Dicle Üniversitesi Enfeksiyon Hastalklar Ana Bilim Dal Bakan ve l Pandemi Kurulu Üyesi Prof. Dr. Mustafa Kemal çelen, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) ile mücadele sürerken, normalleme sürecinde de kiisel önlemlerin alnmas gerektiini belirtti.
Pandemi hastanesi olarak hizmet veren DÜ Kalp Hastanesinde Kovid-19 youn bakm ünitelerinden sorumlu Prof. Dr. çelen, kiisel önlemler alnarak, maske takldktan sonra rehavete kaplmadan, tedbiri de elden brakmadan normalleme sürecine geçilmesi gerektiini söyledi.
çelen, Herkesin bildii gibi vaka saylarnda düü yaanyor. En önemli nokta aslnda vaka saylarndan ziyade günlük ölüm saylar. çünkü ölüm says sürecin skntsn belirliyor. Ülke olarak günlük ölüm saysnda 50nin altna indik. Bu süreci salk sistemi gelen yükü karlayacak boyutta, gayet iyi bir ekilde yönetti. nsanlarmz sk izolasyon yaptlar. Beli ya gruplar ve risk gruplar özelikle izole kaldlar. dedi.
TEDBRLER ELDEN BIRAKILMADAN NORMALLEME SÜRECNE GRLMEL
Havalarn snmasyla insanlarn dar çkmak istediine vurgu yapan çelen, Virüsün havalarn snmasyla bula hz azald m? eklinde çeitli söylemler var ama bununla ilgili net bir bilgi yok elimizde. Tedbirler elden braklmadan ülke olarak normalleme sürecine girilmeli. ifadelerini kulland.
çelen, Dünyada ve ülkemizdeki ölüm oranlarna baktmzda kronavirüsün aslnda bir bulac hastalk olan gripten daha fazla fark olmad görülmütür. Gribin as var ama bugüne kadar grip asn kaç kii yapmtr? As olmasna ramen yaplmyor, niye? çünkü grip hafif bir hastalktr diye düünülüyor. Ölüm oranlarna baktmzda kronavirüsten çok farkl olmadn görüyoruz. diye konutu.
KSEL ÖNLEMLER ALMAMIZ LAZIM
Gribal bir enfeksiyonumuz varsa maske takmadan kesinlikle darya çkmamalyz. Darya çkyorsak ve risk grubundaysak maskemizi takalm. Maskemiz taktktan sonra da ellerimiz çok önemli bir faktör. Ellerimizi ykayalm. Antiseptik kullanmdan ziyade ellerimizi sabunlu suyla ykayalm. Bu normalleme sürecinde de bizim kiisel önlemler almamz lazm. ifadelerini kullanan çelen, doru maske kullanmna dikkati çekti.
Piyasada rengarenk maskeler bulunduunu ancak bunlarn hiçbir koruyuculuunun olmadn vurgulayan çelen, ykanabilir maskelerin de koruyuculuunun olmadn dile getirdi.
çelen, Cerahi maske takacaksnz. Burnunuzun üzerindeki bölüm özelikle telli olmas lazm. Burnu kapatmas gerekecek ve bu maskeyi taktktan sonra siz enfekte dahi olsanz ortama mikrop bulatrmazsnz. bilgisini paylat.
Bundan sonraki süreçte de el temasna dikkat edilmesi gerektiini belirten çelen, yakn selamlamadan vazgeçilmesini de önerdi.
EN ÖNEML RSKMZ ELLERMZ
çelen, sosyal mesafenin korunmas önerisinde bulunarak, unlar kaydetti:
Eer maskemizi takyorsak hasta olsanz dahi öksürdüünüzde ortama virüs saçlmayacaktr. Bu virüsler bilinenin aksine havada asl kalmyor. Bu yüzden ortamdan virüsü kapmak çok düük bir ihtimal. En önemli riskimiz ellerimiz. Birçok yere temas ettiimizde ellerimizi gün içerisinde defalarca gözümüze, azmza, burnumuza götürüyoruz. En önemli bula yolu eller. Bu yüzden ellerimizi mutlaka ykayalm. Su ve sabunun olmad yerde dezenfektan kullanalm.
NORMALLEME SÜREC
AVMlerin ülkedeki hijyen kurallarna en uygun yerler olduunu savunan çelen, iki önemli risk faktörü bulunduuna iaret ederek unlar söyledi:
Bu virüs AVMlerde havada kalyorsa ortamdan geçerken kapabiliriz ama havada asl kalmyor. Enfekte bir birey AVMye geldiinde bir bakasna bulatrabilir mi? Eer maskesi varsa ve herkes de maskeyle dolayorsa bula riski çok düüktür. Dolaysyla bu normalleme sürecinde sosyal mesafe ve hijyen kurallarna uyulmas ile maske alkanlnn devam ettirilmesi önemli.
Normalleme sürecinin baarl olacan düündüüne iaret eden çelen, kinci dalga gelebilir, dorudur, fakat salk sistemi olarak bu dalgay yönetecek kapasitedeyiz. Yeter ki insanlarmz kendi kiisel pandemi kültürünü uygulasn, kendilerini korusun ve maskelerini taksnlar. deerlendirmesinde bulundu.