DYARBAKIR-Batman Hukuk ve Adalet Dernei Bakan Yusuf Tanrseven, 10 Aralk Dünya nsan Haklar Günü dolaysyla yazl bir açklama yapt.
Tanrseven açklamasnda, dünyann deiik bölgelerinde yaanan deprem, sel, kuraklk gibi doal afetlerin ardndan yüz binlerce insann kendi kaderleri ile ba baa brakldna; bata yaam, barnma, beslenme, salk, mülkiyet, i ve eitim hakk olmak üzere pek çok hak ihlaline maruz kaldna dikkat çekti.
Dünyann pek çok yerinde bata yaam hakk ve ikence olmak üzere çok ar insan haklar ihlallerinin yaandn hatrlatan Tanrseven, insan haklar ihlallerine yönelik ise ciddi bir çözümün üretilemediini söyledi.
Türkiyede ise mevcut anayasann toplumun ihtiyaçlarn karlamaktan uzak olduunu belirten Tanrseven, Bugün hiç olmad kadar yeni bir anayasaya ihtiyacn olduunu sözlerine ekledi.
Tanrseven, 1948 ylnda nsan Haklar Evrensel Beyannamesinin Birlemi Milletler tarafndan kabul edilmesi üzerine her yl 10 Aralk Dünya nsan Haklar Günü olarak kutlandn anmsatt.
Tanrseven, kategorik hukuk ilkeleri olarak hukuk felsefesinin merkezinde yer alan özgürlük, eitlik, adalet gibi ontolojik ve ahlaki deerlerden türeyen insan haklarnn, dier bütün hak iddialarna göre ahlaki öncelik tadn söyledi.
Tanrseven, en geni anlamda siyasal meruluun da ölçütü olan insan haklarnn her insann, sadece insan olmas nedeniyle sahip olduu özgürlük ve eitlik deerlerinin bakalarnca tannmasn ve her türden d saldrya kar korunmasn gerektiren en üstün ahlaki taleb olduunu ifade etti.
nsan haklarnn dier bütün ahlaki, hukuki ve siyasal taleplerden önce geldiini vurgulayan Tanrseven öyle dedi:
Yaamak için deil, onurlu bir yaam sürmek için gereksinim duyduumuz insan haklar, Uluslararas nsan Haklar Sözlemelerinde de vurguland üzere, insann, insan olarak özündeki onurdan kaynaklanr. Bu öz insann ahlaki doasdr. nsan haklar, sadece hayalleri, emelleri, önerileri, talepleri, övgüye deer düünceleri deil, haklara dayanan toplumsal deiim taleplerini de ifade etmekle, bu talepleri kendi siyasal iktidarlarmz bata olmak üzere uluslararas topluma yöneltmemiz ve bu suretle insan haklar standartlarnn egemen olduu bir dünyann gerçeklemesine hep birlikte katkda bulunmamz gerekir. Zira tüm insanlarn dünyevi güçlerden ve ülkelerden özgürlük ve adalet konusunda doru dürüst davran standartlar beklemeye, insan haklarna saygl olmalarn istemeye haklar vardr.
Yeni yla, kroniklemi olan eski sorunlarla giriyoruz
Geçen yüzyln özellikle ikinci yarsndan itibaren geçmiteki bütün çalardan çok farkl bir çada yaadklarn kaydeden Tanrseven, Bu çala birlikte kapal sistemler açlmaya, otoriter rejimler çökmeye, allagelmi hiyerariler yklmaya, kimi tabular sorgulanmaya, daha düne kadar doru bilinenler yanl, yanl bilinenler doru bulunmaya balamtr. Yeni yla, kroniklemi olan eski sorunlarla giriyoruz. Geride braktmz her ylda, ekonomik, sosyal, siyasal, demokrasi, insan haklar ve hukukun üstünlüü yönünden de olumsuz olaylarla karlamaktayz. Yllardr yaplan konumalara, eletirilere, önerilere, yaknmalara karn, dünya genelindeki insan haklar ihlallerine ciddi bir çözüm üretilememitir. ifadesini kulland.
Dünyann pek çok yerinde bata yaam hakk ve ikence olmak üzere çok ar insan haklar ihlalleri yaanmtr
Dünyann deiik bölgelerinde yaanan deprem, sel, kuraklk gibi doal afetlerin ardndan yüz binlerce insann kendi kaderleri ile ba baa brakldna; bata yaam, barnma, beslenme, salk, mülkiyet, i ve eitim hakk olmak üzere pek çok hak ihlaline maruz kaldna dikkat çeken Tanrseven unlar söyledi:
Dünya genelinde pandemiye ve pek çok ölüme neden olan Covid-19 alarndan arlkl olarak zengin ülke vatandalar faydalanm, fakir ülkelerin vatandalar ise adan mahrum kalmlardr. Yl boyunca dünyann pek çok yerinde yine askeri darbeler, iç çatmalar, savalar ve igaller nedeniyle bata yaam hakk ve ikence olmak üzere çok ar insan haklar ihlalleri yaanmtr.
Maalesef ülkemizde darbe ürünü anayasann yerine sivil bir anayasa tesis edilememitir
Ülkede mevcut anayasann toplumun ihtiyaçlarn karlamaktan uzak olduuna iaret eden Tanrseven, Bugün hiç olmad kadar yeni bir anayasaya ihtiyaç bulunduu toplumun büyük bir bölümünce kabul görmektedir. Her yasama döneminde Anayasa deiiklii gündeme gelmesine ramen, maalesef ülkemizde darbe ürünü anayasann yerine sivil bir anayasa tesis edilememitir. Yeni anayasann birey odakl, toplumun tüm kesimlerini kapsayan ve herkesin ite benim anayasam diyebilecei bir anayasa olmas ve özgürlükçü bir ruha sahip olmas gerekmektedir. diye konutu.
Kürd sorunu sonraki nesillere braklmamaldr
nsanln tarih boyunca bara özlem duyduunu, bu özlemi gerçekletirmeye çaltn söyleyen Tanrseven, öyle devam etti:
21inci asr, bilgi ça olduu kadar, insan haklarnn da çadr. Son yllarda Kürd sorunun demokrasi temelinde çözümü yönünde çok ciddi tartmalar yaanmaktadr. Türkiyenin önceki nesillerden devrald bu sorunu, sonraki nesillere brakma lüksü bulunmamaktadr. Gelinen noktada sorunun çözümü konusunda toplumun büyük bir bölümünde konsensüs olumutur.
Demokrasiye musallat olan darbeciler, yasa d örgüt üyeleri, bakaca suçlarn failleri elbette yarglanp hak ettikleri cezalar almaldr. Bu, yurtta olarak, hukukçu olarak, demokrasiye bal insanlar olarak bizim de istediimiz bir eydir. Ama her ey hukuka uygun olmaldr, suç ileyen, suç iledii hususunda ciddi kantlar bulunan, adna sank ve üpheli dediimiz kiilerin de haklar olduu hususu dikkate alnmaldr.
Hukukun bir gün herkese lazm olaca asla unutulmamaldr
Hepimiz her an bir suç isnadna, iftiraya maruz kalabilir, ya da hukuki bir çekimenin taraf olabiliriz diyen Tanrseven, Hukukun bir gün herkese lazm olaca asla unutulmamaldr. Masumiyet karinesi olarak nitelenen ve suçluluu hükmen sabit oluncaya kadar kimsenin suçlu saylamayacana dair Anayasann 38inci maddesinin açk hükmüne ramen, mahkemelerce haklarnda verilen beraat kararlarna aykr olarak, kiilerin ihraç edilmesi masumiyet karinesine aykrdr ve bu yöndeki maduriyetlerin giderilmesi gerekir. dedi.
Temel hak ve özgürlüklerin gelitirilmesinin esas olmas gerektiini vurgulayan Tanrseven, özgürlük-güvenlik ikilemi yaratlarak bu geliimin engellenmeyip var olan hak ve özgürlüklerden geri adm atlmamas gerektiini kaydetti