Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsünün (SIPRI) küresel silah transferlerine ilişkin raporuna göre, Avrupada savaş uçakları, uçaksavar, tanklar ve denizaltılar gibi silah ithalatı 2020-2024 döneminde 2015-2019 dönemine kıyasla yaklaşık yüzde 155 arttı.
Avrupa, 2015-2019 döneminde küresel silah ithalatının yüzde 11ini gerçekleştirirken, bu oran 2020-2024 döneminde yüzde 28e yükseldi.
Avrupalı NATO üyelerinin silah ithalatı da 2020-2024 döneminde önceki 5 yıla kıyasla yüzde 105 artarken, bu silahların yüzde 64ü ABD tarafından sağlandı. Bu oran 2015-2019 döneminde yüzde 52 olarak kayıtlara geçmişti.
Avrupadaki en büyük ithalatçı, küresel toplam silah ithalatının yüzde 8,8i gerçekleştiren Ukrayna oldu. Rusya ile savaşta olan ülkenin ithalatı söz konusu dönemde yaklaşık 100 kat arttı.
Rusya-Ukrayna Savaşı küresel silah pazarını önemli ölçüde değiştirdi. Ukrayna için en önemli 2 ihracat ülkesi, ithal edilen malların yüzde 45ini sağlayan ABD ve yüzde 12sini tedarik eden Almanya oldu.
SIPRI Silah Transferleri Programının kıdemli araştırmacısı Pieter Wezeman, konuya ilişkin değerlendirmesinde, Giderek daha saldırgan hale gelen Rusya ve ABDde Donald Trumpın ilk başkanlığı döneminde gerilen transatlantik ilişkiler nedeniyle Avrupalı NATO ülkeleri silah ithalatına bağımlılıklarını azaltmak ve Avrupa silah endüstrisini güçlendirmek için adımlar attı. ifadelerini kullandı.
Transatlantik silah tedarik ilişkisinin derin kökleri olduğunu belirten Wezeman, ABDden yapılan ithalatın arttığını, Avrupadaki NATO ülkelerinin ABDden sipariş ettiği yaklaşık 500 savaş uçağı ve daha pek çok silah bulunduğunu kaydetti.
- ABD en büyük küresel silah ihracatçısı
ABD, 2020-2024 döneminde silah ihracatını 2015-2019 dönemine göre yüzde 21 artırarak, bu alandaki liderliğini korudu.
Aynı dönemde Rusyadan yapılan silah teslimatları ise yüzde 64 düştü. ABD, 2020-2024 döneminde 107 ülkeye silah satarken, Rusya ise 33 ülkeye önemli silahlar ihraç etti.
ABD şirketlerinin 2015-2019da yüzde 35 olan küresel silah ihracatındaki payı, 2020-2024te yüzde 43e yükseldi. Rus şirketlerinin küresel silah ihracatındaki pay ise yüzde 21den yüzde 7,8e geriledi.
ABD, savaş uçakları gibi gelişmiş uzun menzilli saldırı kabiliyetleri için tercih edilen tedarikçi olmaya devam etti.
Rusya, en büyük iki silah tedarikçisinden biri ünvanını yeniden Fransaya kaptırdı.
Fransa, 2020-2024 döneminde 65 ülkeye silah sağlayarak dünyanın en büyük ikinci silah tedarikçisi oldu. Fransa, küresel silah ihracatının yüzde 7,8ini gerçekleştirdi.
- ABD, Avrupanın silah ithalatının yüzde 50sinden fazlasını karşılıyor
ABD, 2020-2024 döneminde Avrupanın silah ithalatının yüzde 50sinden fazlasını karşılarken, İngiltere, Hollanda ve Norveçin ABD silahlarının en büyük alıcıları arasında yer alması dikkati çekti.
Yirmi yıldır ilk kez, Avrupa 2020-2024 döneminde yüzde 35 ile ABDnin silah ihracatında en büyük payı aldı. Orta Doğu ise yüzde 33 ile ikinci sıraya geriledi.
Suudi Arabistan yüzde 12 pay ile ABD silahlarının en büyük alıcısı oldu.
Asya ve Okyanusyanın silah ithalatının ise dünyanın ikinci büyük ekonomisine sahip çinin kendi silahlarını daha fazla üretmesi nedeniyle yüzde 21 gerilemesi de dikkati çekti.
çin, 2020-2024 döneminde küresel silah ihracatının yüzde 5,9unu gerçekleştirerek en büyük dördüncü silah ihracatçısı oldu. çinin ithalatı ise son 5 yılda yüzde 64 geriledi.
Orta Doğudaki ülkelerin 2020-2024 döneminde silah ithalatı da 2015-2019 dönemine göre yüzde 20 azaldı.
- Almanya İsrailin silah ithalatının yüzde 33ünü gerçekleştirdi
Küresel silah ihracatındaki payı yüzde 2,6 ile komşusu Fransaya göre düşük olan Almanyanın, İsrailin silah ithalatının yüzde 33unu gerçekleştirdiği görüldü. ABD, 2020-2024 döneminde İsrailin silah ithalatında yüzde 66 ile en büyük payı aldı.
Hindistan da dünyanın en büyük ikinci silah ithalatçısı oldu. Bu ülkenin silah ithalatı yüzde 9,3 geriledi.