Halklarn Demokratik Partisi (HDP) Diyarbakr Milletvekili Semra Güzel, Sur ilçesinde tarihi talarn satlmasna ilikin Meclis Bakanlna soru önergesi verdi. Önergesinde, Kentsel Sit Alan olan Sur ilçesi 2015 ylnda UNESCO tarafndan Dünya Miras Alan 1. Tampon Bölgesi olarak tescillendiini hatrlatan Güzel, Fakat ilçede var olan birçok tarihi yap 2 Aralk 2015 tarihinde ilan edilen sokaa çkma yasaklar sonras zedelendi ve zedelenmeye devam ediyor. 2015 ylnda yasan geçerli olduu 6 mahallede 104 gün süren yasaktan sonra bu mahalleler bütünü ile ykld ve u an yerine yeni yerleimler yaplmaktadr.
Cevatpaa, Hasrl, Dabanolu, Sava, Cemal Ylmaz ve Fatih Paa mahallerinde yer alan aralarnda 87si tescilli, 247si tescile deer toplam 4 bin 985 yap yklmtr. Toplam 75,3 hektarlk bir alan oluturan söz konusu bu alt mahallenin yapsal olarak yüzde 72`sinin ykld bilinmektedir. Yklan mahallelere u anda mülk sahipleri dahi giremezken ykm sonras kalan talar kamyonlar ile ilçeden çkartlm, Dicle Nehri kenarna dökülmü ve sata sunulmutur. Basna yansyan haberlere göre bu talarn kamyonu 8 bin TLdir ve seçilen baz özel talarn durumuna göre fiyatlar artmaktadr dedi.
SURLAR CDD ZARAR ALMAKTADIR
Güzel, satlan talar arasnda Geleneksel Diyarbakr Evlerinin avlularnda kullanlan tatan yaplma küçük havuzlar, ta kahve döveci, toprak daml evlerin çats üzerindeki topran sklatrlmasnda kullanlan lo ta, budayn öütülüp bulgura dönütürüldüü ta el deirmenleri, avluda bulunan su kuyusunun üzerini kapatan ilemeli ta kapaklar, yine avluda süs olarak kullanlan çarmh topu ve arkeologlar tarafndan Roma döneminden kald tahmin edilen sütun ve sütun balklarn da bulunduu söyledi.
Bu talarn ev, cafe, restoran gibi yaplarn mimarisinde kullanldnn belirttiini kaydeden Güzel, soru önergesinde u ifadeleri kulland: Bu tarihi eserlerin satlyor olmas bakalarn da tevik etmi durumda ve u an mevcut talar da yerlerinden sökülerek satlmak istenmektedir. Özellikle Mardin Kap civarnda burçlarn üzerine ilenmi ve günümüze kadar gelmi güne, yldz sembolleri, kaplan, boa, çift bal kartal, akrep ve at kabartmalar olan talarn bir ksm yerinden sökülmütür. Özellikle sokaa çkma yasaklar sonras Surlarn bakmsz braklmas ve denetime tabi tutulmamas bu durumu tetiklemekte, Surlar bir yandan bakmszlktan zedelenirken bir yandan da yaplan hrszlklar sonucu çok ciddi zarar almaktadr.
Güzel, Kültür ve Turizm Bakan Mehmet Nuri Ersoyun yantlamas istemiyle u sorular yöneltti:
* Diyarbakr Surlarnn yamalanmas ve para karlnda satlmas bilginiz dahilinde midir?
* Neden sokaa çkma yasaklar sonras evler yklm ve yerine Surun yapsna uymayan evler ina edilmitir?
* TMMOB Diyarbakr ubesi Surun bir Kentsel Sit Alan olduunu hatrlatarak buraya dozerler ile girilmesinin bir kültürel soykrm olduunu belirtmi, arkeologlarn, iin ehli kimselerin ancak müdahale edebilecei bir alan olduunu belirtmitir. Birçok tarihi yapy barndran bu mahallelere neden dozerler ile girilmi ve neden tarihi eserlere saldrlmtr?
* Ykmn yapld talarn mahallelerden tahliyesi hangi kurumun kontrolü ile yaplmtr? Bu talarn para ile satlmasna Bakanlnz m izin vermitir? Yklan bu mahallelerden çkarlan talarn tümü nerededir?
* UNESCO Dünya Miras listesinde olan Surlarn bakm ve denetimi için hangi politikalar uygulanmaktadr? Surlarn bakmszlnn gerekçesi nedir?
* Yklan 6 mahallenin talarn para karl satan ve u günlerde talar yerinden sökerek çalan kiiler hakknda cezai ilem uygulanmakta mdr?
* 2683 sayl Kültür ve Tarihi Eserleri Koruma Kanunu etkin olarak neden uygulamamaktasnz?
* Son zamanlarda ortaya çkan Surun yamalanmas ve talarnn çalnmasnn önüne geçmek için önlem alnacak mdr?