Şam ve SDG “Kürtlere Anayasal Güvence” şartıyla anlaştı. Öcalan’ın çağrısıyla gelen imza, Türkiye’de heyecan yarattı; “barışın kapısı açıldı, sırada kucaklaşma” denildi.
TARİHİ İMZA ATILDI
Suriye’de merkezi hükümet ve SDG arasında imzalanan 8 maddelik anlaşma Türkiye’de büyük bir heyecan ve mutlulukla karşılandı. Anlaşma, Öcalan’ın PKK’nın lağvedilmesi çağrısında YPG yönündeki tartışmalara da bir ölçüde nokta koydu.
KİM NELER SÖYLÜYOR?
Tarihi öneme sahip olan anlaşmanın Ortadoğu’nun yeniden şekillenmesinde ve normalleşmenin sağlanmasında önemli bir eşik olduğuna dikkat çekilirken, Söz Haber Diyarbakır’daki Akademisyen, İş Dünyası, STK ve Kanaat önderlerinin görüşünü aldı.
DTSO Başkanı Mehmet Kaya, ticaret anlamında ivedilikle Nusaybin Sınır Kapısının açılması gerektiğini dile getirirken, Sadece Türkiyedeki Kürtlerle değil, Suriye ve Iraktaki Kürtlerle iyi diyalog oluşturmalı Bu zeminde en fazla Türkiyeye kazandıracak dedi.
ANLAŞMA BÜTÜN UNSURLAR VE KÜRTLER İçİN YAPICI GÖRÜNÜYOR
D. Ü. Öğretim Üyesi Prof. Dr. Rüstem Erkan, Suriyede Kürt sorunu bir ölçüde çözülmeye başladığı zaman, Türkiyede yeni başlayan sürece de olumlu yansıyacaktır. Suriyede birlikte yaşama iradesi sağlanırsa, başta İsrail ve diğer güçlerin dış müdahalesini azaltmış olur
ANLAŞMA HEPİMİZİ HEYECANLANDIRDI VE UMUTLANDIRDI
DESOB Başkanı Alican Ebedinoğlu , Suriyedeki son gelişmeler, oldukça sevindiricidir. İnanıyorum ki siyasetçilerimizin de sağduyusuyla, mecliste atılması gereken adımların atılmasıyla da birlikte özlemini duyduğumuz barış ve kardeşliği yaşarız
İŞ DÜNYASINA MUAZZAM FIRSATLAR YARATACAĞINI DÜŞÜNÜYORUM
GÜNSİAD Başkanı Şahismail Bedirhanoğlu, Türkiyenin özellikle kuzey Suriyedeki Kürt çevreleriyle kuracağı yakın ilişkinin bizim bölgemizdeki iş dünyasına muazzam fırsatlar yaratacağını düşünüyorum. Anlaşma, önemli bir aşamadır
ANLAŞMAYI MEMNUNİYETLE KARŞILIYORUZ
Doğu ve Güneydoğu Anadolu Ortak Akıl Federasyonu Genel Başkanı Abdulvasi Yaz Ümmet anlayışlarını bir arada toplamazlarsa bu ülkeler istikbalen yakın tarihte başını İsrail ve ABDnin çektiği emperyal devletler tarafından işgal edileceklerini düşünüyorum
Ortadoğuda barış umutlarının yeniden yeşermesine neden olan Suriye hükümeti ve SDG arasındaki anlaşma, iş dünyasını heyecanlandırdı. Anlaşmanın Türkiye ve Suriye arasındaki ticaretin gelişmesine katkı sağlayacağı iş çevrelerince belirtilirken, bölgenin de kaderinin olumlu yönde değişeceği umutları arttı. Anlaşmanın siyasi ve ekonomik sonuçlarının Türkiyeye Ortadoğuya özelinde olumlu olduğunu dile getirildi.
ÖCALANIN çAĞRISI SONRASI SÜRPRİZ GELİŞME
Suriyede merkezi hükümet ve SDG arasında imzalanan 8 maddelik anlaşma Türkiyede büyük bir heyecan ve mutlulukla karşılandı. Öcalanın örgütün lağvedilmesi çağrısında Suriyedeki YPGyi kapsayıp kapsamadığı yönündeki tartışmalara da bir ölçüde nokta koyan anlaşmanın Ortadoğunun yeniden şekillenmesinde ve normalleşmenin sağlanmasında önemli bir eşik olduğu muhakkak.
SÖZ HABER İŞ DÜNYASI VE AKADEMİSYENLERE SORDU
Söz Haber, ani gelişen ve gündemi bir anda değiştiren anlaşmanın yankılarını Diyarbakırdaki sivil toplum kuruluşlarından oluşan iş dünyası temsilcilerine ve akademisyenlerle sordu.
NUSAYBİN KAPISININ AçILMASI GEREKİYOR
Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası (DTSO) Başkanı Mehmet Kaya, anlaşma kapsamındaki sınır kapılarının merkezi hükümete devredilmesiyle birlikte, Nusaybin Sınır Kapısındaki sorunların son bulacağını belirterek, bununda bölgedeki ticaretin gelişmesinde olumlu rol oynayacağını kaydetti.
DTSO Başkanı Kaya, anlaşmayla ektik azınlıkların temsiliyetinin sağlanacağını ve bunun Türkiye açısından da önemli olduğunu vurgulayarak, Suriyede yerelin, azınlıkların, haklarının ve idari yapıdaki temsiliyetlerinin korunarak, bir merkezsi hükümet oluşturulması hem Suriye için hem Türkiye için oldukça önemli. Bölge olarak baktığımızda da, bizler içinde çok önemli. Bildiğimiz gibi bölgenin ekonomik anlamda, Suriye ile ticaret yapabileceği en iyi kapı Nusaybin Kapısıdır. Bizim Hataydan veya Kilisten açılan kapılarla Suriyeye gidip ticaret yapma şansımız yok. Bizim doğru bir şekilde rekabet üstünlüğünü sağlayabilmemiz için bir an önce Türkiyenin Nusaybin Kapısını açması gerekiyor. Bunun önündeki engellerden bir tanesi Türkiyenin o kapının karşısındaki yapıyla ilgili sorunlu ilişkisinden kaynaklanıyordu. Bu anlaşmayla birlikte bütün kapılar ve yurt dışı bağlantıları merkezi hükümetin kontrolüne geçiyor. Bir an önce Suriye ile Nusaybin Kapısının, bölge ticaretini çok önemli etkileyecek. Bizde bu çerçevede Mayıs ayında Şamda düzenlenecek olan inşaat fuarına Diyarbakırlı üreticilerimizle birlikte katılım sağlayacağız. Suriyede barışın sağlanması bizim için önemlidir. İnsan kayıplarının bir daha olmaması, ülkenin yeniden imar edilip ayağa kalkmasında bölge işadamlarının orada gitmesi için mekanizmaların oluşturulması gerekmektedir dedi.
Türkiyenin en büyük ihracatının büyük ölçüde ırak ve Suriyeye yönelik olduğunu anlatan Kaya, anlaşma sayesinde güvenlik sorunun da ortadan kalkacağını ifade etti.
İŞ DÜNYASI OLARAK ANLAŞMAYI DESTEKLİYORUZ
Kaya, Iraktaki Kürt oluşumu liderlerinin de bu anlaşmaya olumlu baktıklarına dikkati çekerek, şöyle konuştu: Türkiyede önemli bir barış iklimi hakim. Hem iktidar ve hem muhalefet partilerinin bir süreç devam ettiriliyor. Burada çatışmalı sürecin bitmesi çok önemli. Beraberinde Türkiyenin, sadece Türkiyedeki Kürtlerle değil, Suriye ve Iraktaki Kürtlerle iyi diyalog oluşturması Ortadoğuya barış gelmesi anlamında, en önemli adımlardan biri olacak. İnanıyorum ki Kuzey Iraktaki Kürt gruplarının da bu sürece destek verip, Türkiye ile ortak bir zeminde buluşmalarını umuyoruz. bu en fazla Türkiyeye kazandıracak. Türkiye savaşa harcayacağı bütçeyi yatırıma yönlendirmesi ekonomimiz için önemidir. En büyük ticaret partnerlerimiz Suriye ve Iraktır. Güvenlik politikası engeli ortadan kalkmış olacak. Bizler iş dünyası olarak hem Türkiyede Kürt sorununun çözümü ile ilgili yürütülen süreci ve Suriyede SDG ve geçici hükümet arasındaki anlaşmayı destekliyoruz.
Kaya, Diyarbakırda sivil toplum platformu temsilcileriyle birlikte siyasi parti liderlerini ziyaret ettiklerini hatırlatarak, 16 Martta süreçle ilgili bir çalıştay düzenleyeceklerini sözlerine ekledi.
ANLAŞMA BÜTÜN UNSURLAR VE KÜRTLER İçİN YAPICI GÖRÜNÜYOR
Dicle Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Rüstem Erkan da, ani gibi görünen ancak arka planda uzun soluklu bir sürecin sonuçlarını kamuoyunun yeni duyduğuna dikkati çekerek, ABD, Avrupa ve hatta Rusyanın da dahil olduğu büyük bir planın uygulandığını aktardı.
Anlaşmayı son derece olumlu bulduğunu söyleyen Prof. Dr. Erkan, Bu anlaşma Öcalanın çağrısından bir ölçüde bağımsız gibi görünse de, sadece Suriyeyi ilgilendiriyor gibi görünse de, SDGnin büyük bir askeri gücü var. Bu anlaşmayla bunun bağımsız bir güç olmaktan çıkıp, Suriyenin geleceğinde yer alacağını gösteriyor. Anlaşmadaki maddeleri incelediğimizde, Suriyenin bütünlüğü ve Suriyenin geleceğinin nasıl gerçekleşeceğini ve nasıl bir devlet olacağı ifade ediliyor. Bu maddelerin hepsi, Suriyedeki bütün unsurlar ile Kürtler için yapıcı görünüyor. Düzgün bir devlet nasıl olacak, diğer gruplara, ektik kimliklere, dinlere nasıl davranılacağının çerçevesi çiziliyor. Suriyede yeni hazırlanacak olan anayasanın da çerçevesini çiziyor. Bu anlaşma nasıl bu kadar hızlı oldu denebilir. Sanki bu işler çok daha önceden tartışılmış gibi görünüyor. Büyük bir plan üzerinde gidiliyor gibi. Dünyada karar alıcı ülkelerinde bu anlaşmada rolü var gibi görünüyor. ABD, Avrupa ve hatta Rusya tarafından bir gelecek vizyonu çizilmiş gibi. Suriyede Kürt sorunu bir ölçüde çözülmeye başladığı zaman, Türkiyede yeni başlayan sürece de olumlu yansıyacaktır. Bu anlaşmaya göre SDGnin Suriye ordusunun bir parçasına dönüşeceği belirtiliyor. Bu gelişmeleri olumlu olarak değerlendiriyorum şeklinde konuştu.
SURİYE ORTADOĞUNUN EN ÖNEMLİ BİR ÜLKESİNE DÖNÜŞECEKTİR
Anlaşmanın uygulanmasıyla Suriyenin Ortadoğuda önemli bir ülkeye dönüşeceğini dile getiren Prof. Dr. Erkan, şu ifadeleri kullandı: Bu anlaşma eğer uygulanırsa, Suriyenin de, Ortadoğunun da normalleşmesini sağlar. Suriye şuanda dış müdahaleye çok açık bir durumda. Dolayısıyla Suriyede birlikte yaşama iradesi sağlanırsa, başta İsrail ve diğer güçlerin dış müdahalesini azaltmış olur. Burada en büyük görev Suriye yönetimine düşüyor. Bütün etnik grupları baskıyla yönetirim düşüncesine girmemesi lazım. Suriye ve Afganistan birbirinden çok farklı. Suriye savaştan önce bir model ülkeydi. Herkesin katılabileceği, kendisini Suriyenin bir yurttaşı olarak görebildiği ve geleceğini de Suriye üzerinden kurgulayacağı bir yapı ortaya çıkarsa, Suriye Ortadoğunun en önemli bir ülkesine dönüşecektir.
ANLAŞMA HEPİMİZİ HEYECANLANDIRDI VE UMUTLANDIRDI
Diyarbakır Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği (DESOB) Başkanı Alican Ebedinoğlu ise, devlet ve Öcalan arasındaki görüşmenin 1,5 yıl önce başladığını belirtti. Ebedinoğlu, anlaşmanı büyük bir sevinç oluşturduğunu söyleyerek, Tabi ki bu süreç kamuoyuna yansıdığı şekliyle kısa zamanda gerçekleşmedi. En az 1,5 yıl Öcalanla görüşülüyordu. Tabi ki bu işin içinde her anlamda paydaşı olan, faydası olan ve örgütü kullanan bir sürü devlet var. Bunun başında ABD gelir. Türkiyenin verdiği mücadele ortada. Kürtler ve Türkler et ve tırnak gibi. Kız alıp kız vermiş. Hiçbir güç bu hakları birbirinden ayıramaz. Türklerle Kürtlerin bir arada yaşamaktan başka şansları yoktur. Bunu herkes biliyor. Geçmişte bazı demokratik adımların atılmaması, Kürt varlığının inkarı, örgütü yarattı. Bu durum 10 binlerce insanın canına mal oldu. Herkesin elini taşın altına koyması, geçmişi bir kenara bırakıp, geleceğe odaklanılması gerekliliğine artık devlette kanatır. Siyasi partilerimizin çoğu da böyledir. Onun için Suriyedeki son gelişmeler, oldukça sevindiricidir. SDG ve hükümet arasında yapılan 8 maddelik anlaşma hepimiz heyecanlandırdı ve umutlandırdı. İnanıyorum ki siyasetçilerimizin de sağduyusuyla, mecliste atılması gereken adımların atılmasıyla da birlikte özlemini duyduğumuz barış ve kardeşliği bu ülkede yaşarız diye düşünüyorum.
İŞ DÜNYASINA MUAZZAM FIRSATLAR YARATACAĞINI DÜŞÜNÜYORUM
Güneydoğu Sanayici İş İnsanları Derneği (GÜNSİAD) Başkanı Şahismail Bedirhanoğlu da 2013 yılındaki başlayan çözüm sürecinin Suriyedeki gelişmeler neticesinde kesintiye uğradığını söyledi.
Yeni sürecin akamete uğramaması açısından suriyedeki gelişmelerin önemine değinen Bedirhanoğlu, Kürt meselesinin çözümünde Suriyedeki gelişmeler önemlidir. 2013 yılındaki çözüm Sürecini de Suriyedeki gelişmeler ciddi bir şekilde akamete uğratmıştı. Yeni bir çözüm süreci olacaksa, Suriye üzerinden bir mutabakat sağlanırsa, çözümü güçlendirir demiştik. Önceki gün SDG ve merkezi hükümet tarafından varılan bu mutabakattan sonra ben Türkiyede de İmralı sürecinin güçlü bir şekilde yürüyeceği iyimserliğim daha da artmış oldu. Geçmişte Kuzey Iraktaki Kürt Bölgesel Yönetimi oluşumunu tehdit olarak değil bir fırsat olarak bakan bir siyaset oluşturulması gerektiğini belirtmiştik. Suriye meselesinde de bir tehdit değil bir fırsat olarak bakılmasında artık bundan sonra fayda var. Önümüzdeki dönemde Türkiyenin özellikle kuzey Suriyedeki Kürt çevreleriyle kuracağı yakın ilişkinin bizim bölgemizdeki iş dünyasına muazzam fırsatlar yaratacağını düşünüyorum. Dün varılan mutabakat bölgemiz ülkemiz için gerçekten çok önemli bir aşamadır ifadelerini kullandı.
ANLAŞMAYI MEMNUNİYETLE KARŞILIYORUZ
Doğu ve Güneydoğu Anadolu Ortak Akıl Federasyonu Genel Başkanı Abdulvasi Yaz ise Suriyedeki Kürtler ile hükümet arasındaki anlaşmanın emperyalist devletlerin işine gelmediğini ifade etti. Yaz, Ortadoğudaki ülkelerin kedi vatanlarının bütünlüğünü, birlik ve beraberliklerinin sağlanmasını, ekmek ve sudan daha önemli bir gelişme olarak görüyorum. İktidarlar ilk olarak ülkenin birliğini düşünmek zorundadırlar. Bugünkü konjonktürde eğer ki ülkeler, ümmet anlayışlarını bir arada toplamazlarsa ve bu birliği sağlayamazlarsa, istikbalen yakın tarihte başını İsrail ve ABDnin çektiği emperyal devletler tarafından işgal edileceklerini düşünüyorum. Suriyedeki Müslüman Kürtlerin kendi yönetimleriyle birlik ve beraberlik içerisinde bu anlaşmaya varmaları çok güzel bir şeydir. Biz bunu sonuna kadar bu anlaşmayı memnuniyetle karşılıyoruz diye konuştu.