Mersinin Gülnar ilçesine bağlı Büyükeceli bölgesinde Akkuyu Nükleer Güç Santralinin 1inci ünitesinin temeli, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putinin video konferans yöntemiyle katıldığı törenle 3 Nisan 2018de atıldı. 8 Nisan 2020de ise 2nci ünitenin inşasına başlandı. Projede, 3üncü güç ünitesine ilk beton 10 Mart 2021de törenle dökülürken, 4üncü ve son ünitenin temeli ise 21 Temmuz 2022de atıldı.
İlk ünitenin devreye alınması nedeniyle tören düzenlendi. Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Putin, Akkuyu Nükleer Güç Santrali İlk Nükleer Yakıt Getirme Törenine video konferans yöntemiyle katıldı. Erdoğan, Bu törenle aynı zamanda milletimize olan sözümüzü, bir ahdimizi daha gerçekleştirmiş oluyoruz. Akkuyu Nükleer Güç Santralimizin üretime geçmesinden bir önceki aşaması olan nükleer yakıtların santral sahasına getirilmesine şahitlik ediyoruz. Hava ve deniz yoluyla gelen nükleer yakıtların santralimize teslimi ile birlikte artık Akkuyu bir nükleer tesis hüviyetini kazanmıştır. Böylece ülkemiz 60 senelik bir gecikmenin ardından da olsa dünyada nükleer güç sahibi ülkeler ligine yükselmiştir. Bugün dünyada 422 nükleer reaktör faal halde olup, 57sinin de yapımı devam ediyor. Avrupa Birliği, elektriğinin yüzde 25ini nükleerden elde ediyor. Geçtiğimiz yıl Avrupa Komisyonu nükleer enerjiyi yeşil enerji kabul ederek bu konudaki tereddütleri gidermiştir. Biz de Akkuyu ile ülkemizi bu gelişmelerin bir parçası haline getirdik. Projemize en başından beri destek veren Sayın Putin başta olmak üzere tüm Rusya Federasyonu makamlarına şahsım, milletim adına şükranlarımı sunuyorum dedi.
YILLIK 35 MİLYAR KİLOVATSAAT ELEKTRİK ÜRETİLECEK
Erdoğan, Akkuyuda her biri bin 200 megavat güce sahip 4 reaktörlü bir nükleer güç santrali inşa ettiklerini belirterek, Türkiyenin pek çok önemli projesi gibi Akkuyu da milli bütçemize yük getirmeyen bir finansman modeli ile hayata geçirilmiştir. Akkuyu, Rusya ile aramızdaki en büyük ortak yatırımdır. Yatırım bedeli 20 milyar dolar olan bu proje Rusyanın ilgili kuruluşu Rozatom tarafından tasarlanmış ve inşa edilmiştir. Projenin inşaatı ile birlikte bakım, işletme ve nükleer santraller için büyük önem taşıyan işletmeden çıkarma süreçlerinin sorumluluğu da yükleniciye aittir. Santralin tüm üniteleri peyderpey 2028e kadar hizmete girecektir. Ülkemizin elektrik tüketiminin yüzde 10u tek başına bu santral tarafından sağlanacaktır. Tam kapasite devreye girdiğinde burada yılda yaklaşık 35 milyar kilovatsaat elektrik üretilecek. Hiç şüphesiz sadece bu özelliğiyle bile santralimiz ülkemizin enerji arz güvenliğine yaptığı eşsiz katkıyla stratejik yatırım unvanını hak ediyor. Doğal gaz ithalatımızın düşmesine yıllık 1,5 milyar dolar katkısı olacak bu proje, milli gelirimizin artışına da olumlu yönde etki yapacaktır. Buradaki birikim ve tecrübe bizi ileride nükleer alanında daha farklı yerlere de taşıyacaktır dedi.
2 VE 3ÜNCÜ SANTRALLER İçİN HAREKETE GEçECEĞİZ
Erdoğan, proje kapsamında Rusyada eğitim görerek santralde görev yapacak Türk mühendis ve teknisyenlerin Türkiyenin nükleer güç alanındaki insan gücünü zenginleştireceğini belirterek, Sayın Başkanın daha önce ifade ettiği gibi 300ü aşkın mühendisimiz Rusyada o okullarda yetiştirildi. Akkuyuda inşa ettiğimiz bu santrali planlarken ve hayata geçirirken önceliklerimizin başında güvenlik gelmiştir. Santralimizin 6 Şubat depremlerinden etkilenmemesi, mühendislerimizin ve işçilerimizin işlerini ne kadar titizlikle icra ettiklerini gösteriyor. Santralimiz ülkemizin bu alandaki mevzuatı ile beraber Uluslararası Atom Ajansının, Uluslararası Nükleer Güvenlik Danışma Grubunun ve Avrupa Birliğinin şartlarını da karşılıyor. Bu projedeki tecrübemiz ışığında farklı bölgelerimizde inşa etmeyi planladığımız 2nci ve 3üncü nükleer santrallerimiz için de inşallah en kısa sürede harekete geçeceğiz. Akkuyu projesini yürüten ve burada yüklenici olarak görev yapan firmalarımızın 6 Şubat felaketinin ardından depremzedelerimize sahip çıkarak gösterdikleri dayanışmayı da daima şükranla hatırlayacağız. Ve şunu özellikle ifade etmek isterim ki; Rusyanın Hatayda kurduğu sahra hastanesi için özellikle milletim adına teşekkür ediyorum. Akkuyu projemizin üretim öncesi hazırlıklarının son sayfası olan nükleer yakıt çubuklarının nükleer santral sahasına tesliminin bir kez daha hayırlı olmasını diliyorum dedi.
PUTİN: KARŞILIKLI YATIRIMLARIMIZI ARTIRACAĞIZ
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise Akkuyu projesinin, Türk-Rus tarihçesinde en büyük ortak projelerden olduğunu söyleyerek, Bu pilot bir projedir. Hem karşılıklı yarara dayalı ve ekonomik çıkar teşkil eden bir projedir ve aynı zaman hem 2 ülke arasındaki çok yönlü partnerliğimizi de pekiştiriyor. Partnerliğimizin temelinde ise iyi komşuluk, karşılıklı saygı ve karşılıklı yarar gibi ilkeler bulunuyor. İşte Sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan ile az önce yaptığımız telefon görüşmesinde bu hususları etraflıca ele aldık. Tabii ki barışçıl nükleer enerji alanındaki iş birliğimizin dışında ikili ilişkilerimizi tüm yönleriyle, tüm kilit konularıyla ele almış bulunuyoruz. Sonuç olarak bir takım kritik önem taşıyan anlaşmalar sağlandı. Ekonomik ve ticari alanındaki ilişkilerimizi daha da geliştirmeye karar verdik. İkili ticari hacmimizi artıracağız. Ayrıca karşılıklı yatırımlarımızı artıracağız. Rusya, Türkiyenin enerji kaynaklarına olan ihtiyaçlarını karşılamaya devam edecek. Özellikle doğal gaz konusunda teşviklerini esirgemeyecek dedi.
İKİLİ UçAK SEFERLERİNİN ARTIRILMASINA KARAR VERDİK
Putin, Türkiyenin de artık nükleer enerji sahibi bir ülke olacağını ifade ederek, Gazımızın 3üncü ülkelere sevk edilmesi konusunda işbirliğimizi güçlendirmeye karar verdik. Biliyorsunuz Türkiyede bir gaz merkezi kurulacak. Ve talebi olan yabancı tüketicilerimize doğalgazımızı bu merkezden, piyasa fiyatlarından satacağız. Ayrıca tarım alanında işbirliğimizi pekiştirmek, tarım ürünlerimizin ihracatını karşılıklı olarak artırmak, uluslararası gıda güvenliği konusundaki koordinasyonumuzu artırmaya karar verdik. Sayın Erdoğanın fakir ülkelere un sevk etmek gibi bir teklifi var. Bu un, Rus tarafınca ihraç edilen tahıllardan Türk un fabrikaları tarafından üretilecek. Ayrıca her iki taraf ileride turistik alışverişlerinin artırılması gerektiğinden yana olduğunu kaydetti. Bilindiği gibi Türk tatil beldeleri vatandaşlarımız arasında büyük rağbet görüyor. Geçen sene Türkiyeye 5 milyonun üzerinde vatandaşımız geldi. Elbette bunun için olumlu zemin oluşturmak adına biz ikili uçak seferlerinin artırılmasına karar verdik diye konuştu.
AKKUYUDA BARIŞçILK NÜKLEER BAYRAĞI DALGALANACAK
Putin, 6 Şubat tarihli depremlere de değinerek, Türkiye için gerçekten üzüldük. Ülkeniz ciddi can ve mal kaybı yaşadı. Bu nedenle Türkiye hükümetine ne denli zor görevlerin düştüğünü de çok iyi anlıyoruz. Burada da Türk partnerlerimize gerekli desteği sağlamaya hazırız. Örneğin en kısa zamanda Türkiyeye Rus alt yapı malzemelerini sevk etmeye hazırız. Tabii ki inşaat sektörü Türkiyede gelişmiş bir sektör. Altyapı sektörü de gelişmiş bir sektör Türkiyede. Ama çok sıra dışı bir durumla karşı karşıyayız. Rusya, bu arada Türkiyeye yardım ve tıbbi personel gönderen neredeyse ilk ülke oldu. Bir de en çok hasar gören bölgelerde bir sahra hastanesi kurduk. Orada 13 binden fazla Türk vatandaşı tedavi gördü. Bütün bu yardımlarımızı gönülden yapıyoruz biz. Türk partnerlerimize her zaman yardım eli uzatmaya hazırız. Dostununuz. Bugünkü toplantımızın esas konusu Akkuyu Nükleer Güç Santralinin birinci blokuna nükleer yakıt teslim etmektir. Şunu kaydetmekte yarar var; Türk mevkidaşlarıma ilgili sertifikayı vereceğiz. Böylelikle Türkiyedeki ilk nükleer güç santrali resmi olarak nükleer tesis statüsünü alacak ve Akkuyuda barışçıl nükleer bayrağı dalgalanacak ifadelerini kullandı.
Konuşmaların ardından söz konusu sertifikanın teslimi yapılarak, nükleer bayrak direğe çekildi.