(Video) Kanlı 12 Eylül darbesinin üzerinden 43 yıl geçti

Türkiye demokrasi tarihine kara leke olarak geçen 12 Eylül 1980 darbesinin üzerinden 43 yıl geçmesine rağmen geride bıraktığı acılar ilk günkü tazeliğini koruyor.

Haberler 12.09.2023 - 12:33 Son Güncelleme : 12.09.2023 - 12:33

Alınan bilgiye göre, idam, kötü muamele, insan hakları ihlalleriyle anılan 12 Eylüle giden sürecin hazırlıkları yaklaşık 4 ay sürdü.

Kod adı Bayrak Harekatı olarak belirlenen darbe planının uygulanması için ordu komutanlarına 11 Temmuz 1980 günü saat 04.00te harekete geçilmesi emri verildi. Ancak Süleyman Demirelin başbakanlığındaki hükümetin 2 Temmuzda güvenoyu almasıyla darbeciler bu planı erteledi.

Tarihler 12 Eylülü gösterdiğinde, Türkiye demokrasisine darbe vuracak plan, sabaha karşı uygulandı. Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren, Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Nurettin Ersin, Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Tahsin Şahinkaya, Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Nejat Tümer ve Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Sedat Celasundan oluşan darbeci Milli Güvenlik Konseyi, bütün yetkileri ele aldı.

Anayasayı kaldıran darbeciler, ardından TBMMyi lağvederek antidemokratik faaliyetlerine hız verdi.Ülke genelinde sıkıyönetim ilan edildikten sonra sivil toplum kuruluşlarını hedef alan darbeciler, Türk Hava Kurumu, çocuk Esirgeme Kurumu ve Kızılay dışındaki dernekleri kapattı.

Siyasi partilerin kapısına kilit vuran darbeciler, Süleyman Demirel ile Bülent Eceviti Hamzakoya, Necmettin Erbakan ile Alparslan Türkeşi ise Uzunadaya sürgüne göndererek siyasi yasak getirdi.Antidemokratik uygulamalarına her gün yenisini ekleyen darbeciler, acısı yıllarca hafızalardan silinmeyecek idam kararlarına da imza attı.Takvimler 9 Ekim 1980i gösterdiğinde sol görüşlü Necdet Adalı ile ülkücü Mustafa Pehlivanoğlu idam edildi.

Darbe öncesinde bir askeri inzibat erini öldürdüğü gerekçesiyle hüküm giyen 17 yaşındaki Erdal Erene de idam cezası verildi. Erenin idam hükmü, Yargıtay tarafından 2 kez iptal edilmesine rağmen Milli Güvenlik Konseyince onaylanan kararla ve yaşı büyütülerek 13 Aralık 1980de Ankara Ulucanlar Cezaevinde infaz edildi.

Kenan Evrenin Eren için söylediği Asmayalım da besleyelim mi? ifadesi, darbecilerin insan hakları ihlali konusunda sınır tanımayacaklarının itirafı oldu.

Kanlı uygulamaların yanı sıra demokrasinin askıya alındığı süreçte 650 bin kişi gözaltına alındı, 210 bin davada 230 bin kişi yargılandı, 7 binden fazla kişi hakkında idam talep edildi. Hukukun askıya alındığı o günlerde, 517 kişi ölüm cezasına çarptırıldı ve 50 kişi hakkında idam kararı yerine getirildi. Onlarca gazeteci hakkında binlerce yıla varan hapis cezası istendi, 14 bin kişi Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığından çıkarıldı, 30 bin kişi ise sakıncalı olduğu iddiasıyla işinden edildi. Kültür ve sanat hayatının da hedef alındığı 12 Eylülde, yaklaşık 1000 film sakıncalı bulunduğu için yasaklandı.

Failed to load the video

Ana Sayfaya Git