Prodüktör ve yönetmen Mehmet Ali Gündodu ile i orta Mustafa Demirsoy, içeriinde yönetmenin Kürt Sorunu olarak nitelendirdii bir dizi siyasal ve toplumsal konunun ele alnd Adressiz Sorgular adl sinema filmini çekti. Gündodu ve Demirsoy, eserin sinema filmi olarak kayd ve tescili talebiyle Kültür ve Turizm Bakanlna bavurdu. Bakanlk bavuruyu, eserin, kamu düzenine ve Anayasadaki dier ilkelere uymad ve insan onuru ile badamad gerekçesiyle reddetti. Kararn iptali için dare Mahkemesinde dava açan Gündodu ve Demirsoy, dava reddedilince temyize gitti. Gündodu ve Demirsoy, kararn Dantay tarafndan onanarak kesinlemesinin ardndan 7 Mays 2015 tarihinde Anayasa Mahkemesine bireysel bavuruda bulundu.
HLAL KARARI OY çOKLUUYLA ALINDI
Bavurucular dilekçelerinde, eserin sinema filmi niteliinde olduunu belirterek kayt ve tescil talebinin reddedilmesi nedeniyle ifade özgürlüünün ihlal edildiini ileri sürdü. Bavuruyu 8 Maysta görüerek karara balayan Yüksek Mahkeme, Gündodu ve Demirsoyun Anayasann 26nc maddesinde güvence altna alnan ifade özgürlüünün ihlal edildiine karar verdi. Oy çokluuyla verilen kararn bir örnei, ifade özgürlüünün ihlalinin sonuçlarnn ortadan kaldrlmas için yeniden yarglama yaplmak üzere Ankara 7inci dare Mahkemesine gönderildi. Bavuruculara toplam 5 bin 500 lira manevi tazminatn ödenmesine karar veren Mahkeme, makul sürede yarglanma hakknn ihlal edildiine ilikin iddiay ise bavuru yollarnn tüketilmemi olmas nedeniyle kabul edilemez buldu.
YASAKLAMA EN AIR MÜDAHALE
Mahkeme kararnda, Eserin kayt ve tescil talebinin reddedilmek suretiyle tamamen yasaklanmas ön sansür eklinde yaplan en ar müdahaledir. Kamusal otoritelerin, eserin içeriini sakncal bulmalar durumunda, bir snflandrma yaparak +18 ya snr koyma, aile ile izlenme ya da kimi sahnelerin senaryodan çkartlmas eklinde daha snrl müdahale yetkisi olmasna ramen, eser tümden yasaklanmtr. Eserin balamndan ve ifadelerin bütünlüünden kopartlarak ele alnmas suretiyle ortaya konan gerekçenin ilgili ve yeterli olmad görülmü ve tamamen yasaklanmasnn demokratik toplumda gerekli olduu sonucuna ulalmamtr denildi.
KÜRT SORUNU, ACILARA NEDEN OLMU BR SORUNDUR
Bavuru deerlendirilirken; PKK terör örgütü üyelerine sempati duyulduu izlenimi oluturduu ileri sürülen ifadeler, eserin bir film olmas, çekilme zaman, amac, hitap ettii toplumsal kesim, corafya ve muhtemel etkilerin bir bütün olarak ele alndn belirten Mahkeme kararnda, Terör ya da yönetmenin bak açsyla Kürt sorunu ülkemizde yllardr aclara neden olmu bir sorundur. Anayasa Mahkemesi bu konuya ilikin hassasiyetlerin farkndadr. Ancak ad geçen eserde ilenen konunun ülkenin belli bir bölgesinde yaanan sorunlara dikkat çektiinin de göz önüne alnmas gerekir ifadeleri kullanld.
BARIA DUYULAN ÖZLEME VURGU YAPILMITIR
Anayasa Mahkemesi kararnda, filmde herhangi bir terör örgütünü öven, iddeti romantikletiren, tevik eden ve meru gösteren bir unsurun olmadn, terör sorununa farkl bir perspektiften bak açs getirilmeye çalldna dikkat çekilerek, Bu anlatm biçiminde, devletin o corafyadaki insanlara önyargl davrand iddialarna yer verilmesi, eserde terör örgütü propagandas yapld anlamna gelmez. Terör olaylarndan duyulan rahatszlk ve çatmalar nedeniyle yaanan aclarn iki taraf için de eit olduu birçok diyalog ve sahnede ilenmitir. Dier yandan, eserde yer yer bara duyulan özlem, Türklerin ve Kürtlerin yüzyllardr ayn topraklarda birlik içinde yaad ancak devlet politikalaryla bu huzurun bozulduuna ilikin vurgular yapld da görülmütür. Eserde geçen diyaloglar sanatsal ifade biçiminin bir gerei olarak terör örgütü propagandas olarak deil, yaanan ac olaylarn kimi zaman trajik, kimi zaman ironi bir anlatm olarak deerlendirilmitir ifadeleri kullanld.