Irak Kürdistan Bölgesinde gerçekletirilen referandumun ardndan Cumhurbakan Erdoan ve Hükümet yetkililerinin Habur Snr Kapsnn kapatlabilecei yönündeki açklamalar, özellikle Dou ve Güneydou bölgesindeki i adamlarn panie düürdü. Diyarbakr ve Mardindeki baz i adamlar snr kapsnn Türkiyenin ve bölgenin can damar olduunu vurgulayarak, kapatlmas halinde büyük ekonomik kayplara neden olabileceine dikkat çekildi.
SINIR KAPISININ KAPATILMASI
Hak Sanayici ve Adamlar Dernei (HAKSAD) Bakan Ramazan Azboy, hükümete snr kaplarnn kapanmamas için çarda bulunarak, bunun gerçeklemesi halinde her iki ülkenin de zarar göreceini vurgulad.
Snrlarn kapatlmasna ihtimal vermedikleri de söyleyen Azboy, Suriyede 5 yllk bir sava ortam var. Snr kaplar Eset, DA, PYDnin elindeyken kapanmad. Barzaninin elindeyken kapanmasna ihtimal vermiyoruz. Hükümet nezdinde yaplan açklamalar bölgemizde bir sknt ve huzursuzlua sebep oluyor. ktidardan teminimiz bu kaplarn kapanmamasdr. Kapanmas dhilinde tek tarafl bir zarar olmayacaktr. Özellikle bizim snr illerimiz rnak, Mardin, Gaziantep, Diyarbakr ve bölgenin arlkl ticareti hep Kürdistan bölgesiyle yaplmaktadr. sizliin had safhada olduu bölgemizde snrn kapanmasyla, ticaretin durmasyla beraber durum daha da vahimleecek. Sorunlar, konuarak, diyalogla çözülecek bir durumadr. dedi.
KARARIN ERTELENMES LAZIM
Irak Kürdistan Bölgesinin, kuruluundan bu yana Türkiyeye bir zararnn olmadn vurgulayan Azboy, Bu yüzden bunlar da dikkate alarak, sorunlarmz konuarak çözme noktasnda elimizden geleni yapmalyz. Snrn kapatlmas halinde her iki tarafn da zarar görecei unutulmamal. Öyle bir karar da varsa bu kararn en yakn zamanda ertelenmesi ve iptal edilmesi talebimizdir. diye konutu.
ÖZKILIç ENDE DURUMDAYIZ
Dou Güneydou Sanayici ve nsanlar Dernekleri Federasyonu (DOGUNSFED) Bakan Aziz Özklç, endieli olduklarnn altn çizerek, i insanlar ve sivil toplum örgütleri olarak bu referandumun hayra vesile olmasn ve sükunet içerisinde tatl bir ekilde balanmasn umut ettiklerini ifade etti.
Gelimeler sonras ne olacan tam kestiremediklerini kaydeden Özklç, Türkiyenin neredeyse yllk 20 milyar dolar buraya ihracat var. Öyle görünüyor ki önümüzdeki süreçte daha skntl bir döneme gireceiz. Bu da tabi i insanlarn büyük etkileyecek hatta bütün vatandalar etkileyecek. Milli Güvenlik Kurulunda alnan kararlar var. Badatn harekete geçirdii eylem plan var. ran o eylem planna hemen uydu. Türkiye uyacak m, uymayacak m, uymas durumunda ticareti çok kötü ve olumsuz yönde etkileyecektir dedi.
yi ilikiler sonras ciddi bir ticaret hacminin olutuunu belirten Özklç, Düne kadar büyük rakamlarla ihracat yapmamzn sebebi o bölgedeki iyi ilikilerdi. kili ilikilerin, dostane ilikilerin iyi oluundan dolay çok iyi ihracat rakamlar elde edildi ve daha da edilecekti. hracat dnda Türk i adamlarnn orada yapt yatrmlar var. Bir sürü yatrm var orada ve burada gönderdiimiz bir sürü ürün var ihracat açsndan. Biz sivil toplum örgütleri olarak bu referandumun hayra vesile olmasn ve sükunet içerisinde tatl bir ekilde balanmasn umut diyoruz diye konutu.
LKHAya konuan Mardin Sanayici Adamlar Dernek Bakan ve Organize Sanayi Bölgesi Bakan Vekili Nasr Duyan, Mardin Odalar Birlii 2. Bakan sa Tunç, Kzltepe Ticaret ve Sanayi Odas Bakan Mahmut Dündar, Kzltepe Ticaret Borsas Bakan Mehmet ahin ve Kzltepe Esnas ve Sanatkrlar Odas Bakan Zeynettin Ayav, snr kapsnn kapanmasyla sadece Mardinin deil tüm Türkiye ekonomisinin etkileneceini belirttiler.
BÖLGENN HRACAT KAPISI
Haburun kapatlmas halinde ekonomik yönden büyük anlamda sknt yaanacan belirten Duyan, hracatn yüzde 80i Kuzey ve Güney Iraka yaplyor. Bu ekonomik yaptrm Mardini, Diyarbakr ve hatta Tekirda etkiler. Türkiyenin ekonomisini etkiler. Bu yönden baklmas gerekir. Umarz bu sorun daha çok büyümeden diplomatik giriimlerle. diyalogla çözülür. Habur snr kaps bu bölgenin geçim kaynadr. Kapanrsa çiftçisinden nakliyecisine, esnafndan sanayicisine, en küçüünden en büyüüne kadar tamamyla etkilenecek. Türkiye Cumhuriyeti hükümeti mutlak surette bunu göz ard etmeyecek. Bölgenin sorunlarnn da dikkate alnarak ona göre bir karar alnacan, ona göre bir yaptrm yaplabileceinin ümidini tayoruz. dedi.
KNC BÜYÜK PAZARIMIZ
Mardinin, un ihracatnda Türkiye birincisi olduunu, bunun tamamna yaknnn da Irak ve Irak Kürdistan Bölgesine yapldn anlatan Duyan, Mardinin ihracat rakam bir milyar dolara yakn. Bunun yüzde 60-65i gda geri kalan da farkl sektörler; inaat, temizlik, kozmetik, tekstil gibi Bu tür ihracatlar yaplyor. Irak, Türkiyenin ihracat yapt ikinci büyük Pazar; bunu da gözard etmemek gerek. Yllk yaklak 15-17 milyar dolar ihracat söz konusudur. Bu ciddi bir rakamdr. Irak, Almanyadan sonra 2inci büyük pazarmz. ifadelerini kulland.
Mardin Odalar Birlii 2. Bakan sa Tunç ise yaklak 40 yldr bölgede yaanan olaylar yüzünden halkn ve esnafn büyük maduriyet yaadna deinerek son yllardaki PKKnin çukur siyasetinin bu maduriyeti arttrdn belirtti.
Tunç, Snr kapsnn kapanmasn bölge insanlar olarak tasvip etmiyoruz. Belimiz zaten bükük; ekonomik olarak daha çok bükülecek ve daha çok sknt yaayacaz. Bu kapnn hiç kapanmamas gerekir. Kapasitesinin yükseltilmesi gerekir ve daha çok ekonomik girdi salamak için ilikilerin gelitirilmesi gerekmektedir. Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi, esnaf ve sanatkrlarmza, nakliyecilerimize 70 trilyona yakn bir para datmtr. Mardin, Nusaybin, Kzltepe, Derik, Ömerli ve Midyat Kooperatiflerimiz batmayla kar karya gelecektir. Habur Snr Kaps Türkiyenin ve bölgemizin can damar. Kayseri, Gaziantep ve ticari merkezi olan illerimizle yaptmz istiareler ve toplantlarda Habur Snr Kapsnn kapatlmas halinde fabrikalarn durma noktasna gelecei ve ekonominin sfra inecei söylenmitir. ifadelerini kulland.
GEM SU ALIRSA HEPMZ ZARAR GÖRÜRÜZ
Rusyayla yaanan uçak krizi sonras ekonomideki skntlar hatrlatan Kzltepe Ticaret ve Sanayi Odas Bakan Mahmut Dündar, u deerlendirmede bulundu: Daha dört dörtlük çözülmemi skntnn giderilmesi için Cumhurbakanmz bir mücadele verdi ama halen o sknty çekiyoruz. Snr kaps kalbimizin bir damar gibidir. Nasl nefes alabiliyorsak Habur Snr Kaps da nefesimizdir. Habur kaps öyle sradan bir kap deildir. Hepimiz bir geminin içindeyiz. Gemi su alrsa hepimiz zarar görürüz. Rabbimizden duam bunun diyalogla çözülmesidir. nallah bir araya gelip çözerler.
SIKINTILAR BR AN EVEL çÖZÜLSÜN
Habur Snr Kapsnn kapanmas halinde sanayicilerin büyük skntlar yaayacana vurgu yapan Kzltepe Ticaret Borsas Bakan Mehmet ahin, kapnn kapanmamas için yetkilere çarda bulundu. Esnaf ve Sanatkrlar Odas Bakan Zeynettin Ayav, ise unlar söyledi: Habur Snr Kaps üzerinden giden her bir kamyon, TIR bizim için ayakl fabrikadr. Bu bölge ekonomisinin can damarn tekil ediyor. Eer Habur Snr Kapsnda bir aksaklk veya kapanma olursa özellikle Mardin ilimiz ekonomik yönden felce urayacaktr. Özellikle de Organize Sanayi Bölgemizdeki gda üreten fabrikalar bütün ihracat Bölgesel Yönetime ve Iraka yapmaktadr. Kapnn kapanmas bu fabrikalarn kapanmas demektir.
EKONOMNN CAN DAMARI KESLR
Mardinin Irakla olan ihracat bir milyar dolar olduunu, bunun da beraberinde istihdam getirdiine iaret eden Ayav, Kap kapanrsa Esnaflarmz zarar görecek, tüccarlarmz zarar görecek ve özellikle sanayicilerimiz ekonomik yönden büyük bir darbe yiyecektir. Sanayicilerimizin çounluu bankadan aldklar krediler vardr, bu krediler sekteye urayacaktr. Esnaf ve sanatkrlar kredi kooperatifi olarak nakliyecilere 72 trilyona yakn kredi vermiiz. Bu kredilerin geri dönüümü bize büyük bir sknt yaratacaktr. Nakliye sektörü Mardin ilimizin ekonomisinin omurgasn oluturmaktadr. Habur Snr Kaps ticaretin omurgasn oluturmakta ve ticaretin can damardr. Habur Snr Kaps kapandnda bölgedeki ekonominin can damar tümden kesilecektir. Temennimiz kapnn kapanmamas ve iki ülkenin dostane scak ilikilerin devam etmesidir. eklinde konutu.