İlk kez 1856da Avustralyanın Melbourne kentinde taş duvar ustaları ve inşaat işçileri yoğun çalışma süresinin günlük 8 saate düşürülmesi talebinde bulunarak iş bıraktı.
İşçiler, taleplerini dile getirmek için 21 Nisanda 1856da Melbourne Üniversitesinden Parlamento Evine kadar yürüdü.
Avustralyanın ardından ABDdeki işçiler de 1884te işverenlerden çalışma saatlerini azaltmalarını talep etti.
ABDde günlük çalışma süresinin 12 saatten 8 saate indirilmesi için başlatılan mücadele, 1886da kitlesel grevlerle yaygınlaşıp küresel nitelik kazandı.
Milletlerarası İşçi Kardeşliği Teşkilatının 1889daki Paris Kongresinde, yılın bir gününün dayanışma amacıyla işçilerin ortak bayramı ilan edilmesi kararlaştırıldı.
ABDli sendikacıların önerisi üzerine o gün 1 Mayıs olarak belirlendi. O tarihten itibaren 1 Mayıs, dünyanın dört bir yanında Emek Bayramı, İşçi Bayramı ve 1 Mayıs Bayramı gibi adlarla kutlanmaya başlandı.
CUMHURİYET DÖNEMİNDE İLK RESMİ KUTLAMA 1923TE OLDU
Osmanlıda 1 Mayıs ilk kez 1911de Selanikteki tütün, pamuk ve liman işçilerince kutlandı. İstanbuldaki ilk kutlama ise 1912de yapıldı.
Osmanlının ardından, Cumhuriyet döneminde Sovyetler Birliği ile dostluk ilişkisi çerçevesinde 1 Mayıs 1922de Ankarada İşçi Bayramı olarak kutlandı. Resmi olarak kutlanması ise ilk kez 1 Mayıs 1923te oldu.
Taksim Meydanında 1977de düzenlenen 1 Mayıs programında, DİSK Genel Başkanı Kemal Türklerin konuşması sırasında meydandakilere ateş açılması sonucu 37 kişi yaşamını yitirdi, yüzlerce kişi yaralandı.
Bu olay da gerekçe gösterilerek 12 Eylül askeri darbesinin ardından 1 Mayıs, bayram olmaktan çıkarıldı ve kutlanması yasaklandı.
Darbecilerin resmi tatil olmaktan çıkardığı 1 Mayıs, yıllar sonra 2009da Emek ve Dayanışma Günü adıyla tekrar resmi tatil ilan edilerek, kutlanmaya başlandı.
TÜRK-İŞ BURSADA, HAK-İŞ KOCAELİDE KUTLAYACAK
Hakkında marşlar bestelenen, kitaplar yazılan, sinema filmleri çekilen 1 Mayıs, çalışanların sorun ve taleplerinin gündeme getirildiği en özel gün olma niteliği de taşıyor.
Sendikalar kitlesel 1 Mayıs kutlamaları için bu yıl da farklı illerde olacak.
Bu kapsamda TÜRK-İŞ, önemli sanayi kentlerinden Bursada etkinlik gerçekleştirecek. Vergide Adalet temasıyla düzenlenecek programda TÜRK-İŞ, gelir vergisi başta olmak üzere çalışma hayatının sorunlarını gündeme taşıyacak.
HAK-İŞ, 1 Mayısı bir diğer önemli sanayi şehirlerinden Kocaelide kutlayacak, programda, çalışma hayatının sorunlarının yanı sıra Gazzede yaşananlar da gündeme getirilecek.
1 Mayısı İstanbulda çeşitli sivil toplum kuruluşu ve meslek örgütleriyle kutlama geleneğini sürdüren DİSK ve KESK, bu yıl da programını aynı şehirde yapmayı planlıyor.
Bu yıl 1 Mayısta Memur-Sen Samsunda, Türkiye Kamu-Sen ise İzmirde program düzenleyecek.
16 MİLYONUN ÜZERİNDE İŞçİ BULUNUYOR
çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının, işkollarındaki işçi ve sendikaların üye sayılarına ilişkin 2024 Ocak ayı istatistiklerine göre, Türkiyede 16 milyon 395 bin 275 işçiden, 2 milyon 495 bin 423ü herhangi bir işçi sendikasına üye. Bu rakamlara göre, işçilerin sendikalaşma oranı yüzde 15,22.
Hizmet-İş Sendikası, sahip olduğu 301 bin 456 üyeyle tüm işçi sendikaları arasında ilk sırada yer aldı.
Hizmet-İşi 282 bin 715 üyeyle Türk Metal Sendikası, 203 bin 424 üyeyle de Öz Sağlık-İş Sendikası takip etti.