Ee kar ilenen kasten öldürme, kasten yaralama, eziyet ve kiiyi hürriyetinden yoksun klma suçlarnda kabul edilen cezay artrc nedenler, boanm ei de kapsayacak.
AK Parti Genel Bakanvekili Numan Kurtulmu ve AK Parti Tokat Milletvekili Yusuf Beyazt ile AK Parti milletvekillerinin imzasn tayan Ceza Muhakemesi Kanunu ve Baz Kanunlarda Deiiklik Yaplmasna Dair Kanun Teklifi, TBMM Bakanlna sunuldu.
Kamuoyunda 4. Yarg Paketi olarak bilinen teklifle, idari bavurulara cevap verme süresi 60 günden 30 güne, cevap verme süresinin ksaltlmasna bal olarak kesin olmayan cevaplar için öngörülen bekleme süresi ise 6 aydan 4 aya indirilecek. Böylece kiilerin hukuki durumlar bir an önce belirgin hale gelecek ve mahkemeye eriim hakk kuvvetlendirilmi olacak.
dari Yarglama Usulü Kanununda yaplacak deiiklikle, üst makamn veya üst makam yoksa ilemi yapm olan makamn cevap verme süresi 60 günden 30 güne indirilecek.
dari eylemler nedeniyle dava açmadan önce idareye yaplan zorunlu bavurulara ilikin idareye tannan 60 günlük cevap verme süresi de 30 güne düürülecek.
Yarglamada yaanan gecikmelerin önüne geçilmesi ve makul sürede yarglanma hakk ile hak arama hürriyetinin daha etkin korunmas için idari yarg mercilerince verilen nihai kararlar, gerekçesiyle birlikte en geç 30 gün içinde yazlacak.
Düzenlemenin yasalaarak yürürlüe girmesinden önce yaplm idari bavurular bakmndan, idarenin cevap verme süresi 60 gün, kesin olmayan cevaplar için öngörülen bekleme süresi ise 6 ay olarak uygulanmaya devam edilecek.
KADINA DDETLE MÜCADELE
Kadna kar iddet eylemleriyle daha etkin mücadele edilmesi ve caydrcln salanmas amacyla, ee kar ilenen kasten öldürme, kasten yaralama, eziyet ve kiiyi hürriyetinden yoksun klma suçlarnda kabul edilen cezay artrc nedenler, boand ei de kapsayacak.
Biliim sistemlerinin, banka veya kredi kurulularnn ya da banka veya kredi kartlarnn araç olarak kullanlmas suretiyle ilenen suçlarda, davaya bakma yetkisi bakmndan suçun ilendii yer mahkemesine ilave olarak madurun yerleim yeri mahkemeleri de yetkili olacak. Düzenlemeyle, soruturma ve kovuturma aamalarnda verilebilecek yetkisizlik kararlar nedeniyle ortaya çkacak zaman ve hak kayplarnn önlenmesi amaçlanyor.
TANIIN ZORLA GETRLMES
Teklifle, usulüne uygun olarak çarlp da mazeret bildirmeksizin gelmeyen tanklar hakknda verilen zorla getirme kararlarnn bildirilmesine ilikin ilave bir usul getiriliyor. Buna göre, teknolojik gelimeler dorultusunda yargsal etkinlik ve verimliliin artrlmas amacyla mevcut usule ek olarak zorla getirme karar telefon, telgraf, faks, elektronik posta gibi iletiim bilgilerinin dosyada bulunmas halinde bu araçlardan yararlanlmak suretiyle de tana bildirilecek.
fadesi alnmak amacyla düzenlenen yakalama emri üzerine mesai saatleri dnda yakalanan ve belirlenen tarihte yarg merci önünde hazr bulunmay taahhüt eden kii, Cumhuriyet savcsnn emri dorultusunda serbest braklabilecek. Bu hüküm her yakalama emri için ancak bir kez uygulanabilecek. Taahhüdünü yerine getirmeyen kiiye, yakalama emrinin düzenlendii yer Cumhuriyet savcs tarafndan bin lira idari para cezas verilecek.
Katalog suçlarda bir kiinin tutuklanabilmesi, kuvvetli suç üphesinin somut delillere dayanmasna bal hale getirilecek.
Tutuklamaya, tutuklamann devamna veya bu konudaki bir tahliye isteminin reddine ilikin hakim veya mahkeme kararlarnda, mevcut koullara ilave olarak adli kontrol uygulamasnn yetersiz kalacan gösteren deliller de somut olayda gösterilecek ve kararda yer alacak.
Konutu terk etmeme yükümlülüü, ahsi hürriyeti snrlama sebebi saylarak, bu yükümlülük altnda geçen her iki günün, cezann mahsubunda bir gün olarak dikkate alnaca hükme balanyor.
ADL KONTROL YÜKÜMLÜLÜÜ SÜRESZ OLMAYACAK
Düzenlemeyle, gerek soruturma gerekse kovuturma evresinde adli kontrol yükümlülüünün devamnn gerekip gerekmeyecei hususunun yarg mercilerince belirli aralklarla incelenmesi zorunlu hale getirilecek.
Soruturma evresinde, üphelinin adli kontrol yükümlülüünün devamnn gerekip gerekmeyecei hususunda en geç 4 aylk aralklarla Cumhuriyet savcsnn istemi üzerine sulh ceza hakimi tarafndan bir karar verilecek.
Kovuturma evresinde ise mahkeme, hakknda adli kontrol karar bulunan sann bu yükümlülüünün devam edip etmeyeceine en geç 4 aylk süre içinde resen karar verecek.
Adli kontrol süresi, ar ceza mahkemesinin görevine girmeyen ilerde en çok 2 yl olup, bu süre, zorunlu hallerde gerekçesi gösterilerek 1 yl daha uzatlabilecek. Ar ceza mahkemesinin görevine giren ilerde ise adli kontrol süresi en çok 3 yl olup, bu süre, zorunlu hallerde gerekçesi gösterilerek uzatlabilecek. Ancak uzatma süresi, toplam 3 yl, Türk Ceza Kanununun kinci Kitap Dördüncü Ksm Dördüncü, Beinci, Altnc ve Yedinci Bölümünde tanmlanan suçlar ile Terörle Mücadele Kanunu kapsamna giren suçlarda 4 yl geçemeyecek.
DDANAMEDE DELLLE LGS BULUNMAYAN BLGLERE YER VERLEMEYECEK
Kovuturmaya yer olmadna dair karar verilmesi halinde olduu gibi beraat karar verilmesi halinde de tespit veya dinlemeye ilikin kaytlar, hakim denetimi altnda yok edilecek.
ddianamede olaylarn delillerle ilikilendirilerek açkland bölümde, yüklenen suçu oluturan olaylar ve suçun delilleriyle ilgisi bulunmayan bilgilere yer verilemeyecek.
ddianameye ilikin bilgiler ve duruma tarihi; telefon, telgraf, faks, elektronik posta gibi iletiim bilgilerinin dosyada bulunmas halinde bu araçlardan yararlanlmak suretiyle de bildirilecek.
Kovuturma evresine geçildiinde çar kadna iddianame de eklenecek.
Seri muhakeme usulünde yaptrmn belirlenmesi bakmndan koullar bulunmas halinde zincirleme suça ilikin hükümler uygulanabilecek.
Mahkemece tespit edilen eksiklikler, Cumhuriyet savcs tarafndan tamamlandktan sonra talep yazs yeniden düzenlenerek mahkemeye gönderilebilecek.
Duruma günü belirlendikten sonra basit yarglama usulü uygulanamayacak.
Sulh ceza hakimliinin tutuklama ve adli kontrole ilikin verdii kararlara kar yaplan itirazlarn incelenmesi, yarg çevresinde bulunduu asliye ceza mahkemesi hakimine ait olacak. tiraz incelemeye yetkili mercilerin farkl olduu hallerde, itirazlarn gecikmeksizin incelenmesi için karara itiraz edilen sulh ceza hakimlii tarafndan gerekli tedbirler alnacak. Sulh ceza hakimlii ileri, asliye ceza hakimi tarafndan görülüyorsa itiraz inceleme yetkisi ar ceza mahkemesi bakanna ait olacak.
Hakim adaylar ile avukat stajyerlerine Anayasa Mahkemesinde staj yapma imkan getirilecek.
ÖNEML REFORMLAR HAYATA GEçRLD
Kanun teklifinin genel gerekçesinde, Yarg Reformu Strateji Belgesi kapsamnda önemli reformlarn hayata geçirilerek, ifade özgürlüünün güçlendirildii, hak arama yollarnn geniletildii, soruturma evresinde tutuklama süresinin snrlandrld ve seri muhakeme, basit yarglama, e-duruma gibi yeni ve etkili usullerin ihdas edildii belirtildi.
üpheli ve sank haklarnn yannda madur haklarn da güçlendiren önemli düzenlemelerin yapldna iaret edilen gerekçede, unlar kaydedildi:
Kukusuz, bundan sonraki süreçte Yarg Reformu Strateji Belgesinde gösterilen amaç ve hedeflerin yan sra nsan Haklar Eylem Plannda belirtilen amaç ve hedefler dorultusunda da faaliyetler yürütülecek, bu belge ve plan, yol haritas olarak birlikte esas alnacaktr. nsan Haklar Eylem Plannn açklanmasndan sonra hazrlanan bu teklifle, yarg bamszl ve adil yarglanma hakknn güçlendirilmesi, hukuki öngörülebilirlik ve effafln gelitirilmesi, kiinin maddi ve manevi bütünlüü, özgürlük ve güvenlii ile özel hayatnn korunmasnda daha etkin admlar atlmas ve insan haklar konusunda üst düzey idari ve toplumsal farkndaln artrlmas amaçlarna yönelik olarak öncelikli faaliyetlerin gerçekletirilmesi hedeflenmektedir. Teklif, Yarg Reformu Strateji Belgesi ile nsan Haklar Eylem Plan kapsamnda belirlenen amaçlarn gerçekletirilmesini hedeflemektedir.