Karara göre Abdullah Altun, Diyarbakr Devlet Güvenlik Mahkemesinin (DGM) kararyla ülke topraklarnn bir ksmn devlet idaresinden ayrmaya yönelik eylemlerde bulunma suçundan ömür boyu ar hapis cezasna çarptrld. Kararn Yargtayca onanarak kesinlemesinin ardndan Altun, Avrupa nsan Haklar Mahkemesine (AHM) bavurdu. Altun, DGM heyetinde askeri bir hakimin de bulunmas nedeniyle bamsz ve tarafsz bir mahkemede yarglama yaplmadndan ikayetçi oldu.
Altunun bamsz ve tarafsz mahkemede yarglanma hakknn ihlal edildiine hükmeden AHM, talep edilmesi halinde yeniden yarglama yaplmasnn ihlalin giderimi için uygun bir yol olacan belirtti. Bunun üzerine Altun, AHMin ihlal kararna dayanarak yarglamann yenilenmesi talebinde bulundu. Ancak Diyarbakr 6. Ar Ceza Mahkemesi talebi reddetti. Bu karara yaplan itirazn da kabul edilmemesi üzerine Altun, haklarnn ihlal edildii iddiasyla Anayasa Mahkemesine bireysel bavuruda bulundu.
Yüksek Mahkeme, Altunun Anayasann 36. maddesinde güvence altna alnan bamsz ve tarafsz mahkemede yarglanma hakknn ihlal edildiine karar verdi. Kararda, Anayasann 36. maddesinde mahkemelerin bamsz ve tarafszlndan açkça bahsedilmemekle beraber Anayasa Mahkemesi içtihad uyarnca bunun adil yarglanma hakknn zmni bir unsuru olduu belirtildi.
DYARBAKIRda, kapatlan Devlet Güvenlik Mahkemesi (DGM) tarafndan 1999 ylnda ömür boyu ar hapis cezasna çarptrlan ve bavuruda bulunduu Avrupa nsan Haklar Mahkemesi (AHM) tarafndan yeniden yarglanmas istenmesine ramen bavurusu kabul edilmedii için Anayasa Mahkemesine (AYM) bavuran Abdullah Altun ile ilgili AYM ihlal karar verdi. 19 yldr cezaevinde bulunan Altunun, bamsz ve tarafsz mahkemede yarglanma hakknn ihlal edildiine karar veren AYM, ihlalinin sonuçlarnn ortadan kaldrlmas için yeniden yarglanmasn istedi.
DYARBAKIR DGMNIN KARARI
Abdullah Altun, Diyarbakrda yargland kapatlan DGM tarafndan 1999 ylnda, Ülke topraklarnn bir ksmn devlet idaresinden ayrmaya yönelik eylemlerde bulunmak suçundan ömür boyu ar hapis cezasna mahkum edildi. Verilen mahkumiyet karar, Yargtay incelemesinden sonra kesinleince Altunun avukatlar davay AHMe tad. AHM, 2006 ylnda verdii karar ile Abdullah Altunun, yarglamann uzunluuna, mahkemenin bamsz ve tarafsz olmadna ilikin iddialarn kabul edilebilir bularak, bamsz ve tarafsz mahkemede yarglanma hakknn ihlal edildiine karar verdi. AHMin verdii yeniden yarglanma karar Diyarbakr 6nc Ar Ceza Mahkemesi tarafndan reddedilince Abdullah Altun bu kez AYMye bavurdu. 19 yldr cezaevinde bulunan Altunun, bamsz ve tarafsz mahkemede yarglanma hakknn ihlal edildiine karar veren AYM, ihlalinin sonuçlarnn ortadan kaldrlmas için yeniden yarglanmasn istedi.
GEREKçE AçIKLANDI
AYM verdii ihlal kararnn gerekçesini bugün açklarken, AHMin, DGMlerin faaliyette olduu dönemde bu mahkemelerde görev yapan askeri hkimin statüsünü dikkate alarak bu mahkemelerin bamsz ve tarafsz olmad sonucuna ulatn belirtti. AHMin, Türkiyeye kar bu mahkemelerde görev yapan askeri hkimin statüsü ile ilgili iddialarla yaplan birçok bavuruda da bamsz ve tarafsz mahkemede yarglanma hakknn ihlal edildiine karar verdii hatrlatlan AYMnin gerekçeli kararnda öyle denildi:
HAK HLALI OLMUTUR
Anlan kararlar sonrasnda DGMde askeri hkimlerin de bulunmasn öngören hüküm ve DGMler kaldrlmtr. Somut olayda AHMin bavurucu hakkndaki kararda tespit ettii ihlalin ve sonuçlarnn derece mahkemelerince ortadan kaldrlp kaldrlmad önem tamaktadr. AHM tarafndan verilen ihlal karar ancak içinde askeri hkim bulunmayan bir mahkemede yarglama yaplmak suretiyle giderilebilecekken mahkeme, yarglamada askeri hkimin bulunmasnn usule ilikin olduu gerekçesiyle yeniden yarglama yapmay reddetmitir. Oysa AHM kararnda, yarglamada askeri hkimin yer almas varlan sonuçtan bamsz olarak bir ihlal nedeni olarak ifade edilmitir. Gerekçede, talep edilmesi hlinde yeniden yarglama yaplmasnn ihlalin giderimi için uygun bir yol olaca da belirtilmitir. hlal karar yeniden yarglama konusunda ciddi bir gerekçe oluturduu hlde ilgili kanunun uygulanmas ile ilgili yaplan yorumun AHM kararyla örtümedii, Anayasann 36nc maddesinin gerektirdii ölçüde ve özende bir inceleme içermedii, AHM tarafndan verilen ihlal kararnn gereklerinin yerine getirilmedii, bamsz ve tarafsz mahkemede yarglanma hakkna yönelik ihlalin giderilemedii anlalmtr. Anayasa Mahkemesi açklanan gerekçelerle Anayasann 36nc maddesinde güvence altna alnan bamsz ve tarafsz mahkemede yarglanma hakknn ihlal edildiine karar vermitir.
AYM, gerekçeli kararnda, bamsz ve tarafsz mahkemede yarglanma hakknn ihlalinin sonuçlarnn ortadan kaldrlmas için dosyann yeniden yarglama yaplmak üzere Diyarbakr 6nc Ar Ceza Mahkemesine gönderilmesine hükmetti.