ANKARA - Türkiye savunma sanayisi firmalarnn sahip olduu kabiliyetlerle gelitirilen Fedai Mühimmat Sistemi, ilk kez görüntülendi.
Saldr amaçl drone ve insansz hava araçlarnn (HA) etkisiz hale getirecek Fedainin ilk uçuu yakn zamanda gerçekletirilecek. Bu ay içinde de gerçek dronlara kar bir gösterimin yaplmas hedefleniyor.
Transvaro cra Kurulu Üyesi Güray Ali Canl, Fedainin, kamikaze HA/drone saldrlarn durdurmak amacyla gelitirilen bir koruma sistemi olduunu ama ihtiyaç dorultusunda ilerleyen dönemde aracnn kendisinin de saldr amacyla kullanlabileceini söyledi.
Bu tür insansz sistemlerin son yllarda çok hzl gelitiini ifade eden Canl, otonom ve sürü halinde uçan saldr dronlarn durdurmann neredeyse imkansz hale geldiine dikkati çekti.
Canl, Suudi Arabistann petrol rafinerilerine bu tür araçlarla geçen yl yaplan saldrlarn dünyay petrol krizine sürükleyecek boyuta geldiini anlatarak, unlar söyledi:
Küçücük HAlarn günümüzde dev etkileri olabiliyor. Bunlar düürmek için birçok yöntem gelitirildi ama en etkilisi bunlar havada vuran HA atmak. Bu konuda dünyada birçok çalma balad Uzakdoudan ABD ve Avrupaya kadar. Bu çalmalar inceledik. Bu çalmalarn en önemli taraf bu ürünleri satn alamyorsunuz, kullanamyorsunuz, ihracat iznine bal, tasarmda alnan patentler nedeniyle çok büyük teknoloji transfer bedelleri gündeme geliyor. Daha da ötesi bu bedelleri ödeseniz bile kstlamalar, ambargolar söz konusu oluyor. Bunun üzerine biz de kendi çözümümüzü, Türk tipi milli çözümümüzü ürettik. Bunu dünyada var olan 5 ya da 6 çözüm arasnda en iyi çözüm olarak görüyoruz. Fedainin kanat ve izleyici takip mekanizmas yaps dier tüm ürünlerden farkl ve bizde bunlar patente döküp 2 patent bavurusu yaptk, o ekilde yola çktk.
HAlar kullanlarak askeri tesislere, havaalanlarna, hangarlara, kritik devlet dairelerine, petrol rafinerilerine, limanlara saldrlar düzenlendiine deinen Canl, bunlar önlemek amacyla gelitirilen; Fedai, radar, termal kamera ve kontrol biriminden oluan drone önleme sistemine drone killerdan yola çkarak DROKA adn verdiklerini söyledi.
Canl, radar 10-12 kilometreden herhangi bir uçan yabanc cismi tespit ettiinde elektro optik süitin gündüz, gece, sis fark etmeksizin oraya döndüüne ve cismin analiz edilerek tahdit olup olmadna karar verildiine iaret ederek, gelen cismin koordinat, yön, hz bilgilerinin oto pilota yüklenmesi sonrasnda Fedainin tüpten otomatik ayrlarak hedefe yöneldiini aktard.
Fedainin tehdide yaklanca kendi optik arama sistemiyle hedefin üzerinde, sürü halinde ise içinde patladn belirten Canl, Oldukça geni bir yarçap içerisinde etkili, yani vurmasna gerek yok. çok etkili harp bal var, tehditlerin hepsini düürüyor. Görev iptal edilirse meskun mahal üzerindeyse havada patlatlyor, deilse paraüt açarak aa indiriliyor ve tekrar kullanma hazrlanyor. diye konutu.
- Vidasna kadar Türk firmalarnn
Fedaiyi gelitirme sürecinde gelinen aamaya ilikin de bilgiler veren Canl, unlar kaydetti:
Fedainin kalplar, modellemeleri, hesaplamalar, optik aracs, LDAR bitti, frlatma tüpü yaplyor. lk bata frlatma tüpünden atacaz. Karbon kalplar bitti, Garanti Kompozit firmamz tarafndan yaplyor. Harp bal bitti, Troy Teknoloji Savunma tarafndan yapld. Oto pilotu, paraüt indirme mekanizmas bitti. Komuta kontrol mekanizmas HAVELSAN tarafndan son aamaya getirildi. Bu ay sonunda artk silahl kuvvetler, Savunma Sanayii Bakanl mensuplarna göstereceimiz halde olacak. Birkaç deneme yaptk. Kalplar yapld için artk pe pee atabiliyoruz. Ay sonunda gerçek drone düürmek eklindeki bir gösterimi ilgililerin dikkatine ve görülerine sunmay hedefliyoruz.
Canl, öncelikli hedeflerinin silahl drone ve HAlar düürmek olduunu ancak ihtiyaca göre harp bal deitirilerek Fedainin anti-tank, anti-personel bir savunma sistemi ya da kendisi saldr yapabilen bir araç olarak kullanlabileceini dile getirdi.
Fedainin tümüyle, en ufak vidasna kadar Türk mühendisleri ve firmalarnn çalmalaryla gelitirildiini vurgulayan Canl, öyle devam etti:
çok iyi biliyoruz ki Fedai uçup ilk saldr HAsn düürdüü andan itibaren dardan aldmz parçalar olacaksa bunlarn hepsine ambargo koyulacak. O yüzden her eyi burada yapmaya çaltk ve becerdik. çok önemli katklar oldu. Dier ürünlere göre aa yukar ayn büyüklükteki harp balyla 2-2,5 buçuk kat etki salyoruz. Troy Teknoloji Savunma firmasna teekkür ediyorum. MS JETS bütün uçular kanalize etti. Garanti Kompozit firmas hiç üenmeden kahrmz çekti. Karbon bir uçak, gece gündüz çalp kalplar hazrladlar. Transvarodaki mekanikçi arkadalar alt parçalar hazrlad.
- Harp balndaki 10 bin parçackla tehdidi avlayacak
Troy Teknoloji Savunma Müdürü Sait Ersoy Bereketliolu ise Fedainin harp balna ilikin bilgiler verdi.
Buna göre, Fedainin harp balnda yaklak 10 bin parçack yer alyor. 1 kilogram termobarik etkili PBX patlayc kullanlan harp balnn toplam arl ise 2,5 kilogram buluyor.
Fedainin etkili menzil yar çap 25 metre olarak öngörülürken, bu durum sahada test edildi. Kullanlan patlayc anti-materyal ve termobarik etkinlik salyor. Bu nedenle hedef Fedaiden çkan parçacklardan kurtulsa bile basnç etkisiyle etkisiz hale getirilecek. Fedaide kullanlan patlayc da proje için yerli ve milli olarak gelitirilip üretildi.