Savunma sanayisinin önde gelen irketleri, kendi iini kendisi halledebilen (otonom) insansz araçlar gelitirmek ve bunlarn sürü halinde kullanmna yönelik dünyadaki yarta Türkiyenin elini güçlendirmek için çaba gösteriyor.
nsansz sistemlerin örnekleri ve kullanm tüm dünyada artyor. Özellikle insansz hava araçlaryla (HA) yarta yerini alan Türkiye, bu alanda önde gelen ülkelerle e zamanl teknolojiler gelitirip, yakalad ivmeyi sürdürmek istiyor.
Bu çabalarda Türk savunma sanayisine liderlik eden ASELSAN, Türk Havaclk ve Uzay Sanayi (TUSA), ROKETSAN ve HAVELSANn yürüttüü faaliyetler önemli bir yer tutuyor.
HAVELSAN tarafndan düzenlenen Otonom Destekli çok Katmanl Harp konulu Teknoloji Sohbetleri etkinliinde HAVELSAN, ASELSAN, ROKETSAN ve TUSAn yürüttüü çalmalar deerlendirildi.
Türk savunma sanayisinde yazlm tabanl çözümlere imza atan HAVELSAN, gelitirdii özgün sistem, çözüm ve yazlmlarla ilk etapta hava ve kara, sonrasnda su üstü ve su alt platformlara yönelik olarak birbiriyle konuabilen ortak görev icra edebilen sistemleri gelitirmek için çalyor.
Bu platformlar üreten firmalarn ürünlerine akl katp, müterek ve çok katmanl harbe hazrlamak için faaliyet yürüten HAVELSAN, üzerindeki sensör, yazlm ve faydal yüklerle birçok farkl görevi otonom olarak yapabilecek insansz kara aracn bu yl kullanma hazr hale getirmeyi amaçlyor.
irket, hava ve kara platformlarna yönelik yürüttüü Ar-Ge projelerine yakn zamanda su üstü ve su alt platformlarna yönelik projeleri eklemeyi hedefliyor.
HAVELSAN, sahadan elde edilen bilgiler ve teknoloji gelitirme çalmalaryla çok katmanl harp alannda birbiriyle entegre çalabilen, çoklu görev yapabilen, merkezi olarak komuta kontrol edilebilen, birden fazla unsurun tek operatör tarafndan yönetildii daha karmak çözümler sunmak için de hazr hale geldi.
Dijital birlikler kavramn gündemine alan HAVELSAN, dijital asker olarak nitelenen insansz sistemlerden dijital birlikler oluturma dorultusunda çaba gösteriyor.
Bu kapsamda, gelitirilen sürü teknolojisiyle hava, kara, denizdeki otonom araçlarn, görev paylamyla verilen sorumluluu birlikte baaryla yerine getirecei konsept üzerine younlald.
- ASELSAN sürü konseptini denize tad
ASELSAN da insansz ve otonom sistemlere yönelik uzun zamandr çalmalar yürütüyor.
nsansz sistemler faaliyet alannda uzaktan kontrol edilebilen, kendi bana karar verip uygulama yeteneine sahip araçlarn gelitirilmesi ve üretilmesine çalan ASELSAN, ayn platform üzerine farkl faydal yükler entegre ederek gelitirdii bir dizi çözümle halen güvenlik güçlerine hizmet veriyor.
Daha önce kullanclara bomba imha robotu gibi uzaktan komutal sistemler sunan ASELSAN, deien talepleri de dikkate alarak mevcut sistemlere otonomi entegre etmeye ve yeni çözümlere imza atmaya balad.
Türkiyede youn olarak hava araçlarna yönelik sürü uygulamalarndan örnekler bulunurken, ASELSAN nsansz Kara ve Deniz Araçlar Program Müdürlüü kara ve deniz platformlarna yönelik çalyor. Bu kapsamda deniz araçlaryla 4lü ve 8li sürü uygulamas çalmalar yürütülüyor.
Otonom olmayan sistemlerin otonom hale getirilmesine yönelik çalmalar da gerçekletiren ASELSAN, kullanm ömrü tamamlanm deniz sistemlerine otonom kit entegre ederek tatbikatlarda hedef olarak kullanlmasn salyor. irket, ayrca tank, bot, gemi gibi sistemleri bu tür kitlerle otonom hale getirip sürü çalmalarnda sürünün bir parças olarak deerlendirebiliyor.
- ROKETSAN algoritmalar gelitiriyor
Türk Silahl Kuvvetlerine akll mühimmat ve füze sistemleri kazandran ROKETSAN da bu faaliyet alan dolaysyla kurulduu günden bu yana otonom sistemlere yönelik çalmalar yapyor.
Gelitirdii füze ve mühimmatlarn belli bir hedefe en etkin ekilde ulaabilmesi, hedefler arasnda seçim yapabilmesi, havada görev deiiklii için teknolojiler gelitiren ROKETSAN, ayn zamanda uluslararas ve ulusal alanda farkl unsurlarn ortak operasyon yapabilmesine yönelik çalmalar yürütüyor. irket bu amaçla baz algoritmalar gelitirmeye balad ve bu yönde çalmalarn sürdürüyor.
ROKETSANn gündeminde insan beynindeki sinyallerle otonom sistemin kontrolünün gerçekletirilmesi, bu sinyallerle eitildikten sonra eylemlerin aynsnn yaplmasn salayan teknolojiler bulunuyor.
- Helikopter, uçak ve HAlara özel çözümler
TUSA ise yapay zeka tabanl insansz sistem çözümlerini, ürettii ve gelitirdii hava araçlarna entegre ediyor.
Son dönemde bu alanda gündeme gelen çeitli teknoloji gösterimlerine benzer projeler yürüten TUSA, gelitirdii yeni nesil platform ve yer sistemlerinde de yapay zeka yetkinliklerini kullanyor.
TUSA, Milli Muharip Uçak, Hürjet gibi yeni nesil sistemlerde yer alacak ve pilot becerilerini güçlendirecek çözümlere yönelik çalmalar yürütülüyor. Pilota bir ey olduunda, bilincini ve uçan kontrolünü kaybettiinde bunu anlayan, böyle bir durumda mevcut görevini brakp kontrolü ele alp güvenli hava limanna yönlendirme yapabilen sistemlerin yapay zekayla hzlandrlp güçlendirilmesini amaçlayan çalmalar bulunuyor.
TUSA, helikopter, uçak ve HAlar için farkl otonom sistemler üzerinde çalyor. Hem bu araçlarn üretiminde hem de görev srasnda topladklar verilerin deerlendirilmesine kullanlan çeitli yapay zeka sistemleri gelitiriliyor.