Kurtuluş Savaşı sonrası yeni bir yönetime kavuşan Türkiyenin ilk siyasi partisi, Milli Mücadelenin önderi Mustafa Kemal Atatürk tarafından kuruldu. Halk Fırkası olarak kurulan partinin adının başına, 1924te Cumhuriyet sözcüğü getirildi. 1935teki dördüncü kurultayda ise Cumhuriyet Halk Partisi adını aldı.
Dünyanın en eski birkaç partisinden biri olan,1923ten 1950ye kadar aralıksız iktidarda kalan CHP, 12 Eylül 1980 askeri darbesinin ardından kapatıldı. Parti daha sonra 3821 Sayılı Yasaya dayanılarak kuruluşunun 69uncu yıl dönümü olan 9 Eylül 1992 günü tekrar açıldı.
Vekaleten görev alanlar hariç, CHPde genel başkanlık koltuğuna Atatürk, İsmet İnönü, Bülent Ecevit, Hikmet çetin, Altan Öymen, Deniz Baykal ve Kemal Kılıçdaroğlu oturdu.
TARİHİ KURULTAYDA NUTUK OKUNDU
İlk kurultayı Sivas Kongresi kabul edilen CHPde, bugüne kadar 37 olağan ve 19 olağanüstü kurultay gerçekleştirildi.
Partinin 15 Ekim 1927de yapılan ikinci kurultayı, Atatürkün Büyük Nutuku okuduğu kurultay olarak tarihteki yerini aldı. Kurultay kapsamında, 15-20 Ekim arasında toplam 36 saat 33 dakika konuşma yapan Atatürk, 19 Mayıs 1919da başlayan Ulusal Kurtuluş Savaşının tüm dönemlerini ve Türkiye Cumhuriyetinin kuruluş koşullarını belgelere dayanarak anlattı. Gençliğe Hitabe bölümüyle sona eren kurultayda, Cumhuriyetçilik, Halkçılık, Milliyetçilik ve Laiklik, partinin dört temel ilkesi olarak belirlendi.
CHPnin ilkelerine, 10 Mayıs 1931de yapılan üçüncü olağan kurultayda, Devletçilik ve Devrimcilik eklendi. Böylelikle, partinin amblemi olacak altı okun felsefesini oluşturan altı ilkenin, parti programına ve tüzüğüne giriş süreci tamamlandı.
CHPnin 9 Mayıs 1935teki dördüncü olağan kurultayı, Atatürkün katıldığı son kurultay oldu.
CHP BAYKAL İLE TEKRAR SİYASET SAHNESİNDE
Parti, ilk olağanüstü kurultayını Atatürkün vefatı üzerine 26 Aralık 1938de yaptı. Genel başkanlığa seçilen İsmet İnönü, yaklaşık 33 yıl bu görevi sürdürdü.
İnönünün istifasının ardından partinin başına, 14 Mayıs 1972de yapılan 6. Olağanüstü Kurultayda Bülent Ecevit geçti. 24 Mayıs 1979daki 24. Olağan Kurultay ise CHPnin Ecevitli son kurultayı oldu. 12 Eylül 1980 darbesinden sonra, 30 Ekim 1980 tarihli dilekçesiyle genel başkanlıktan ayrıldığını açıklayan Ecevit, bir daha CHPye dönmedi.
Darbenin ardından kapatılan parti, 9 Eylül 1992de yapılan kurultay sonrası genel başkanlığa seçilen Deniz Baykal ile tekrar siyaset sahnesinde yerini aldı.
CHPde, Hikmet çetin ve Altan Öymen de genel başkanlık koltuğuna oturan isimler oldu.
KILIçDAROĞLU, 12 YILDIR PARTİSİNİN BAŞINDA
Deniz Baykalın istifası sonrası 2010daki 33. Olağan Kurultaydan bu yana genel başkanlığını Kemal Kılıçdaroğlunun yürüttüğü CHPde bugüne kadar 7 genel başkan görev yapmış oldu.
12 yıldır CHP Genel Başkanlığı görevini yürüten Kılıçdaroğlu, 25-26 Temmuz 2020 tarihinde Ankarada yapılan 37nci Olağan Kurultayda tek aday gösterilerek yeniden genel başkanlığa seçildi.
CHPnin Temmuz 2022de yapılması gereken 38. Olağan Kurultayı ise Parti Meclisinin aldığı karar doğrultusunda bir yıl ertelendi.
TÜRKİYEYİ çAĞDAŞ UYGARLIĞA ULAŞTIRACAK VE ONU AŞACAĞIZ
Genel Başkan Yardımcısı Seyit Torun, AA muhabirine yaptığı açıklamada, CHPnin masa başında, avukatlık bürolarında değil Milli Mücadele cephelerinde, savaş meydanlarında kurulduğunu belirtti.
CHPnin, tüm zor koşullara rağmen tüm sorunların, çözümlerin milletin meclisinde müzakere edilmesini ve milli iradenin yüce Mecliste vücut bulmasını esas alan parti olduğunu ifade eden Torun, Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk ve arkadaşlarının, Hakimiyet bila kaydü şart milletindir. dediğini hatırlattı. Torun, şöyle devam etti:
99uncu yaşını kutladığımız Cumhuriyet ile yaşıt olan partimiz, bugün de ülkemizin içinde bulunduğu zor şartlarda Cumhuriyetin iradesini ortaya koyma sorumluluğunu üstlenmektedir. CHP aynı zamanda Cumhuriyetimizin ikinci yüzyılında ülkemizi ve milletimizi içinde bulunduğu sıkıntılardan kurtaracak olan partidir. Mustafa Kemal Atatürkün öncülüğündeki kurucu kadrolardan aldığımız ilhamla Cumhuriyetimizi demokrasiyle taçlandıracağız. CHPnin tarihsel mücadelesi, partimizin ve Cumhuriyetimizin 100. yılına giden süreçte demokratik bir zafere ulaşacak. Kurucumuz Mustafa Kemal Atatürk ve arkadaşlarından aldığımız güç ve inançla, 99 yıl sonra da yolumuza devam ediyoruz ve bu yoldan asla dönmeyeceğiz. Hep beraber Türkiyeyi çağdaş uygarlığa ulaştıracak ve onu aşacağız.
99UNCU YIL ETKİNLİKLERİ
CHPnin 99uncu kuruluş yıl dönümü kapsamında, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu başkanlığında Anıtkabirde yarın saat 09.30da Merkez Yönetim Kurulu üyeleri, Parti Meclisi üyeleri, milletvekilleri, Yüksek Disiplin Kurulu üyeleri, kadın ve gençlik kolları başkanlarının katılımıyla çelenk sunum töreni gerçekleştirilecek.
Anıtkabir ziyaretinin ardından Parti Meclisi toplanacak.