Gazi Mustafa Kemal Atatürk komutasndaki Türkiye ordusunun 26 Austosta balayp 30 Austosta zaferle sonuçlanan Büyük Taarruz ve Bakomutanlk Meydan Muharebesi, dünyann gördüü en büyük kahramanlk destanlarndan biri olarak tarihe geçti.
1919 ylnda Birinci Dünya Sava sonras tilaf Devletleri, Mondros Atekes Antlamas hükümlerine dayanarak türlü bahanelerle Anadoluyu igale balad, ordusunun cephanesi elinden alnan Türkiye milleti zor durumda braklmaya çalld.
gal günlerinde, itilaf donanmas stanbula, Franszlar Adanaya, ngilizler Urfa, Mara, Samsun ve Merzifona, talyanlar, Antalya ve Anadolunun güneybatsna yerleti. 15 Mays 1919da tilaf Devletlerinin izniyle Yunan Ordusu zmire çkarma yapt. Bu durum karsnda Türk milleti, tarih boyunca gösterdii millet olma bilinci içerisinde igallere kar kuvaymilliye hareketini balatt. ki seçenek vard, ya igal güçlerine teslim olunacak ya da yklan yaklan bir ülke, ylmaz evlatlarnn azmiyle yeniden ayaa kalkacak ve küllerinden doacakt.
1920de TBMMnin açlmas üzerine igal güçleri tüm baskc politikalarn Atatürk ve silah arkadalar üzerine younlatrd, özellikle Bat Cephesinde hareketlilik balad. 1921de Polatlya kadar gelen Yunan ordusunu püskürtmek, daha birkaç yl önce tarih literatürüne çanakkale geçilmez sözünü altn harflerle yazdran vatan evlatlarna dütü.
Sakaryada 22 gün 22 gece süren kanl çarpmalarn ardndan durdurulan düman ordusunu tamamen yurttan atmak amacyla bir yl kadar süren hazrlk döneminden sonra 26 Austos 1922de Bakomutan Mustafa Kemal Paa, Büyük Taarruzu balatt.
26 AUSTOSTA KOCATEPEDE AFAK SÖKERKEN...
Bakomutan Mustafa Kemal, 26 Austos sabah Genelkurmay Bakan Fevzi Paa (çakmak), Bat Cephesi Komutan smet Paa (nönü) ile muharebeyi yönetmek üzere Afyonkarahisar snrlarnda kalan Kocatepede yerini ald.
Topçu ateleriyle afak vakti balayan harekatn devamnda Türk askeri, sabahn ilk klaryla hücuma geçip Tnaztepeyi ele geçirdi ve Belentepe ile Kalecik Sivrisinden düman uzaklatrd.
Taarruzun ilk gününde 1. Ordu birlikleri, Büyük Kaleciktepe ile çiiltepe arasndaki 15 kilometrelik alanda, dümann birinci hat mevzilerini ele geçirdi. 5inci Süvari Kolordusu, düman gerilerindeki ulatrma kollarna baarl taarruzlarda bulundu, 2nci Ordu ise cephede tespit görevini aksatmadan sürdürdü.
Türk ordusu, 27 Austos sabah bütün cephelerde yeniden taarruza geçti ve ayn gün Afyonkarahisar, 8inci Tümen tarafndan düman igalinden kurtarld. 28 ve 29 Austosta baaryla sürdürülen taarruz, dümann 5inci tümeninin etkisiz klnmasyla neticelendi.
29 Austos gecesi durum deerlendirmesi yapan komutanlar, hemen harekete geçilip taarruzun ksa sürede sonuçlandrlmasnda hemfikir oldu ve plann 30 Austosta aksamadan uygulanmas için gerekli önlemler alnd.
BÜYÜK ZAFER VE BR KIRIK KANI
Bakomutan Mustafa Kemal Paa, Türk Ordusunun Kurtulu Savanda kazand en önemli zaferin arifesinde, 30 Austos sabahnda imdi belde olan Kütahyann Altnta ilçesine bal Zafertepe çalköyde birliklere taarruz emrini verdi.
Bizzat yönettii Dumlupnardaki meydan muharebesinde kahraman Mehmetçik, Yunan birliklerini Allören, Keçiler, Kzlta deresi yolunun iki yannda tamamen sarp imha etti. Kzlta deresi bölgesinde açk kalan alandan baz Yunan birlikleri, General Trikopis, General Diyenis ve birçok Yunan komutan kaçt.
Büyük Zaferin ertesi günü, 31 Austosta Zafertepe çalköyde bir evin bahçesindeki krk kannn üzerine muharebe alanlarnn haritasn koyan Bakomutan Mustafa Kemal, Fevzi Paa ve smet Paa ile durum deerlendirmesi yaparak Yunanllarn yeniden savunma düzenine geçmesini önlemek ve onlar malup etmek için zmire girme görüünde birleti.
ORDULAR, LK HEDEFNZ AKDENZDR, LER!
Mustafa Kemal Paa, Büyük Zafer sonras 1 Eylülde Dumlupnarda, Bat Cephesindeki tüm subay ve erlere okunmak üzere yaymlad bildiride, u ifadelere yer verdi:
Türkiye Büyük Millet Meclisi Ordular, Afyonkarahisar-Dumlupnar Büyük Meydan Muharebesinde, zalim ve marur bir ordunun temel varln inanlmayacak kadar az bir zamanda yok ettiniz. Büyük ve seçkin ulusumuzun fedakarlklarna layk olduunuzu kantladnz. Sahibimiz olan büyük Türk ulusu, geleceine güvenmekte hakldr. Sava alanlarndaki baar ve fedakarlklarnz yakndan görüp izliyorum. Ulusumuzun size olan övgülerinin iletilmesine araclk etme görevinin arkasn brakmayacak, sürekli olarak yerine getireceim. Ödüllendirme için Bakumandanla öneride bulunulmasn, Cephe Kumandanlna buyurdum. Bütün arkadalarmn, Anadoluda daha baka meydan muharebeleri de verileceini göz önünde bulundurarak ilerlemesini ve herkesin akl gücünü ve yurtseverliinin kaynaklarn kullanarak, yarmay bütün gücüyle sürdürmesini talep ederim. Ordular, ilk hedefiniz Akdenizdir, ileri!
27 Austosta Afyonkarahisar, 30 Austosta Kütahyann kurtuluunu 1 Eylülde Gediz, 3 Eylülde Emet ve Tavanlnn kurtulular izledi, 9 Eylülde zmirde Yunan Ordusunu denize döken Türk ordusu, Mustafa Kemal Paann emrini büyük bir baaryla yerine getirdi.
VERD SÖZÜ YERNE GETREMED çN NTHAR ETT
Büyük Taarruzdan akllarda kalan en önemli olaylardan biri, 57nci Tümen Komutan Albay Reat Beyin, 27 Austosta çiiltepenin alnmasnn yarm saat gecikmesi üzerine, görevini yerine getirememenin üzüntüsü ile kendisini vurarak intihar etmesiydi.
Kocatepeden verilen emirle Büyük Taarruzu balatan Türk askerleri, taarruzun ilk ve ikinci gününde tüm tepeleri ele geçirmeye balad. çiiltepede bulunan Yunan askerlerine kar direnen 57nci Tümen Komutan Albay Reat Bey ile Mustafa Kemal Paa arasnda, u telefon konumas geçti:
VERDM SÖZÜ YERNE GETREMEDM
Sonraki yarm saatte çiiltepeyi düman askerinden alamayan Albay Reat Bey, Verdiim sözü yerine getiremediim için yaayamam. diyerek beylik tabancasyla intihar etti.
Mustafa Kemal Paaya, çiiltepe srtlarnda çarpan 57nci Tümen Komutanln yeniden telefonla aradnda Albay Reat Beyin intihar ettii söylendi ve yazd Yarm saat zarfnda o mevkiyi almaya size söz verdiim halde, sözümü yapamam olduumdan dolay yaayamam. notu okundu.
çiiltepe, Albay Reat Beyin ölümünün 15 dakika sonrasnda düman askerlerinden kurtarld.
TÜRKYE CUMHURYETNN TEMEL BURADA SALAMLATIRILDI
Büyük Önder Atatürk, Büyük Zaferden tam iki yl sonra, 30 Austos 1924te, ehit Sancaktar Mehmetçik Antnn temel atma törenine katlmak üzere Zafertepe çalköye geldi. Törene katlanlara iki yl öncesini hatrlatan Atatürk, Büyük Zaferi u cümlelerle anlatt:
Afyonkarahisar-Dumlupnar Meydan Sava ve onun son parças olan 30 Austos Zaferi, Türk tarihinin en önemli dönüm noktasdr. Ulusal tarihimiz çok büyük, çok parlak zaferlerle doludur ama Türk ulusunun burada kazand zafer kadar kesin sonuçlu, yalnz bizim tarihimize deil, dünya tarihine yeni bir adm vermekte kesin etkili bir meydan sava hatrlamyorum. Besbellidir ki yeni Türk devletinin, genç Türk Cumhuriyetinin temeli burada salamlatrld, ölümsüz yaay burada taçlandrld. Bu alanda akan Türk kanlar, bu göklerde uçuan ehit ruhlar, devletimizin, cumhuriyetimizin ölümsüz koruyuculardr. Türk ulusu burada kazand zaferle, aça vurduu gücü ve istemiyle, bu belli gerçei bir kere daha tarihin barna çelik kalemle koymu bulunuyor.