Suriye, baba Hafız Esedin 1982deki Hama Katliamından Arap Baharı sonrasında Beşşar Esedin Hama, Hola, Doğu Guta ve diğer bölgelerdeki katliamlarına kadar birçok zulmü tarihine yazdırdı
- Beşşar Esedin katliamlarından dünya gündemine en çok oturanların arasında başta 1400 kişinin öldüğü Doğu Guta katliamı olmak üzere kimyasal silah saldırıları yer aldı
Baas rejimi ve Esed ailesinin iktidarda geçirdiği süre boyunca Suriyede yaptığı katliamlar hafızalara kazındı.
AA muhabiri, Baas rejiminin 61 yıllık iktidarının devrilmesinin ardından Suriye tarihinde gerçekleştirilen katliamları derledi.
Toplu katliamları için yalnızca kimyasal silah kullanmayan Beşşar Esed rejimi, 6 yılda yaklaşık 1630 sivili kimyasal silahla öldürürken yüz binlercesini konvansiyonel yollarla katletti.
Rejimin kitlesel katliamlarda kimyasal silah kullanımı dikkatleri yoğun şekilde çekse de Esed güçlerinin en büyük kıyımları geleneksel silahlarla gerçekleştirildi.
Hafız Esed ve Hama Katliamı
2 Şubat 1982de Beşşar Esedin babası ve dönemin Suriye lideri Hafız Esedin kardeşi Rıfat Esed komutanlığındaki özel kuvvetler, ülkenin orta kesimindeki Hama ilindeki Müslüman Kardeşler Teşkilatının rejime karşı başlattığı ayaklanmayı bastırmak için şehri kuşattı. Önce havadan bombardıman yapan özel kuvvetler, daha sonra topçu atışları ve toplu idamlarla 27 günde on binlerce kişiyi katletti.
Suriye İnsan Hakları Ağının (SNHR) raporuna göre, Hama il merkezinde 2-28 Şubat 1982de gerçekleştirilen katliamda en az 30 bin sivil can verirken alıkonan en az 17 bin sivilden haber alınamadı.
Humustaki Tedmur (Palmira) Hapishanesine götürüldükleri sanılan ve daha sonra haber alınamayan kişilerin aileleri, yakınlarının katledildiğini düşünüyor.
SNHRnin raporuna göre, rejim güçlerinin havadan ve karadan düzenlediği saldırılar ve bombalamalarda El-Asida, Es Sehhane, El-Kilayniyye, Ez Zenbak , El-Hayriyya ve El Başuriyye gibi semtler, yoğun şekilde hedef alınırken kent merkezinin yaklaşık üçte biri yerle bir oldu.
Katliamda 88 cami, 3 kilise ve çok sayıda tarihi eser de tahrip edildi.
Yaklaşık 1630 kişi kimyasal silahlar nedeniyle hayatını kaybetti
SNHR verileri ile AAnın derlediği verilere göre, toplamda 1630 civarında sivilin hayatına mal olan kimyasal silahlara karşın yüz binlercesi varil, vakum, misket, sığınak delici bombalar ve havan toplarıyla yaşamını yitirdi.
Birleşmiş Milletlerin (BM) o dönemki Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura, 22 Nisan 2016da yaptığı açıklamada, resmi verilere dayanmamakla birlikte can kaybı sayısının tahmini 400 bin olduğunu ifade etti.
İç savaşın başından bu yana Esed güçlerinin sivillere yönelik tek seferde işlediği birçok kitle katliamı kayıtlara geçti.
Mart 2011de başlayan halk hareketleri ve ardından patlak veren iç savaşta rejim güçlerinin, 3 Haziran 2011da Hama kent merkezinin Asi Meydanındaki göstericilere ateş açması üzerine 70 sivil hayatını kaybetti. En büyük katliamlardan birinin yaşandığı 4 Ağustos 2011de de rejim güçleri, tank destekli birliklerle kent merkezine girdi ve en az 130 barışçıl göstericiyi öldürdü.
4 Şubat 2012de rejim ordusu, Mevlit Kandili gecesi Humusta aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu 337 sivili katletti.
Baba Amr Katliamı
Rejim güçleri, Şubat 2012de Humus il merkezindeki Baba Amr Mahallesini yaklaşık bir ay boyunca abluka altına aldı ve bu sürede mahalle rejim güçlerince yoğun tank saldırılarına maruz kaldı. Bu saldırılarda yaklaşık 4 bin kişinin öldüğü söyleniyor.
Rejimin Şebbiha milisleri, 12 Mart 2012de Humusun Kerem Zeytun semtinde evleri basarak 140 sivili öldürdü.
Humus: Hola Katliamı
Beşşar Esed rejimi, Suriyenin Humus ilinin Hola bölgesinde 25 Mayıs 2012de 49u çocuk, 34ü kadın 108 sivili katletti. Rejimin topçu bataryalarının bölgeyi aralıksız yaklaşık 13 saat bombalamasının ardından rejim yanlısı Şebbihalar, baskın yaparak çok sayıda sivili kesici ve delici aletlerle öldürdü.
Hola Katliamı sırasında Şamda bulunan dönemin BM Suriye Özel Temsilcisi Kofi Annan da bu trajik olayın kendisini şoke ettiğini ve ürküttüğünü söyledi, bunun ağır sonuçları bulunan tiksinti verici bir eylem olduğunu ifade etti. BM İnsan Hakları Konseyi, 1 Haziran 2012de Hola Katliamını kınadı.
Katliamın ardından kurulan BM Araştırma Komisyonunun Ağustos 2012de açıkladığı raporda, rejime bağlı Şebbiha ismi verilen milislerin, sivilleri kasten öldürdüğü, kurbanların küçük bir bölümünün top ve tank atışları nedeniyle öldüğü, çoğunun ise yakın mesafeden katledildiği bulgularına yer verildi.
12 Temmuz 2012de Hamada Termise yerleşim yerinde 200den fazla sivil, rejim güçlerinin beldeye tank atışlarıyla düzenlenen saldırılar sonucu hayatını kaybetti.
20-25 Ağustos 2012de Şamda rejim güçlerinin Derayya bölgesini kuşatıp çeşitli ağır silahlarla hedef alması sonucu 500den fazla sivil can verdi.
Humusun Telbise ilçesine 23 Aralık 2012de rejim güçlerince düzenlenen hava saldırılarında sahra hastanesi ile bir fırın hedef alındı ve 100den fazla sivil yaşamını yitirdi.
En kanlı yıl 2013
Esed güçleri, 2013te büyük bölümü Halepte olmak üzere iç savaşın en büyük katliamlarını gerçekleştirdi.
11 Ocak 2013te rejimin ülkenin kuzeydoğusundaki Hasekenin Hul ilçesine düzenlediği hava saldırısında aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu 50den fazla sivil öldü.
15 Ocakta rejime ait savaş uçağı, Halep Üniversitesinde Mimarlık Fakültesini bombalayarak 87 öğrenciyi katletti. Aynı gün kent genelinde 102 sivil öldürüldü. Halep kent merkezinde halk, 29 Ocak 2013te Bustan Kasr Mahallesinde rejim güçlerince alıkonulan 230 kişinin cesedini Kuveyk Nehrinin etrafında buldu.
9 Şubatta Halepin Cüneydi köyünde 40 kişiyi infaz eden Suriye ordusunun, 19 Şubatta Halepin Cebel Bedru bölgesindeki yerleşim yerine füze saldırısı sonucu 47 kişi öldü.
27 Şubatta rejim ordusu, Halepin El Melikiyye köyünde 72 sivili infaz etti ve Nisan 2013te Şebbihalar, Cediydıt Fadl bölgesinde 4 günde yüzlerce sivili katletti. Nisan 2013te güvenlik güçleri ve ordu birlikleri, Derada Sanamayn bölgesine baskın yaparak çoğu kadın, çocuk ve yaşlı olmak üzere 100den fazla sivili öldürdü.
Suriyede 16 Nisan 2013te başkent Şamın güneyindeki Tadamon Mahallesinde en az 41 sivilin Esed rejimi unsurlarınca toplu şekilde öldürülmesine dair görüntülerin 27 Nisan 2022de ortaya çıkması gündeme oturdu.
4 Mayıs 2013te Tartus ilinin Banyas ilçesinin Ras el-Nabea bölgesinde en az 126 sivil katledildi.
2 Haziran 2013te de Hizbullah destekli rejim askerleri, Halepin güneydoğusunda bulunan Sefira ilçesine bağlı Resmun Nefil beldesinde aralarında çocukların da olduğu 191 sivili bıçaklar ve ateşli silahlarla öldürülerek cesetlerini yaktı.
26 Temmuzda rejimin Halepin Bab Neyrib bölgesine füzeli saldırısı sonucu bir ailenin tüm fertleriyle 35 sivil yaşamını yitirdi.
Doğu Guta kimyasal katliamı
Suriye rejimi, 21 Ağustos 2013te başkent Şamın Doğu Guta bölgesinde kimyasal silaha başvurarak 1400ün üzerinde sivili öldürdü. çoğu kadın ve çocuk binlerce sivilin zehirli gazlardan etkilendiği katliamın ardından Doğu Guta, 2018de de rejimin en sıkı abluka uyguladığı, neredeyse tüm silahları kullandığı bölge haline geldi.
Bölgedeki muhalifler, Şam yönetimi ve Rusya ile yaptıkları mecburi anlaşma neticesinde Nisan 2018de Doğu Gutayı boşaltmak zorunda kaldı.
5 yıllık kuşatmadan çıkan siviller, ülkenin kuzeyindeki alanlarda yaşam mücadelesi veriyor.
SNHRnin raporuna göre Şam yönetimi, Suriyede iç savaşın başlamasının ardından muhaliflerin kontrolündeki yerleşimlere 217 kez kimyasal silah saldırısı gerçekleştirdi.
2014 ve 2015teki katliamlar
Esed güçleri, 2014 ve 2015te en fazla Halep, İdlip ve Şamda katliam yaptı.
1 Mayıs 2014te rejim ordusuna ait helikopterden Halepte pazar yerine varil bombası atılması sonucu 40 sivil öldü.
29 Ekim 2014te rejim güçlerinin İdlibte sığınmacıların kaldığı Abidin çadır kentine düzenlediği varil bombalı hava saldırısında 60 sivil hayatını kaybetti. 20 Ocak 2015te rejim helikopterinin Haseke kentindeki hayvan pazarına varil bombasıyla düzenlediği saldırıda 160 sivil yaşamını yitirdi.
18 Şubat 2015te Esed güçlerine bağlı birlikler, Halepin kuzeyindeki Rityan beldesinde aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu 30 sivili bazılarının boğazını keserek, bazılarını da kurşuna dizerek katletti.
21 Şubat 2015te Halepin kuzeyindeki Hardetennin köyünde 48 sivil kurşuna dizildi.
12 Mayıs 2015te rejim helikopterinin Halepte minibüs duraklarına varil bombasıyla düzenlediği saldırıda 47 sivil öldü.
16 Ağustos 2015te rejime ait savaş uçağının Şamın Duma ilçesinde pazar yerine vakum bombasıyla düzenlediği saldırıda 67 sivil, 4 gün sonra başka bir pazar yerine saldırısında da 50 sivil hayatını kaybetti.
16 Eylül 2015te rejim helikopterinin Halepte muhaliflerin kontrolündeki Meşhed Mahallesinde sivil yerleşim alanına varil bombasıyla saldırması sonucu 45 sivil öldü.
8 Haziran 2015te rejimin İdlibin muhaliflerin kontrolündeki Cenudiye kasabasına düzenlediği hava saldırısında en az 50 sivil yaşamını yitirdi.
Han Şeyhuna yönelik kimyasal saldırı
Rejim güçleri, 4 Nisan 2017de İdlibin Han Şeyhun ilçesinde sivilleri kimyasal silah saldırısıyla hedef alarak yasaklanmış silahtan vazgeçmediğini gösterdi.
Bu katliamda 100den fazla sivil öldü ve 500den fazla sivil yaralandı.
Duma katliamı
Esed rejimi, Şamın merkezinin 10 kilometre doğusunda yer alan Doğu Guta bölgesinin Duma ilçesine 7 Nisan 2018de kimyasal silahla saldırdı ve 78 sivil hayatını kaybetti.
HABER MERKEZİ