Resmi Gazetede yer alan karara göre, CHPli milletvekilleri ve Mu cra Hukuk Mahkemesi, 30 Mays 2019 tarihli ve 7176 sayl baz kanunlar ile 635 sayl Kanun Hükmünde Kararnamede Deiiklik Yaplmasna Dair Kanunun baz maddelerinin Anayasaya aykr olduu gerekçesiyle AYMye bavuru yapt.
Yüksek Mahkeme, söz konusu tarihte yaplan kanun deiikliinin 21inci maddesiyle 4 Kasm 1983 tarihli ve 2942 sayl Kamulatrma Kanununa eklenen geçici 14üncü maddenin birinci cümlesinde yer alan mahkeme kararlar kesinlemedikçe icraya konulamaz. ibaresinin anayasaya aykr olduuna hükmetti ve iptaline karar verdi.
Mahkeme, ayn cümledeki kalan ksmlar da Anayasa Mahkemesinin Kuruluu ve Yarglama Usulleri Hakknda Kanunun 43üncü maddesi gereince iptal etti.
Söz konusu geçici 14üncü maddenin ikinci cümlesindeki, Bu maddenin yürürlüe girdii tarihten önce, kesinlememi mahkeme kararlarna dayanlarak balatlan icra takipleri kesinlemi mahkeme karar ibraz edilinceye kadar durdurulur. ksmnn da anayasaya aykr olduu gerekçesiyle iptali kararlatrld.
Mahkemenin gerekçesinde, kamulatrmasz el atmalarda mülkü alnan kiinin zararnn telafisi adna bedel veya tazminat alacana ilikin mahkeme kararnn icra takibine konu olabilmesi için kesinlemi olmas art aramasnn, belirlenen bedel veya tazminata kavumada gecikmeye sebebiyet verebilecei, bunun da malike ar bir külfet yükledii ifade edildi.
Bu durumun kamu yarar ile kiisel yarar arasnda gözetilmesi gereken adil dengeyi malik aleyhine bozduu belirtilen kararda, Mülkiyet ve adil yarglanma haklarnn ölçüsüz biçimde snrlandrlmasna neden olan maddenin ikinci cümlesinde yer alan dava ve itiraz konusu kural, alacan tahsili sürecinin balamasndan sonra geçmie etkili yasama tasarruflaryla kararn uygulanma imkann önemli oranda zorlatrmas yönüyle de devlete olan güven duygusunu zedelemekte ve hukuki güvenlik ilkesini ihlal etmektedir. denildi.
GEçC 13ÜNCÜ MADDE DE PTAL EDLD
Yüksek Mahkeme, CHPnin 7103 sayl Vergi Kanunlar ile Baz Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Deiiklik Yaplmasna Dair Kanunun baz maddelerinin iptali istemiyle yapt bavuruyu da görütü.
AYM bavuru kapsamnda, baraj inas için yaplan kamulatrmalarda, kamulatrma sahasna mücavir tanmazlarn kullanma imkan kstlanan mal sahiplerinin, dava açabilmeleri için gerekli valilik komisyonuna bavurma artnn devam eden davalarda da uygulanmasn öngören geçici 13üncü maddeyi iptal etti.
ptal kararnda, düzenlemenin mülkiyet hakk ile hak arama özgürlüünü snrlad belirtilerek, temel hak ve özgürlüklere getirilen snrlamalarn Anayasada öngörülen sebeplere uygun ve ölçülü olmas gerektii belirtildi.
Kararda, iptali istenen kuraln, devam eden davalar yönünden balangçta kanunda yer almayan fakat Yargtay içtihadna göre yönetmelikte yer ald gerekçesiyle uygulamada dava art olarak kabul edilen usulün, bu defa kanunla düzenlenmesi dolaysyla bir kez daha tüketilmesi zorunluluunu dourduu anlatld.
Kuraln görülmekte olan davalara uygulanmasnn kesin nitelik kazanm hukuksal durumlara etkili olmas sonucunu dourmad ancak malikin mülkü üzerindeki yetkilerini kullanamamasndan kaynaklanan uyumazlklarn uzamasna neden olaca vurgulanan kararda, kural sebebiyle davacnn mülkiyet hakk kapsamndaki davasnn yeniden ele alnmas ihtimalinin ortaya çkt kaydedildi.
Kararda, u tespitlere yer verildi:
Yönetmelikle kurulan komisyonun benzerinin kanunla kurulmas neticesinde malikin daha önce bavurduu ve ret karar ald bir komisyonun bir benzerine bir kez daha bavurulmak zorunda braklmas, mülkiyete dair uyumazln daha uzun süre çözülememesi sonucunu dourmaktadr. Kural mülkiyet hakkndan yararlanmasnn kstlandn iddia eden malikin, kamulatrmaya ilikin uyumazln sürüncemede brakt gibi bu sebeple uranlan zararn giderilmesine yönelik herhangi bir tedbir de öngörmemektedir.
Bu yönleriyle kuraln anayasal balamda meru bir amacnn bulunmad, anlan ekilde bir amacnn bulunduu kabul edilse bile kuralla getirilen snrlamann kiiye ar bir külfet yükledii ve anlan haklara orantsz, dolaysyla ölçüsüz bir snrlama getirdii sonucuna ulalmtr. Açklanan nedenlerle kural Anayasaya aykrdr.
AYM, deiiklie gidilen dier kanun iptali istemlerini ise reddetti.