UNESCO Dünya Miras Listesine alnan ve barnda yüzlerce ku turunu barndran, envai meyve aaçnn yer ald Hevselin hala da atk suyla sulanlyor olmas, eski tas, eski hamam dedirtiyor. Hevsele kar duyarszla Diyarbakr Sanayi ve Ticaret Odas Bakan Mehmet Kaya tepki gösterdi.
Kaya, Hevsel bahçelerinin temiz suyla sulanmasn, Diyarbakr için çok önemlidir. Dönüp geçmie baktmzda projelerin hiçbiri sonuç vermedi. Burada sürekli yaplmas gereken ve sürekli herkes tarafndan ifade edilen ama bir türlü reel anlamda admlar atlmayan Dicle Vadi Projesinin biran önce kente kazandrlmas gerekiyor dedi.
aban YILMAZ/filiz YAA/Murat YÜZÜGÜLLÜ
BMnin Eitim, Bilim ve Kültür Örgütünün (UNESCO) 2015 ylnda Dünya Kültür Miras listesine ald Diyarbakrn sembol alanlarndan Hevsel Bahçeleri için geçmi yllarda hazrlanan projelerin hiçbirinin hayata geçirilmedi.
MEZOPOTAMYANIN EN ESK TAHIL AMBARI
Kentin sebze ve meyve ihtiyacn karlayan Hevsel Bahçeleri, Diyarbakr Surlar ile Dicle Nehri arasnda göz alabildiince uzanan tarm arazileriyle adeta cennetten bir köeyi andryor. Tarmn anavatan saylan Mezopotamyann belki de en eski tahl ambar olarak da adlandrlan Hevsel Bahçeleri gerekli ilgiyi görmekten uzak bir ekilde kanalizasyon sularyla sulanyor.
PROJELER RAFA KALDIRILDI
Geçmi yllarda Dicle Barajndan getirilmesi planlanan sularn tarm arazilerini enlendirmesi planlanan ancak daha sonra ylan hikayesine dönen çalmalarn ardndan Büyükehir Belediyesi tarafndan mehur Anzele suyunun bahçelere aktlmas projesi de rafa kaldrld.
UNESCO 39uncu Dünya Miras Komitesi Toplantsnda, Diyarbakr Surlar ile birlikte Dünya Kültür Miras olarak tescillenen Hevsel Bahçeleri bugünlerde hak ettii deeri göremememin mahzunluunu yayor.
Diyarbakr Sanayi ve Ticaret Odas Bakan (DTSO) Mehmet Kaya, Hevsel Bahçelerinin temiz suyla bulumas noktasnda ne yerel yönetimlerden nede merkezi yönetimden bir çalma olmadn belirtti.
PROJELERN HçBR SONUç VERMED
Hevsel Bahçeleri ile ilgili ksa vadeli projelerin çözüm olmayacana vurgu yapan DTSO Bakan Kaya, Hevsel bahçelerinin temiz suyla sulanmasn, Diyarbakr için çok önemli bir Dicle Vadisi Projesi kapsamnda deerlendirmek lazm. Dönem dönem bu konuda, gerek salkla ilgili yaanan sorunlar gerekse Hevsel bahçesinin korunmasnda yanl sulanma gibi nedenlerden çkan durumlardan dolay, dönem dönem ksa vadeli çözümler projeler ortaya çkt. Dönüp geçmie baktmzda projelerin hiçbiri sonuç vermedi. Burada sürekli yaplmas gereken ve sürekli herkes tarafndan ifade edilen ama bir türlü reel anlamda admlar atlmayan Dicle Vadi Projesinin biran önce kente kazandrlmas gerekiyor dedi.
DCLE VADS PROJESNN ÖNEM
Kaya, Hevsel Bahçelerinin yeil alanlarnn doru bir ekilde korunmasnn önemine deinerek, öyle konutu:
Bir kentin neredeyse üçte ikisini kapsayan, etrafndan akan bir Dicle nehrinin bir ekilde gerek bir ekilde slah edilmesi gerekse UNESCOya girmi olan Hevsel bahçesinin bu çerçevede korunmas ve sulanmasnn salanmas bu anlamda kentin önemli bir dinlenme alan haline getirilmesi anlamnda Dicle Vadi Projesi bu kentin geliimini salayacak en önemli unsurlardan biridir. Baz çalmalar yapldn bizde duyuyoruz ama somut anlamda maalesef gerek bölgenin sivil toplum kurulularnn gerekse dinamiklerinin hemen hemen bu konuda hiçbir bilgisi yok. Bu tür projeler daha çok Ankara merkezli dilen getirilen projelerdir. Ama somut anlamda ne yerel yönetimlerin nede kamunun bir ifadesi var. u da bir gerçek ki ifade edildiinden beri üzerinden on be yl geçti. Yeni bir süreçle birlikte doru projelendirilmesi kentin ve dardan gelen yerli turistin dinlenebilecei, vakit geçirebilecei hem de Diyarbakrn yeil alannn doru bir ekilde korunmas açsndan önemli.
VE FSKAYA ELALES
Fiskaya elalesi içinde geçmite Karacada Kalknma Ajans tarafndan hazrlanan baz projelerin olduunu hatrlatan DTSO Bakan Kaya, Fiskaya elalesinin de Dicle Vadisi Projesi kapsamnda tek bana bir boyutu ile ele alnrsa baarl olma olasl yok. Fiskaya elalesi de bunlardan birisi. Tamamn kapsayacak bir projenin hayata geçirilmesi gerek. Tek bir proje ile geneli kapsayacak bir proje hayata geçirilmeli. Yaplacak çalmann da u aamada askda olduunu biliyorum eklinde konutu.