DYARBAKIR Merkez Sur ilçesinde terör örgütü PKKya yönelik düzenlenen hendek- barikat operasyonlarndan sonra Bakanlar Kurulu kararnca Surdaki 6 bin 400 parsel için konulan kamulatrma erhinin, 2 yl geçmesine karn kamulatrlmayan gayrimenkullerin deerlerini katbekat düürdüü öne sürüldü. DSAD Bakan Burç Baysal, ekspertiz firmalarnn, 1 milyon lira deerindeki bir gayrimenkule kamulatrma erhi nedeniyle 2 bin lira deer biçtiini söyledi.
KAMULATIRMA ERH
Merkez Sur ilçesinde Kasm 2015 ile Mart 2016 tarihleri arasnda gerçekletirilen hendek-barikat operasyonlarndan sonra Bakanlar Kurulu kararnca 6 bin 400 parselin kamulatrlmasna karar verildi. Bu parsellerin bir ksm kamulatrld. Kamulatrma erhi konulan büyük bir ksm ise 2 yl geçmesine karn henüz kamulatrlmad. erhin konulduu konut, pasaj, iyeri gibi gayri menkullerin söz konusu kamulatrma erhi nedeniyle deer kayb yaad öne sürüldü.
VATANDAI MEDUR ETT
Diyarbakr Sanayici ve nsanlar Dernei (DSAD) Bakan Burç Baysal, kamulatrma erhinin kaldrlmas gerektiini belirterek, Buna göre karlnda bir finans yaratyor. Hal böyleyken bir de üstüne 2015 ylnda yaanan çatmal ortamn sonrasnda 25 Mart 2016da resmi gazetede yaynlanan tebli ile beraber Sur ilçesinin yüksek çounluu bir ekilde kamulatrld. Bununla ilgili de kamulatrma erhi tapularn üzerine dütü.
ÜZERNDEN K YIL GEçT
Tabii söz konusu bu kamulatrma erhinin üzerinden iki yl gibi bir zaman dilimi geçti ve bu ortamda yurttalara bu karar ile ilgili net bir açklama yaplmazken, burada iverenlerin kendi menkulleri konusunda, ticari hayatlarn devam ettirebilmeleri için söz konusu bu menkullerin deerlendirilmesinde baka bir handikap ortaya çkt. Bu kamulatrma erhi, ekspertiz kurulular tarafndan çok daha düük bedelle, raiin çok altnda bir bedelle deerlendirme yaplmasna olanak salad. Yani, kamulatrma erhinden önce 1 milyon lira deerlendirilmesi yaplan bir gayrimenkul, bugün bu kamulatrma erhi ve çkan bu yasann uygulanmamasndan ötürü 200 bin lira gibi bir rakam olarak deerlendiriliyor. Bu da söz konusu gayrimenkulün bugün itibariyle yaklak yüzde 80 gibi bir deer kayb yaamasna yol açyor. Maduriyetlere yol açan kamulatrma erhinin kaldrlmas gerekir diye konutu.
HALA KAMULATIRILMADI
Diyarbakr Baro Bakan Ahmet Özmen ise, Sur içinde 16, Sur dnda ise iki mahalle olmak üzere toplamda 18 mahalledeki 6 bin 400 parsel için çevre ve ehircilik Bakanlnn talebi üzerine Bakanlar Kurulu tarafndan acele kamulatrma kararnn alndn söyledi. Özmen, öyle konutu:
Surdaki kamulatrma Surun yaklak yüzde 80ine tekabül ediyordu ve biz bu kararn alnd ilk günden beri bu kadar geni bir alanda yaplan bir kamulatrmann hukuka uygun olmadn dile getirmitik. Diyarbakr Barosu olarak kamulatrma ileminin iptali için bir dava açtk. Bu dava Dantayda görüldü ve reddedildi. Daha sonra biz temyiz mahkemesi sfatyla Dantay dari Davalar Genel Kuruluna yönlendirildik, ancak temyiz aamasnda da itirazmz reddedilerek kamulatrma kararnn iptaline yönelik karar onand. Aslnda hukukun belirttii bir süre yok ama, uygulamada makul dediimiz hayatn olaan ak içerisinde eer özel bir mülkiyet kamulatrlyorsa ve acele bir kamulatrmaya tabi ise, bu kamulatrma ileminden sonra da deer biçilme amasnda i ve ilemlerin yaplabilesi için gereken makul süre nedir; diyelim ki 3 aydr. Yani, kriter budur. Ama, o 16 mahallede 25 Mart 2016 tarihinden geçen bu süre zarfnda henüz birçok mahallede deer biçme ilemi filan yaplmad. Dolaysyla bir acele kamulatrma karar var ise ve üzerinden de iki yl geçmi ise ve bu süre içinde bir deer tespiti yaplmam ise makul süre içerisinde bu ilemlerin yaplmad anlamna gelir. Bu da maduriyetlere yol açmaktadr.
EKSPERTZLER FYAT BçMYOR
Merkez Sur ilçesinde iyerleri bulunan Reit Cantürk de, kamulatrma erhi konulan tarihten sonraki ekspertiz firmalarnn deerlendirme rakamlar ile önceki rakamlar arasnda çok fark olduunu söyledi. Cantürk, Resmi gazetede yaymland kadaryla gerçekten kamulatrlmas gereken yerler var, ama kamulatrma yaplmayacak yerler de mevcuttur. Kamulatrma yaplmayacak yerlerle ilgili de bir an önce kamulatrma erhinin kaldrlmas lazm. çünkü, bu durum ciddi maduriyetlere sebep oluyor. Ekspertiz firmalar önce deerlendirme yapt zaman iki sene önceki deerinin yüzde 70 altnda bir deer biçiyor.
YAPILARIN DEERN DÜÜRDÜ
Niye, kamulatrma erhinden dolay. Buna bir örnek vereyim; bir arkadamzn bir milyon TLlik gayrimenkulüne banka üç sene sonra 200 bin TL deer biçti. Bunun üzerine dediler ki; ya 800 bin TLlik ek teminat getirin ya da bu fark kapatn dediler. Eer bu kamulatrma erhi kalkarsa, böyle maduriyetler de ortadan kalkm olacak. Tabii bu kamulatrma erhinin de kalkmas için gereken makul bir süre vardr. Bu süre içinde ya söz konusu gayrimenkuller üzerindeki kamulatrma erhinin kalkmas ya da kamulatrmann yaplmas gerekiyor. Yani, kamulatrma erhini koydum, üç sene bekliyorum, daha be sene de beklerim gibi bir yaklam olamaz diye konutu.