2020 Yl Cumhurbakanl Yllk Programna göre bu yln ikinci yarsnda ekonomideki toparlanmann ivme kazanmas beklenirken, 2019un genelinde gayrisafi yurt içi haslann (GSYH) yüzde 0,5, 2020de de yüzde 5 büyüyecei tahmin ediliyor.
AA muhabirinin 2020 Yl Cumhurbakanl Yllk Programndan derledii bilgiye göre, bu yln ikinci yarsnda ekonomideki toparlanmann ivme kazanmas bekleniyor.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasnn balatt faiz indirimleri, gerileyen enflasyon, döviz kurlarndaki dalgalanmalarn nispeten azalmas, kamu bankalar öncülüünde kredi hacmini artrmaya yönelik politikalar ve geçen yln ikinci yarsndan gelen olumlu baz etkisi gibi teknik nedenlerin toparlanmadaki belirleyici unsurlar olaca düünülüyor.
Bu yln son çeyreinde güçlü bir büyüme oran kaydedilecei öngörüsüyle yln genelinde GSYH büyümesinin yüzde 0,5 gerçekleecei, isizlik orannn ortalamasnn ise yüzde 12,9 olaca tahmin ediliyor.
- 2020 sonu enflasyon hedefi yüzde 8,5
Bu yl 2018e göre, kamu tasarrufunun 2,1 puan azalmas, özel tasarruflarn ise 2 puan artmas bekleniyor. Bunun sonucunda bu yl toplam yurt içi tasarruf orannn, bir önceki yla göre deiim göstermeyerek yüzde 27 olaca tahmin ediliyor. Tüketici Fiyat Endeksinin (TÜFE) yl sonunda yüzde 12 seviyesinde gerçeklemesi öngörülüyor. Para politikasnn finansal istikrar da gözetecek ekilde enflasyon hedeflemesi çerçevesinde yürütülmesi, maliye politikasyla e güdümün güçlendirilmesi ve alnacak tedbirlerle tüketici enflasyonunun gelecek yl sonunda yüzde 8,5e indirilmesi hedefleniyor.
2020 ylnda, Yeni Ekonomi Program (YEP) kapsamnda açklanan makroekonomik dengeleri gözeten, yenilikçi, üretim ve verimlilik odakl kapsayc bir büyüme anlayyla hazrlanan 2020-2022 Orta Vadeli Programda (OVP) öngörülen politika ve tedbirlerin hzl ve etkin ekilde hayata geçirilmesi öngörülüyor. Gelecek yl sektörel açdan da genele yaylan bir toparlanma hedefleniyor. Bu dönemde turizm gelirlerindeki art eiliminin sürecei, ihracatn gücünü koruyaca, son dönemde uygulanan verimlilik odakl politikalarla sanayi sektörü katma deerindeki artn yeniden ivme kazanaca, tarm sektörü katma deerinin ise uygulamaya konulacak tedbirlerle uzun dönem ortalamalarndan daha iyi performans gösterecei tahmin ediliyor.
Böylece sanayi sektörü katma deerinin yüzde 6, hizmetler sektörü katma deerinin yüzde 5, tarm sektörü katma deerinin ise yüzde 4 artaca öngörülüyor. Sonuç olarak 2020 ylnda GSYHnin yüzde 5 büyümesi hedefleniyor. Büyümeye arlkl olarak sermaye stoku ve istihdamn katk vermesi, toplam faktör verimliliinin katksnn ise pozitif seyretmesi bekleniyor.
- 2020de isizlik hedefi yüzde 11,8
2020de, ekonomideki toparlanma süreci ve bu sürecin etkisiyle yüksek büyüme oranlar çerçevesinde istihdam artnn ivme kazanmas öngörülüyor. stihdamn bir önceki yla göre yaklak 1,1 milyon artmas, isizliin ise yüzde 11,8e gerilemesi planlanyor. gücüne katlma orannn ise yükseliini sürdürerek 0,6 puan artla yüzde 53,4e ulamas hedefleniyor.
GSYHnin gelecek yl yüzde 5 olmas bekleniyor. Ertelenmi tüketim ve yatrmlarn devreye girmesiyle özellikle yurt içi taleplerde art öngörülüyor. 2020de bu yla göre özel kesim tüketim harcamalarnda yüzde 4,9, kamu kesimi tüketim harcamalarnda yüzde 3 art olaca tahmin ediliyor. Özel kesim sabit sermaye yatrmlarnn yüzde 12,1 artmas, kamu kesimi sabit sermaye yatrmlarnn ise yüzde 14 azalmas bekleniyor. Böylece, toplam sabit sermaye yatrm harcamalarnn yüzde 9,3 artmas öngörülüyor.
2020 GSYH büyümesine özel tüketim harcamalarnn 3,1 puan, özel kesim sabit sermaye yatrm harcamalarnn ise 2,8 puan katk yapmas hesaplanyor. Bu dönemde, kamu tüketim harcamalarnn büyümeye 0,3 puan katk yapmas beklenirken, kamu kesimi sabit sermaye yatrm harcamalarnn büyümeye katksnn eksi 0,4 puan olmas öngörülüyor. GSYH büyümesine net mal ve hizmet ihracatnn katksnn ise artan iç talebin yarataca ithalat art kaynakl olarak eksi 0,6 puan olaca tahmin ediliyor.
Kamu harcanabilir gelirinin GSYHye orannn 2020 ylnda yüzde 9,7 olarak gerçeklemesi bekleniyor. GSYHye oranla 2020 ylnda kamu tasarruflarnn yüzde eksi 1, kamu yatrmlarnn ise yüzde 2,7 olmas planlanyor.
- Cari ilemler aç hedefi
2020 ylnda, cari fiyatlarla kamu kesimi sabit sermaye yatrmlarnn yüzde 40,3ünün merkezi yönetim bütçesi kapsamndaki idareler, yüzde 39,7sinin yerel yönetimler, yüzde 19unun iletmeci KTler, yüzde 0,1inin özelletirme kapsamndaki kurulular, yüzde 0,9unun döner sermayeli kurulular ve sosyal güvenlik kurulular tarafndan gerçekletirilecei öngörülüyor. Gelecek yl kamu kesimi sabit sermaye yatrmlarnn tarm, enerji, ulatrma, eitim ve dier hizmetler alt sektörlerinde younlamas bekleniyor. Bu dönemde özel kesim sabit sermaye yatrmlarnn reel olarak yüzde 12,1 art gösterecei tahmin ediliyor. Özel kesim sabit sermaye yatrmlarnn imalat sanayisi, ulatrma ve konut alt sektörlerinde younlamas öngörülüyor. Bunun yan sra turizm sektörünün paynn yüzde 3,9 seviyelerine kadar artmas hedefleniyor.
Gelecek yl ekonomideki toparlanmann sonucu olarak talep kompozisyonundaki deiimle birlikte cari ilemler dengesinin d finansman ihtiyacn makul düzeylerde tutacak bir açk vermesi bekleniyor. Bu dönemde enflasyondaki düüle birlikte ülke risk primlerindeki gerilemenin kaliteli sermaye girileri için elverili bir ortam oluturarak d finansmann temel belirleyicisi olmas öngörülüyor. 2020 ylnda Genel Ticaret Sistemi (GTS) tanml ihracatn (fob) yüzde 4,7 artarak 190 milyar dolara ulamas, GTS tanml ithalatn (cif) ise yüzde 11,4 azalarak 231,5 milyar dolara gerilemesi, böylece GTS tanml d ticaret açnn 41,5 milyar dolara inmesi bekleniyor.
2020 ylnda seyahat gelirlerinin 34,3 milyar dolar seviyesinde gerçekleecei, hizmetler dengesinin de 31,4 milyar dolar fazla verecei tahmin ediliyor. Birincil gelir dengesinde 13,4 milyar dolar açk öngörülürken, ikincil gelir dengesinde 1,2 milyar dolar fazla öngörülüyor. Söz konusu varsaymlar altnda cari ilemler açnn 2020de 9,6 milyar dolar seviyesine yükselmesi, böylece cari ilemler açnn GSYHye orannn yüzde 1,2 seviyesinde gerçeklemesi bekleniyor.