Yazc, Önümüzdeki seçimi de dikkate alarak bir çalma yapyoruz. Örnein baraj konusu var yllardr tartlan. u anda Türkiye baraj uygulamas devam ediyor. Bu da yüzde 10. Dünyada bakanlk ya da parlamento modelini uygulayan ülkelerin hepsine baktk. Bunlarn arasnda en yüksek baraj uygulayan ülke biziz. Kazakistan yüzde 7. Almanya yüzde 5. Cumhurbakanl hükümet sistemi çtay yükseltti. 50+1. Bu hedef olunca partilerin seçimlerde ittifakla hareket etme imkn ortaya çkt. Madem ittifak oluyor baraja gerek yok diyenler de var. Ama baraj bir istikrar unsurudur. Baraj tam kaldrrsanz zaten 100e yaklamz, birkaç yüz olur partilerin says. Baraj konusunda ise yüzde 10 yüksek. 7 ya da 5e çekebiliriz. ifadelerini kulland.
AK Parti Genel Bakan Yardmcs Hayati Yazc, seçim yasas ile ilgili önemli açklamalarda bulundu. Yazc, Yeni anayasay darbeciler deil millet yapacak. Hedefimiz bu. 1982 anayasas için millet referandumda biz bunu onaylamasak darbe süreci devam edecek kaygs yaayarak onay vermi. Cumhurbakanmz konumasnda yeni bir anayasa hedefini anlatt. Artk bölük pörçük anayasadan kurtularak, tek bir anayasa yaplmal. Her parti buna destek vermeli. ifadelerini kulland.
TEKLATLARIN HEYECANI DRLD
- AK Partide bir deiim oldu. Bu deiim neden yapld?
Bizim için tekilatlar partimizin omurgas. 3 yllk aralklarla tekilatlarmz tepeden trnaa gözden geçiririz. Siyasi birikimlerimizi, faaliyetlerimizi, çalmalaryla öne çkm arkadalarmz bir deerlendirmeye tabi tutarz. Delegelerin onayna sunulur ve tekilatlar yenilenir. Yenilenmi tekilatlarmzla ve eski kadrolarla birlikte 2023 seçimlerine odaklanacak düzeydeyiz, bir balangçtayz. Tüm arkadalarmzla Türkiyeyi büyütme inancyla çalacaz. Biraz önce eski il bakanlarmz vard yanmda. Baktm heyecanlanmlar, heyecanlar dirilmi. Bekleyen heyecan harekete geçmi. Kongremizde merkez karar organmzn saysal gücünü artrdk. 50 idi 75 çkardk. Yüzde 50 artt. Yedek 25ti bunu da 35e çkarttk. Genel Bakanmzn kongredeki mesajlar da önemliydi. Konumann önemli ksmnda Cumhurbakanmz referanslar anlatt. Türkiyeyi nereden nereye tadk. Önümüzdeki dönemde 2023 hedefine doru Türkiyeyi tarken hedeflerimizin neler olduunun altn çizdi.
MLLETN TEMEL HAKKI
- Yeni anayasada yol haritas nasl olacak?
Bugüne kadar bizim 5 tane anayasamz oldu. Osmanl dönemi dahil. Anayasa yapmak milletin hakkdr. Bu hak, tekel bir haktr, devredilmez. Ancak nüfusun kalabalk olduu topluluklarda dorudan deil dolayl temsilciler araclyla yaplr. Ama nihai noktay millet koyar. Onun ismi referandumdur. Ama tekel hakkn aziz Türk milletimiz hiçbir anayasa yapmnda kullanabilmi deil. Ya olaanüstü dönemlerde olmu ya da darbelerden sonra darbeciler yapm. Yeni anayasay darbeciler deil millet yapacak. Hedefimiz bu. 1982 anayasas için millet referandumda biz bunu onaylamasak darbe süreci devam edecek kaygs yaayarak onay vermi. Cumhurbakanmz konumasnda yeni bir anayasa hedefini anlatt. Artk bölük pörçük anayasadan kurtularak, tek bir anayasa yaplmal. Her parti buna destek vermeli. Cumhurbakan hükümet sistemi olan bakanlk sistemine geçtik. Biz bu modelin doru olduu inancndayz. Yeni bir anayasa yapmamann bunlar mazereti olmamas lazm. Toplumu oluturan bütün kesimlerle, deiik görü sahipleriyle katlmcl gerçekletirerek bu süreci yürüteceiz.
2023 ÖNCES YEN ANAYASA
- Süreç ne zaman balyor?
Kurumsal anlamda daha bir yap oluturulmad. Ama düünce düzeyinde nasl hareket edeceimizin bir çerçevesi oluturuldu. nallah 2023ten önce bu anayasay hep birlikte deitirebilirsek büyük baar olacak. Bu ekilde parlamentoda yer alan bütün siyasi partiler de bu baarnn payda durumunda olurlar. Cumhurbakanmz bu çary yapt. Doru olan Meclisin bir Anayasa yapp, milletin onayna sunmasdr. Uzlama zemini yakalanrsa bu çalmalar Mecliste yürütülür. Ama böyle bir yaklam görülmezse bile biz bir Anayasa tasla hazrlayp Anayasa yapma konusunda Meclisin harekete geçirilmesini salayacaz. Mecliste oluturulacak çalma komisyonunun gündemine gelir. Oradaki çalmalarda belirlenecek ilkelere göre kamuoyuyla paylalr, inallah bunu baarrz. Referandum çtasn asa bile her hlükrda milletin onayna sunulur. Ve millet, tarihimizde ilk defa tekel hakk olan anayasay yapmay gerçekletirmi olur. Bu önemli ve prestijli bir hedef. nallah siyasi partiler de akl selimle yaklarlar. Ve böyle önemli bir projeyi hep birlikte baarrz.
BARAJ 7 VEYA 5E çEKLEBLR
- Siyasi Partiler Kanunu ve Seçim Kanununda ne gibi deiiklikler olacak?
Siyasi Partiler Kanunu ve seçim mevzuat ilgili yürüttüümüz bir çalma var. Bu çalma aslnda Cumhurbakanl Hükümet sistemi ile ilgili bir uyum ve uyarlama çalmasdr. Mevcut kanunlarn Bakanlk Sistemine uygun hale getirilmesidir. Önümüzdeki seçimi de dikkate alarak bir çalma yapyoruz. Örnein baraj konusu var yllardr tartlan. u anda Türkiye baraj uygulamas devam ediyor. Bu da yüzde 10. Dünyada bakanlk ya da parlamento modelini uygulayan ülkelerin hepsine baktk. Bunlarn arasnda en yüksek baraj uygulayan ülke biziz. Kazakistan yüzde 7. Almanya yüzde 5. Cumhurbakanl hükümet sistemi çtay yükseltti. 50+1. Bu hedef olunca partilerin seçimlerde ittifakla hareket etme imkn ortaya çkt. Madem ittifak oluyor baraja gerek yok diyenler de var. Ama baraj bir istikrar unsurudur. Baraj tam kaldrrsanz zaten 100e yaklamz, birkaç yüz olur partilerin says. Baraj konusunda ise yüzde 10 yüksek. 7 ya da 5e çekebiliriz. Bu bizim taslamz. Elbette biz bunu partimizin yetkili organlarndan geçtikten sonra en bata Cumhur ttifak ortamz MHP ile görüeceiz. Onlarla da mutabk kaldmz düzeyde teklife dönütürüp bu defa Meclisteki dier partilerle paylaacaz.
SEçM SSTEM DEMEYECEK, BÖLGELER ARTACAK
- Seçim sistemi deiecek mi?
Kesinlikle seçim sistemi deiiklii yok. Türkiye nispi seçim sistemini 60l yllardan bu yana uyguluyor. Bundan vazgeçilmesi, tartlmas, çounluk sistemine ya da karma sisteme geçelim eklinde hiçbir düüncemiz ve bu alanda hiçbir çalmamz olmad. u anki uygulamamzda seçim bölgelerine ayrlm var. ller seçim bölgesi saylyor. Büyük illerden olan ve 100 vekilin seçildii stanbulda 3 seçim bölgesi var. Bunun yanl olduunu düünüyoruz. Seçim çevresini 5li 7li ekle dönütürülmesi gerekir. Yani seçim bölgeleri artacak. 5 milletvekili çkaracak ekilde mutabakat salanrsa 20 seçim bölgesi olur. 7 olursa say ona göre deiir. Bunun gerekçesi var, niye? Seçmen vekilini tanmas lazm. Seçmenle vekili daha yaknlatryoruz. Vekil de seçmene yaklasn, sorgulama olsun. letiim olsun.
6 AY ÖNCE TEKLATLANMAYI TAMAMLAMA ARTI
- Siyasi partilerin seçime girme artlar nasl olacak?
Mevcut yasada iki art var. llerin yarsndan fazla ilde örgütlenmi, bu illerin ilçelerinde de üçte iki düzeyinde örgütünü tamamlam, büyük kongresini yapm olmak art. Dieri ise Mecliste grubu varsa seçime girebiliyor. Biz ikinci art doru bulmuyoruz. Tekilatlanmaya hiç bakmadan seçime girmesine yol açmann siyaseten doru olmadn düünüyoruz. Demokrasi örgütlü toplum demektir. Partilerin halk düzeyinde örgütlülük durumlarn esas alarak seçime girmelerini karara balamak lazm. O bakmdan da mevcut yasada öngörülen illerin en az yarsnda, belli oranlarda ilçelerinde örgütlenmeyi ve büyük kongreyi yapmay yeterli buluyoruz. Buna bir snr getirmek lazm. Buna seçimden 6 ay önce artn yeni getiriyoruz. Taslamzda bu da var. Seçim sürecinde örgütlülüünü tamamlad, tamamlamad tartmal bir sürecin olmasn siyaseten doru bulmuyoruz. Ve bir partinin seçime girip girmemesini idari kadrolarn yargsal nitelikte bile olsa verecei karara brakmyoruz. Onlar yalnz tespit yapacak.
TOPLUMSAL DOKUMUZ AçISINDAN DORU DELD
- stanbul sözlemesinden neden çkld?
Sözlemenin baz maddeleri irdelendiinde bizim kültürel deerlerimiz bakmndan asla kabul etmeyeceimiz anlamlara yol açma riski tayor. Bunlar yorumla alakal. Bu sözlemeden çekilmeyle kadna iddete taviz verildii argümann asla hakl bulmuyorum. Biz aileye, kadna önem veren bir ülkeyiz. iddetin insani özelliklere uymayan bir davran biçimi olduunun idraki içindeyiz. Bizim hem inanç yapmz böyledir hem aile yapmz böyledir. Türkiyede kadna kar iddet sanki bu sözlemenin yürürlüe girmesiyle var olmu gibi davrananlar da doru bulmuyorum. Bu sözleme tartmalara yol açt. Dolaysyla bu sözlemeden çkmann doru olduunu düünüyorum.
Bu sözlemenin bu tür yorumlara frsat verici araç olmas, toplumsal dokumuz bakmndan doru olmad düüncesiyle bu sözlemeye verdiimiz onay geri alyoruz. Türkiyeyi buradan çkartm oluyoruz.
ONAYIN GER ALINMASI HUKUK
- Muhalefetin uluslararas sözlemenin eletirilerini nasl deerlendiriyorsunuz?
Cumhurbakanmz stanbul Sözlemesini deil de baka uluslararas bir sözlemede Türkiyenin katlmndan vazgeçmi olsayd bu tartmalar olmazd. Anayasann 90. maddesi açk. 9 numaral Cumhurbakanl kararnamesi açk. Onay yetkisi var, geri alma yetkisi var. Meclis, idareye yetki vermitir. Cumhurbakanmzn onay geri almas hukukidir. Hukuken sorun söz konusu deildir.