Adalet Bakan Bekir Bozda, kadna iddetle mücadele kapsamnda hazrlanan yeni reform paketiyle bütün kadnlara yönelik hem yaralama hem de kasten öldürme eylemlerinde cezalarn artrlacan ve caydrclk fonksiyonu nedeniyle de önemli düzenlemeleri içeren paketin 8 Mart Dünya Kadnlar Gününde Meclise sunulabileceini bildirdi.
YARGIDA DDET PAKET
Bozda, Cumhurbakan Recep Tayyip Erdoan tarafndan açklanan kadna kar iddetle mücadelede yeni reform paketi ile salkta iddetin önlenmesine yönelik yeni düzenlemelerin detaylarn Anadolu Ajansna (AA) anlatt. Bekir Bozdan atlacak yeni admlar ve yasa deiikliklerine ilikin sorularmza verdii cevaplar öyle:
Soru: Cumhurbakan Recep Tayyip Erdoan kadna iddetle mücadelede yeni reform paketini açklad, Sadece takm elbise giyip kravat takarak, ellerini önünde birletirip ban yana eerek sergilenen tiyatrovari görüntüler takdiri indirim gerekçesi olmayacaktr. dedi. Bu konuda iyi hal indiriminde nasl bir düzenleme olacak, kapsam nasl ekillenecek?
Y HAL NDRM KALDIRILIYOR
Bozda: yi hal indiriminin uygulamalar pek çok eletiriye muhatap oldu. Hem kadna kar ilenen suçlarda hem de çocuklara kar ve baka bireylere kar ilenen suçlarda yaplan indirimler nedeniyle vicdanlar szlad. En son Aksarayda bir örenciyi kendinden geçmi bir ekilde döven öretmen hakkndaki yarglama sürecinin sonunda mahkeme iyi hal indirimi uygulad. Bütün toplum ayaa kalkt, Nasl olur? dedi. Kadnlara kar ilenen iddet eylemlerinde de zaman zaman iyi hal indirimleri uygulanyor, bundan dolay da insanlar büyük vicdani rahatszlk duyuyor.
PMANLIK GÖSTERENLER
Biz iyi hal indiriminin kanunun amacna uygun uygulanmad kanaatindeyiz. Esasnda bu, kanun amacna uygun uygulanm olsa bu tür sorunlar ortaya çkmaz. Bu nedenle iyi hal indirimini düzenleyen Türk Ceza Kanununun 62. maddesinin ikinci fkras bakanlmz tarafndan detayl incelendi, Acaba ne sorun var da buradan böylesi sonuçlar çkyor. Orada gördüümüz u, bu madde duruma öncesi ve duruma srasndaki davranlar da iyi hal indirimi kapsamna alyor. Burada pimanl gösteren bir ifade yok. Yeni düzenlemede pimanln gösteren davranlar esas alnacak. Maddenin sonunda da ... gibi hususlar diyor. Bu ne demek? Mahkemeye snrsz iyi hal indirimi konusunda deerlendirme ve takdir hakk kullanma yetkisi veriyor. Bu zaman zaman eletirilere de neden olabiliyor. Hangi halde indirilecek? Bu, gibi hususlar neler, onlar kanunda yazmyor. Bu tamamen hakimin takdirine braklyor. imdi bu düzenlemeyle gibi hususlar gibi ucu açk snrsz takdiri indirime kap aralayan ibareler kanun metninden çkarlmaktadr.
HEKMLERE YÖNELK DDET
Öte yandan Sayn Cumhurbakanmzn açklad gibi duruma srasnda sadece yarglamay yapan mahkemeyi etkilemek, hakimi etkilemek için yaplm davranlarn, duruma srasndaki rol yapmalarn takdiri indirim nedeni saylamayacana dair de negatif bir hüküm gelmektedir. Kamuoyunda kravat takmak, el balamak, boyun bükmek ve benzeri hususlar nedeniyle indirim yapld algsn ortadan kaldryor. Artk hakime bu gibi hallerle indirim yapamayacana dair bir yasak getirilmektedir. Dolaysyla iyi hal indiriminin bundan sonraki süreçlerdeki uygulanmasnda kanundan kaynaklanan aksaklklarn tamam ortadan kaldrlmakta, vicdanlar rahatsz edecek bir iyi hal indirimine umarz bundan sonraki süreçte rastlamayacaz.
Soru: Bir dier önemli konu bal da srarl takibin suç saylmas. Kadna kar iddette srarl takip eylemleri hangi konularda suç saylacak? Ceza oranlar ne olacak?
ISRARLI TAKP MÜSTALK SUç
Bozda: Israrl takip yürürlükteki kanunumuzda müstakil suç olarak düzenlenmemekte. lk defa Türk Ceza Kanununda müstakil bir suç olarak düzenlenecektir. Israrl takip, fiziken ya da haberleme ve iletiim araçlarn kullanarak, biliim sistemlerini veya üçüncü kiileri kullanarak temas kurmak suretiyle bir kimse üzerinde ciddi huzursuzluk olumasna ya da kendisinin, yaknlardan birinin güvenliinden endie duymasna neden olan fiiller srarl takip kapsamnda suç saylmaktadr. Esasnda srarl takip kadna tacizin farkl bir versiyonu olarak müstakil suç olarak düzenlenmekte bu suça 6 aydan 2 yla kadar hapis cezas öngörülmektedir. Ayrca suç çocua, ayrlk karar alnan veya boand ee kar ilenirse ya da madurun okulunu, i yerini, konutunu terk etmesine, deitirmesine yol açarsa, hakknda uzaklatrma ya da konuta, okula, i yerine yaklamama tedbiri verilen kii tarafndan ilenmi olursa bu halde de ceza artrm nedeni olacaktr. Israrl takip, bu ekliyle ikayete bal suç olarak düzenlenmektedir. Bu önemli bir konu. Israrl takip sadece boanm ee kar deil bütün kadnlara kar ilenebilir nitelikte olan bir suç, bu nedenle de bütün kadnlarmz, srarl takip yoluyla taciz eden kiilere kar onlar koruyan, bu fiili ileyenleri cezalandran yeni bir hüküm olarak hukukumuza girmektedir. Bundan sonraki süreçte srarl takipten kadnlarmz koruyan böylesi önemli bir düzenleme hayata geçmi olacaktr.
Soru: Israrl takipte tutuklamayla ilgili düzenleme olacak m?
1 YILDAN Üç YILA HAPS
Bozda: Burada ceza 6 aydan 2 yla kadar diyor. Nitelikli hallerde 1 yldan 3 yla kadar ceza oluyor. Dolaysyla tutuklama yasa kapsam dna çkarlyor. Bu halde de tutuklama tedbirini uygulamak mahkemenin takdirine veriliyor. Tutuklanma ihtimali var, mahkeme takdir ederse bunlar tutuklayabilecektir.
Soru: Cumhurbakan Erdoann açklad düzenlemelerden bir dieri de cezalarn artrlmas. Cumhurbakan Erdoan, kadna kar ilenen kasten öldürme, kasten yaralama, eziyet ve ikence suçlarnda cezalarn artrlacan belirtti. Bu konuda hangi admlar atlacak?
AIRLATIRILMI MÜEBBET
Bozda: Kasten yaralama suçu toplumda çok ileniyor. Eer ese, kardese veya boanm e ise bunlar hem öldürmede hem yaralamada suçun nitelikli halleri arasnda yer alyor. Mevcut ceza kanunu nitelikli haller arasnda karde, kz karde, boanm e ve ee kar ilenen suçu nitelikli hale getiriyor. Bu yeni düzenleme artk bütün kadnlara kar ilenen kasten öldürme ve kasten yaralama suçlarn nitelikli hale getiriyor ve cezay otomatikman artryor. Kasten öldürmede arlatrlm müebbet hapis cezasna, nitelikli hallerde de cezann artrlmasna neden olacaktr. Bu son derece önemli. Sadece boanan kadn, ei veya kz kardei koruyan deil, bütün kadnlara yönelik hem yaralama hem de kasten öldürme eyleminde cezalar artrc, caydrclk fonksiyonu nedeniyle de önemli bir düzenleme getirilmektedir.
Ayrca Ceza Muhakemesi Kanununda (CMK) tutuklama nedenlerini düzenleyen katalog suçlar var. Yaralamayla ilgili ksm bu katalog ksmna da alnmaktadr. Dolaysyla pek çok yaralama hadisesinde hep rastladk, basit yaralama diye tutuklanmadan yarglanma süreçleri var, bundan dolay da pek çok ikayet, maduriyet var. Tutuklanmad için ilenen cinayetler var. Bütün bunlar hepimizin yüreini szlatt. Onun için de tutuklama nedeni varsaylan haller arasna kasten yaralamann nitelikli hallerinin alnm olmas bu açdan son derece önemli. Kadna kar ilenen kasten yaralama suçu artk katalog suçlar arasnda yer alacak ve tutuklama nedeni varsaylacak. Uygulayc hakim bunu deerlendirerek hüküm tesis edecektir. Bu da pek çok olumsuzluun önüne geçecektir.
EZYET VE KENCE FLLER
Soru: Kadnlar öldürme arlatrlm müebbet hapisle cezalandrlacak. Bu da caydrclk getirecek mi?
Bozda: Cezann caydrclk fonksiyonu devreye daha etkin ekilde girecek. Bu suçu ilemek isteyenler bu caydrclk nedeniyle vazgeçmi olacaklardr.
Soru: Bu reform paketi mücadeleye de katk salayacak m?
AVUKAT GÖREVLENDRLMES ZORUNLU
Bozda: iddet ksmnn farkl fonksiyonlar da var. Kadna kar eziyet ve ikence de yaplyor. Dolaysyla eziyet ve ikence fiillerinin kadna kar ilenmesi halinde de cezalar artrlmaktadr. Bunlar da tutuklama kapsam içerisinde yer alyor. Kadna kar eziyet bundan sonra daha ar yaptrma tabi tutulacaktr. kence daha ar yaptrma tabi tutulacaktr. Bunlarla ilgili de cezay artrc admlar attk. Sadece ee deil, boanm e kardee deil, bütün kadnlara kar eziyet ve ikence fiillerinin cezalar da ayrca artrlmaktadr. Bunun yannda eski düzenlemede kadnlarn iddete uradklar zaman fiil 5 yldan hapis cezasn gerektiriyorsa baro avukat görevlendiriyordu. imdi kadna kar ilenen suçlarn hemen hemen tamamnda iddet suçu dahil ve dier suçlarda avukat görevlendirilmesi zorunlu hale getirilmektedir. Eskiden sadece cinsel saldr suçu ile 5 yldan fazla hapis cezas gerektiren suçta vard. imdi kadna kar ilenen eziyet, ikence, kasten yaralama ve bakaca suçlar nedeniyle hepsinde ayn ekilde avukat görevlendirilmesi zorunlu hale getirilmekte ve yarglama süreçlerinde hem soruturma hem kovuturma aamasnda kadnlarmz adli yardmdan istifade edecek. Devlet, onlara verdii bu hukuki yardmla onlarn haklarn yarglama süreçlerinde daha iyi savunmalarna destek verecektir.
Soru: Paket ne zaman gündeme gelecek? Meclise ne zaman sunulacak?
ÖNÜMÜZDEK GÜNLERDE MECLSTE
Bozda: Bu paket, muhtemelen önümüzdeki günlerde, 8 Mart Dünya Kadnlar Günü münasebetiyle Mecliste teklife dönüebilir. Biliyorsunuz yasalar teklif etme ve kanunlama süreci tamamen Meclisimize aittir. AK Parti grubu da bu teklif üzerinde çalmalarn sürdürüyor. Benim tahminim 8 Mart Dünya Kadnlar Günü münasebetiyle teklif Türkiye Büyük Millet Meclisine sunulabilir. Bu tamamen Meclis grubunun takdirinde olan bir konu.
TAZMNATI DEVLET ÖDEYECEK
Soru: Bir dier önemli konu da salkta iddet. Göreve geldikten sonra Salk Bakan Fahrettin Kocayla görütünüz, Hekimler de hakimler gibi korunacak dediniz, salkta iddetin önlenmesine yönelik yeni admlar atlacan belirttiniz. Bu konudaki paketin detaylar nelerdir? Hekimler nasl hakimler gibi korunacak?
Bozda: Biliyorsunuz hakimler, haklarmz ve hürriyetimiz hakknda karar veriyor. Hepimizin haklarnn korunmasnda, haklarmz yasal yollardan almada, hürriyetimizin kstlanmasnda ya da kstlanmamasnda önemli rol oynuyor, adalet datyor, onun için de onlarn cesurca hak ve hakkaniyet ne ise ona göre karar vermeleri, her türlü baskdan da karar verirken uzak olmalar gerekmektedir. O nedenle hakimlerle ilgili kanunda bir güvence var. Nedir o? Açlacak tazminat davalarnn devlete kar açlmas ve devlet bu tazminat ödedikten sonra eer hakim görevini kötüye kullanmsa bu da bir ceza davas sonucu sabit olursa o zaman rücu imkan douyor. Bu rücuya da HSK karar veriyor.
HEKMLERE YÖNELK DDET
Hekimler de bizim salmz, yaam hakkmz, hayatmzn her annn daha iyi geçmesi için hakimler gibi gerçekten önemli bir görevi ifa ediyorlar. O yüzden hekimlerimizin de hakimler gibi korunmaya ihtiyac var. Bugün pek çok vatandamz hastaneye gidiyor, muayene oluyor, tehis karar veriliyor, tedaviler için kararlar veriliyor, ilaçlar kullanlyor. Eer hekimler bu kararlar verirken, bu tedavileri uygularken tazminat davalarn düünürse karar vermekte cesur davranamaz. Tedavilerde çekingen davranrlar ve dolaysyla da pek çok vatandamzn bu çekingenlikten dolay sal riske edilebilir. Bugün Salk Bakanlmzn verilerine göre riskli branlar TUSta tercih edenlerin oran oldukça azald. Özellikle cerrahi gerektiren bölümler, cerrahlar, kalp ve damar ve dier pek çok önemli branlarda tercihlerin azaldn görüyoruz. Bunun ana nedenlerinden bir tanesi de artan tazminat davalardr. Hekimlerin tazminat basks altnda olmadan, kendinden emin ve güvenli bir ekilde karar vermeleri vatandamzn da menfaatinedir. Vatandamzn salna erken kavumasna, tedavisinin salkl yürütülmesine bu elbette büyük katk verecektir.
BU TARH BR ADIMDIR
Hekimlere de hakimlerin güvencesinin aynsn getiriyoruz. Onlar da tbbn gereklerine aykr davrandklar, bu suretle görevlerini kötüye kullandklar sabit olursa o zaman onlara rücu etme veya etmemeye Salk Bakanlnn bünyesinde oluturulan kurul karar verecektir. Bu da son derece önemli. Hekimlerimiz açsndan olduu kadar tedavi için hastaneye müracaat eden her bir vatandamz için de önemlidir. Burada vatandalarmzn bir maduriyeti de söz konusu olmayacak. Tazminat gerektiren bir durum olursa bu tazminat devlet vatandamza ödeyecektir. Vatandamzn tazminat taleplerinin önüne bir engel koymuyoruz. Hekimleri bunun basksndan kurtarp, rahat ve güven içerisinde, kendinden emin bir biçimde hastaya ifay erken vakitte ulatrmas için bir güvence getiriyoruz. Bu da tarihi bir adm.