrufunun deerini korurken ayn zamanda TL cinsi kazanç salam olacak.
Finansal sisteme aktarlan altnlar vatandalarn tercihleri dorultusunda nemalandrlabilecek.
- çeyrek Hesab uygulamas
Söz konusu sisteme ek olarak kiilerin darphane üretimi ziynet altn tasarruflarna özel olarak katlm bankalarnda ve kamu bankalarnda dorudan çeyrek hesab açma uygulamas da 1 Marttan itibaren balayacak.
Örnein, bir kii 10 çeyrek altn banka ubesine götürdüünde açt altn hesabnn bakiyesini çeyrek altn cinsinden takip edebilecek. Bu çeyrek altn hesaplarnda belirlenen ekillerde deerlendirildikten sonra bire bir hesabnda gözüken altn miktarn fiziki olarak çekebilecek. Darphane bu süreçte gerekli ekspertiz desteini bankalara salayacak.
çeyrek katlm ve vadeli hesaplar uygulamas da 15 Marttan itibaren uygulamaya alnacak.
- Sistemin yaygnlatrlmas ve teknolojik altyapsnn gelitirilmesi
Toplama kanallarnn geniletilmesi için halihazrda banka ve rafinerilerin sahip olduklar kuyumcu alar yaygnlatrlacak, mart ay itibaryla her ilde en az bir kuyumcu olacak ekilde uygulanacak ve 1500ün üzerinde kuyumcu sisteme dahil olacak.
Bankalar her ilde en az bir ubesini bu sistemle ilikilendirecek. Altn toplama sürecinde bugüne kadarki uygulamalardan farkl olarak bankalarn baz ubeleri toplama ilemlerine sürekli araclk edecek.
Kuyumcularn, bankalarn ve rafinerilerin ayr ayr altyaplar üzerinden toplama ve teslim ilemlerini gerçekletirmesi yerine, ortak bir platform üzerinden bu ilemlerin yaplmasna yönelik çalmalar yaplacak.
Hem kiilerin altn tasarruf talebini karlayacak hem de dorudan fiziki altn üretimine sebebiyet vermeyecek ekilde dijital altn çalmalarna hz verilecek.
Takasbank tarafndan uygulamaya koyulan altn transfer sisteminin yaygnlatrlmas ve gelitirilmesi yoluyla yatrmclar, bankalarda bulunan altn hesaplarnn transfer ilemlerini kolaylkla gerçekletirebilecek.