Dicle Elektirik Dağıtım A.Ş (DEDAŞ) ile Güneydoğuda özellikle çiftçiler arasındaki çekişme yeni bir boyut kazandı. DEDAŞın kesintileri ve yüksek faturalarını bölge insanı yargıya taşırken, DEDAŞ abonelerin ücretlerini ödememesi yönündeki kesintiler başta olmak üzere, trafo ve sayaç değişikliğiyle önlem almaya çalışması, tarafları birbirine hasım kılar hale geldi. Yaz mevsiminde elektrik kullanımının yoğunlaştığı bölgede sulu tarım yapan çiftçiler elektrik kesintilerinde bulunan DEDAŞa karşı protesto ve suç duyurusuyla tepki verirken, DEDAŞ yaşanan hukuki girişimlerin bölgede yapmak istediği yatırımların, engellenmeye çalışıldığını öne sürerek, kendini savunmaya başladı.
DERİKTEKİ SUç DUYURUSU
Mardinin Derik ilçesinde yoğun olarak çiftçilerin DEDAŞı mahkemeye vermesi nedeniyle yapılması planlanan trafo merkezinin durdurulduğu iddia edildi. Konuya ilişkin açıklama yapan Dicle Elektrik, Dicle Elektrik Dağıtım A.Ş tarafından 15 milyon liralık yatırım ile 2 bin 780 trafoyu besleyen ve yaklaşık 8 bin 500 abonenin faydalanacağı Derik ilçesi Dikmen-1 Trafo Merkezi çevre bağlantıları tesis yapım çalışmasının borçlu tarımsal sulama abonelerinin şikayeti üzerine durdurulduğu bildirildi.
Dikmen-1 Trafo Merkezinden 20 fiderle enerji dağıtımı yapılan bölgede, 216 dağıtım trafo merkezi, 2 bin 342 tarımsal sulama trafo merkezi ve 222 özel trafo merkezinin bulunduğu kaydedilen açıklamada, bölgede özellikle tarımsal sulama alanlarında kayda geçmeyen yüksek tüketim nedeniyle yeraltı iletim kablolarında aşınma ve yıpranma meydana geldiği, bu durumun arıza kaynaklı elektrik kesintilerine neden olduğu aktarıldı.
Açıklamada, Dicle Elektrik Mardin İl Müdürlüğünün son bir yıl içerisindeki verilerine göre, Dikmen-1 Trafo Merkezinde toplam 1771 arızanın meydana geldiği ifade edildi. çıklamada görüşlerine yer verilen Dicle Elektrik Mardin İl Müdürü Halil Homan, yaşanan arızaların onarımı sebebiyle toplam 3 bin 811 saatlik elektrik kesintisinin yaşanması durumunda kalındığını belirtti.
Homan, şunları kaydetti: Dicle Elektrik hızla müdahale ederek arızaların onarımını ve gerekli değişimleri gerçekleştirse de kapasite artışları ve aşırı yüklenmeler, arızaların sürekli hale gelmesine yol açıyor. Bu sebeple, kısa süre önce Dikmen-1 Trafo Merkezi için 15 milyon lira bütçe ayrılarak yenileme çalışması başlatıldı. Ancak tarımsal sulama abonelerinin elektrik kesintilerini gerekçe göstererek yaptığı şikayetler nedeniyle bu yatırım çalışması ne yazık ki durdurulmak zorunda kalındı.
Merkezin arızaları ve arızalara bağlı gerçekleşen kesintilerinin önüne geçilmesi için yapıldığını ifade eden Homan, çalışmaların müşterilere hizmet odaklı olduğunu aktardı.
KAMU YARARI GÖZETİLİYOR
Homan, şöyle devam etti:
Kamu yararı gözetilerek yaklaşık 8 bin 500 abonenin kaliteli ve sürekli enerji almasını sağlayacak olan çalışma, montajın 8nci gününde borçlu tarımsal sulama abonelerinin zorunlu olarak yapılması gereken planlı kesintileri gerekçe göstererek şikayette bulunması nedeniyle durduruldu. Enerji kesintisi yapılmadan teknik olarak çalışma yapılamayacağından 11 Temmuz itibariyle çalışmalarımız durmuş ve montaj işlemi tamamlanamamıştır. An itibariyle 20 fidere bağlı yeraltı kabloları kanal dışında olup tehlike arz etmektedir. Mevcut kabloların ekonomik ömrünü doldurmak üzere olması ve kuvvetli tesis akım yönetmeliğinin yaklaşım mesafesine uymaması, daha büyük arızaların oluşma ihtimalini arttırmaktadır. Ayrıca, açık alandaki kabloların aşırı sıcaklık ve güneş ışığına maruz kalması, ciddi arızaların yaşanmasının kaçınılmaz olmasına yol açmaktadır.
çİFTçİLER KESİNTİDEN ŞİKYETçİ
Öte yandan, Ekim zamanı elektrik kesintilerinin yaşandığı Mardinde, Kızıltepe çiftçiler Derneği Başkanı Mikail Erbeyi, sorun ve çözümleriyle ilgili açıklamalarda bulundu. runun giderek büyüdüğünü ifade eden Kızıltepe çiftçiler Derneği Başkanı Mikail Erbeyi, sadece çiftçilerin değil faturasını ödeyen abonelerin ve tarlası olmayan köylünün dahi komşusundan dolayı elektriklerinin kesildiğini ve mağduriyetler yaşadıklarını iddia etti.
Pamuk ve mısır ekiminin başladığını ancak sulama işlemi yapılmadığı için verimin kötü olacağını söyleyen Erbeyi, devletin bir an önce çözüm bulması gerektiğini yoksa ülke ekonomisinin kötü etkileneceğine dikkat çekti. GAP kanalının bütün bu sorunlara çözüm olabileceğini ancak 47 yıldır beklendiğini de söyleyen Erbeyi, sorunu hukuki yollarla çözmek için her şeyi yapacaklarını da ifade etti.
BİLİNçLİ ELEKTRİK VERİLMİYOR
Elektrik kesintilerinin çok uzun süreli olduğunu söyleyen Erbeyi şu ifadeleri kullandı: Mardin ovasında pamuk ekildi. Pamuk birçok yerde Koza Dönemi dediğimiz döneme geldi. Maalesef tam koza döneminde yine bildiğimiz ezberlerden biri DEDAŞ ortaya çıktı. Özellikle bu bölgede DEDAŞ kangren haline geldi. çiftçinin tarımsal sulamadaki elektriğini kesiyorlar. Sabah 08.00 ile 18.00 saatleri arasında bölgeye elektrik vermiyorlar. Akşam verilen elektrikte sağlıklı bir elektrik değil, arızalar ve diğer kesintiler var. Maalesef çiftçiler bundan mustarip. Bizler şunu anlayamıyoruz bu durum bilerek yapılan bir durum ve kimse de sesini çıkarmıyor. Bu sadece çiftçiye yapılan bir zulüm bir yanlış değil ülke geneline yapılan bir zulümdür. Ve gerçekten de ülke ekonomisine, ülke tahıl ambarına yapılan bir darbedir. Yani düşünün ki tam koza vereceği dönemde, verimini belirleyen dönemde elektriğin kesilmesiyle suyun kesilmesi manidardır, yanlış bir şeydir. Bu duruma herkesin ses çıkarması lazım.
VATANDAŞ SU BULAMIYOR
Toplu elektrik kesme sonucunda bir dönüm arazisi ve borcu olmayan vatandaşların dahi elektriklerinin kesildiğini belirten Erbeyi, Buğday hasadının akabinde şu an mısır ektik ve toprağın altında olan birçok mısır su olmadığı ve sulama yapılmadığı için kuru toprağın içindedir. Birazı filizlendiği halde yine sulanamıyor ve dahası birçok çiftçi daha ekim dahi yapmamış durumdadır. Yani böyle bir zulüm, yanlışlık olamaz. Hep yekn herkesi cezalandırmak olamaz. Yani köylerde bir dönüm arazisi olmayan vatandaşların suyu yokken elektriği kesmek uygun değildir. Bu uygulama doğru değil vebaldir, günahtır. Ülkenin yüzde 25 tahıl ambarını karşılayan Mezopotamya Mardin Ovasında 50 dereceye yakın bir sıcaklıkta ekmek istediği ürünleri ülkenin dört bir yanına göndermek isterken maalesef girdi maliyetlerinin ağır yüküne rağmen artı elektrik kesintisi ve yüksek faturalar biniyor. Bizler çiftçiyiz, bu ülkenin mukaddes insanlarıyız. Üretim yaptığımız için herkesin sofrasına bu ürünleri götürüyoruz. Ancak maalesef bölgedeki özelleştirilen elektrik şirketi terör estirmektedir. Kimse bunu dertlenmiyor. dedi.
POZİTİF AYIRIMCILIK YAPILMALI
Erbeyi konuşmasını şöyle sürdürdü:
Mardinde çiftçi borcunu ödeyemiyor diye bir mantıkla karşı karşıyayız. Sanki çiftçi hırsızlık yapıyor. Elektrik şirketine ait personellerin köye dahi inmeyip faturayı kesiyor. çiftçiye kazanmadığı kadar ceza yazılıyor. çiftçinin kazancı, geliri bellidir. Onarım-bakım adı altında sulama döneminde elektrik kesiliyor. Sulama dönemi öncesinde niye bakım-onarım yapılmıyor. Sulama döneminin olduğunu herkes bildiğinden bakım onarımının 1-2 ay öncesinde yapılması lazımdı. Bu konuda bütün çiftçi ve halk mağdurdur. Şirket yetkililerine çağrımızdır, değil 10 saat, 24 saat da elektriği kesseniz biz bu toprakları, bu üretimi bırakmayacağız. Devlete de sesleniyoruz, bu birim fiyatı ile çiftçi bu sulamayı yapamaz. Dünyada gıda krizi varken çiftçiye bunu reva görüp çiftçiye pozitif ayrımcılık yapılmazsa bu zorlu şartlar altında üretim yapılamaz.