Genco Erkal 86 yaşında hayatını kaybetti; Genco Erkal kimdir?

Türk tiyatrosunun duayen isimlerinden Genco Erkal 86 yaşında hayatını kaybetti.

Haberler 31.07.2024 - 11:12 Son Güncelleme : 31.07.2024 - 16:15

Acı haber, Genco Erkalın kurucusu olduğu Dostlar Tiyatrosunun sabaha karşı yaptığı paylaşımla duyuruldu.Erkal, uzun süredir kan kanseri tedavisi görüyordu.

GENCO ERKAL KİMDİR?

28 Mart 1938de İstanbulda doğdu. Babası deniz subayı Reşat Bey, annesi moda tasarımcısı ve terzi Nebahat Erkal (Şerbetçi) idi. Galatasaray Lisesi İlkokulunda yatılı okuduktan sonra orta öğrenimini Robert Kolejde, yükseköğrenimini İstanbul Üniversitesinin Psikoloji Bölümünde tamamladı.

Tiyatroya küçük yaştan itibaren ilgi duydu.Robert Kolejdeki öğrencilik günlerinde tiyatro ile yoğun olarak ilgilendi. Ailesi tiyatroculuk yapmasını onaylamadığı için üniversitede psikoloji eğitimi aldı, tiyatro ile amatör olarak uğraştı. 1957de amatör bir oyuncu olarak Genç Oyuncular topluluğunun kuruluşunda yer aldı.Profesyonel tiyatroya başlaması, Muhsin Ertuğruldan gelen teklifle oldu. İlk profesyonel oyunu Kenter Tiyatrosunda sahnelenen çöl Faresi adlı oyundaki rolü idi. İlk profesyonel rejisi de Kenter Tiyatrosunda Ionesconun tek perdelik İskemleler ve Ders oyunlarına yaptığı reji oldu.Oyunculuk yaşamına Kenter Tiyatrosundan sonra Gülriz Sururi-Engin Cezzar Tiyatrosunda ve Ankarada askerlik yaparken temas ettiği Ankara Sanat Tiyatrosunda devam etti. 1963te Arena Tiyatrosunda sahnelenen Aslan Asker Şvayk oyunundaki Şvayk rolü ile dönemin tek tiyatro ödülü İlhan İskender Ödülünü kazandı. Ardından Gülriz Sururi-Engin Cezzar Tiyatrosunda Keşanlı Ali Destanını yönetti.Nikolay Gogolun Bir Delinin Hatıra Defteri adlı öyküsünü tiyatroya uyarladı ve Türkiyede oynanan ilk tek kişilik oyun olarak 1965 yılında Ankara Sanat Tiyatrosunda sahneledi. 1969, 1992 ve 2014te farklı yorumla sahnelediği bu eser, onunla özdeşleşti. Ankara Tiyatrosunda Asaf çiğiltepenin sahnelediği Arturo Uinin Önlenebilir Yükselişi oyunu ile Brecht tiyatrosu ile tanıştı.

On yıl değişik tiyatrolarda oyuncu ve yönetmen olarak çalıştıktan sonra 1969 yılında Mehmet Akan, Şevket Altuğ, Ferit Erkal, Arif Erkin Güzelbeyoğlu ve Nurten Tunç ile birlikte devrimci bir tiyatro topluluğu olan Dostlar Tiyatrosunu kurdu. Genç Oyuncuların devamı olarak kurulan Dostlar Tiyatrosunun ilk oyunu 15 Ekim 1969da sahneye konan Ha Me Ka Ha Ha Pe idi. Durdurun Dünyayı İnecek Varın ardından 1970te sahnelenen Rosenbergler Ölmemeliydi ekibin çıkış oyunu oldu.Bu oyunu Asiye Nasıl Kurtulur (1971), Havana Duruşması (1971) adlı belgesel oyun, Kafkas Tebeşir Dairesi uyarlaması Analık Davası (1971), Azizname (1973) ve Alpagut Olayı (1974) izledi. Turhan Selçukun Abdülcanbaz çizgi romanının, Nzım Hikmetin Kerem Gibi şiirinin uyarlamalarını sahneye koydu. 1978 yılında Brechtin oyunlarından uyarladığı Brecht Kabareyi sahneledi. Dostlar Tiyatrosunun kadrosu salonsuzluk ve bütçe sorunları sebebiyle 1980lerde dağıldı ve Dostlar, prodüksiyon tiyatrosu olarak oyunlar sahnelemeye devam etti.


Yaroslav Haşekten Aslan Asker Şvayk, Gogolden Bir Delinin Hatıra Defteri, Bertolt Brechtten Galileo, Maxwell Andersondan Yalınayak Sokrates, Nzım Hikmetten Kerem Gibi, Can Yücelden Can çeşitli ödüller kazandığı ünlü rolleri arasında yer alır. Oyuncu ve tiyatro yönetmeni olarak birçok ödüle değer görüldü; çeşitli kurumlar tarafından yaşam boyu başarı ödülü ile ödüllendirildi.

1993-1998 yılları arasında, Pariste ve Avignon Festivalinde Fransızca da oynamaya başlayan Genco Erkal, üç Fransız yapımında rol aldı: Nzım Hikmetten Sevdalı Bulut, Philippe Minyanadan Ou vas-tu Jrmie? ve Paulo Coelhonun ünlü romanından uyarlanan Simyacı.
Önemli uluslararası film festivallerinde gösterilen ve birçok ödül kazanan At, Faize Hücum, Hakkride Bir Mevsim, Camdan Kalp ve uzun bir aradan sonra 2008 yılında çevrilen Pazar: Bir Ticaret Masalı, çağan Irmakın senaryosunu yazdığı ve yönettiği, 2010 yılında vizyona giren Prensesin Uykusu filminde filmlerinin başrolünde oynadı. 1982 yılında At ve 1983 yılında Faize Hücum filmleri ile en iyi erkek oyuncu dalında Antalya Film Festivalinde iki kez Altın Portakal aldı. TRT televizyonu için Haldun Tanerin ünlü müzikli oyunu Keşanlı Ali Destanını yönetti ve oynadı.

2008 senesinde Sivas93 isimli belgesel tiyatro oyununu yazdı ve yönetti. Oyuncuların birden fazla role girdiği bir epik tiyatro örneği olan bu oyunda, 1993 yılında Sivas Madımak Otelinde çıkarılan bir yangın sonucu ölen otuz üç kişinin hikyesini konu edindi. Oyun, Türkiye ve Avrupa genelinde sahnelendi.2009 senesinde, Amerikalı tarihçi ve tiyatro yazarı Howard Zinn tarafından 1999 yılında yazılan Marx in Soho adlı tek kişilik tiyatro oyununu güncelleyerek Marxın Dönüşü adıyla sahneledi.Senfonik konserlerde Prokofievin Peter ile Kurt, Stravinskinin Askerin Öyküsü, Fazıl Sayın Nzım adlı yapıtlarını anlatıcı olarak seslendirdi.

Ana Sayfaya Git