10-17 Aralk nsan Haklar Haftas dolaysyla nsan Haklar Dernei (HD) Diyarbakr ubesi, Diyarbakr Barosu, Türkiye nsan Haklar Vakf (THV) Diyarbakr Temsilcilii, Hak nisiyatifi Dernei Diyarbakr Temsilcilii ve Diyarbakr Tabip Odas (DTO) Kouyolu Park nsan Haklar Ant önünde ortak açklama yapt.
HD Diyarbakr ube Bakan Abdullah Zeytun, 2015 tarihinde Dört Ayakl minare önünde silahl saldr sonucu öldürülen Diyarbakr Baro Bakan Tahir Elçiyi anarak açklamasna balad. Aradan 4 yl geçmesine ramen Tahir Elçi dosyada tek bir üphelinin bile olmadn hatrlatan Zeytun, bu cinayetin faili meçhule braklmak istendiini söyledi.
KEYF VE MULAK SUçLAMALARLA GÖZALTI VE TUTUKLAMALAR YAANIYOR
10 Aralkn BM nsan Haklar Evrensel Bildirgesinin kabul ediliinin 71inci yl dönümü olduunu hatrlatan Zeytun, taraf devletleri yaam hakk ve ikence yasa olmak üzere insan haklar ihlallerine kar sözlemenin yükümlülüklerini yerine getirmeye davet etti. Açklamasnda Türkiyede yaanan demokrasi ve insan haklar ihlallerine deinen Zeytun, özellikle sosyal medya paylamlar gerekçe gösterilerek yasa d örgüt üyelii , yasa d örgüte bilerek ve isteyerek yardm etmek , yasa d örgüt propagandas yapmak gibi keyfi ve mulak suçlamalarla gözalt ve tutuklamalarn yaandn aktard.
2019DA 840 K KENCE VE KÖTÜ MUAMELE GÖRDÜÜNÜ BLDRD
Türkiyede 2019 ylnda yaam hakk ve ikence yasa bata olmak üzere birçok alanda hak ihlalleri yaandn ifade eden Zeytun, hak ihalelerine ilikin u verileri paylat: THVe 2019 ylnn ilk 11 aynda ikence ve dier kötü muameleye maruz kald iddiasyla toplam 840 kii bavurmutur. Bavuranlarn 422si ayn yl içinde ikence ve kötü muamele gördüklerini belirtmilerdir. HD verilerine göre ise 2019 ylnn ilk 11 aynda gözaltnda ve gözalt dndaki yerlerde ikence ve dier kötü muameleye uradn iddia eden kii says 830dur.
TOPLANMA, GÖSTER VE YÜRÜYÜ HAKKI HLALLER
Toplanma ve gösteri hakkna yönelik müdahaleler, haksz gözalt ve tutuklamalar, askeri operasyonlar nedeniyle meydana gelen ihlaller, düünce ve ifade özgürlüü, basn özgürlüü, konut dokunulmazl, kadna ve çocuklara yönelik iddet, ekonomik ve sosyal haklardaki kayplar mevcut durumda art göstererek devam eden hak ihlalleridir. Toplanma, gösteri ve yürüyü hakk, Valilikler ve Kaymakamlklar tarafndan alnan yasaklama kararlaryla kstlanmaktadr. Bölgemizin pek çok kentinde açk hava toplantlar, demokratik gösteri, yürüyü ve etkinlikler, güvenlik gerekçe gösterilerek süresiz veya her ay yenilenerek yasaklanmaktadr. Kolluk kuvvetleri tarafndan düzenlenen operasyonlar srasnda gerçekleen ev basknlarnda, maalesef yurttalar kötü muameleye maruz kalmakta, darp edilmekte ve keyfi biçimde kiisel eyalarna zarar verilmektedir.
CEZAEVLERNDE HAK HLALLER ARTTI
kencenin yaygn ve sistematik hak ihlalleri ile gündeme geldii bir baka yer ise, cezaevleridir. Sürgünler, salk hakk, ikence ve kötü muamele, disiplin soruturmalar, tecrit etme, haberleme, iletiim haklar gibi konularda, mahpuslarn haklar ihlal edilmektedir. Hapishanelerdeki mahpuslarn mektup araclyla ve yaknlar araclyla insan haklar örgütlerine yaptklar bavurularda, sevkler srasnda çplak arama ve fiziki ikence, tek kiilik hücrelerde tecrit etme, kelepçeli tedavi, hastane ve revire çkarlmama gibi yaanan maduriyetleri ifade etmilerdir. Hapishanelerle ilgili bir dier önemli konu ise, çeitli vesilelerle vücut bulan mahpuslara yönelik arlatrlm tecrit uygulamalardr. Cezaevlerinde tecrit temel bir insan haklar ihlalidir.
KAYYIM UYGULAMASI KALICI HALE GETRLMEK STENYOR
2016 ylndan bu yana DBPli belediyelere yönelik balayan görevden alma ve kayym atamalar, 31 Mart 2019 tarihinde HDPli belediyelere yönelik kendini tekrar etmesi, yerel yönetimlerde kayym uygulamalarnn kalc ve sistematik bir politikaya dönütüünün açk bir göstergesidir. 2019 ylnda gerçekleen yerel seçimlerde 3ü büyükehir olmak üzere 8 il 56 ilçe ve belde belediyesini kazanan HDPye yönelik, henüz seçim öncesinde çileri Bakanl ve hükümet yetkilileri tarafndan kayym tehdidi yaplm, seçim sonrasnda ise 6 belediye e bakanlarnn KHKl olduklar gerekçesiyle mazbatalar verilmemitir. Yine seçimlerden sonra bugüne dein 27 belediye e bakan haklarndaki soruturmalar gerekçe gösterilerek görevden alnm ve yerlerinde kayym atanmtr. Görevden alnan belediye e bakanlarnn çounluu ise, kayyum atamasna gerekçe oluturmak maksadyla haksz ve hukuksuz bir ekilde tutuklanmtr.
305 KADIN ERKEK DDET NEDENYLE HAYATINI KAYBETT
2019 ylnda Kadnlara ve çocuklara yönelik iddet ve cinayetler de, artarak devam etmitir. 2019 ylnn ilk 11 aynda en az 305 kadn erkek iddeti nedeniyle hayatn kaybetti. Ayn dönemde en az 556 kadn ise erkek iddetine maruz kald. Resmi rakamlar ise iddete urayan kadn saysnn on binlerle ifade edildiini, iddet sonucu yaamn yitiren kadn saysnn ise daha yüksek olduunu göstermektedir.
çOCUKLAR STSMARA MARUZ KALIYOR
Toplumsal yaammzda, kadnlarn sözüne, yaam biçimine tahakküm kurmann bir tezahürü olarak karmza çkan erkek iddeti ve adeta iddeti cezaszlkla ödüllendiren yarg kararlar, Türkiyede cinsiyet eitsizlii sorununu daha da derinletirmektedir. çocuklar ise her geçen gün daha fazla istismara maruz kalmakta, çatmal ortamlarn varlk gösterdii bölgelerde, çocuklarn yaralanmalarna ve yaamlarn yitirmektedir. Bölgemizde, Zrhl askeri araçlarn çarpmas sonucu ve askeri mühimmat ve sava atklarnn yol açt çocuk ölümleri ve yaralanmalardaki art durumun vahametini göstermektedir.
DEMOKRATK DEERLERN HLAL EDLMESNN EN ÖNEML NEDEN KÜRT MESELESDR
Türkiyede insan haklar ve demokratik deerlerin ihlal edilmesinin en önemli nedenlerinden biri Kürt meselesidir. Siyasi iktidarn Kürt meselesine yönelik müzakere ve çatma çözümü yöntemini kullanmak yerine kayyum atamalar ile siyasetçilere yönelik keyfi ve mulak tutuklama ve yarglamalar ile iç siyasetine yön verdii, Suriyenin kuzeyine yönelik sürdürdüü politika ile d siyasetine yön vermek gayesiyle hareket ettiini göstermektedir. Kürt meselesinin çözümü iddetle deil, haklar bakmndan eitlii içeren bir sivil demokratikleme yaklam ile mümkündür.