Eski müftü olan HDP Diyarbakr Milletvekili Erdomu, Cumhurbakan Erdoann slamn güncellemesi açklamasyla ilgili konutu. Erdomu, devlet ile din ilikisi açsndan bu olayn sorgulanmas gerektiini, aksi takdirde yanl fetva sistemine yol açacan savundu. Tarih boyunca bütün dinlerin en çok sorunlu gördüü alann, devletin, dine müdahalesi olduunu kaydeden HDPli Erdomu, unlar söyledi:
slam tarihinde de bunun ilk balangc, bildiimiz kadaryla Emeviler ile balar. Emevi dönemi din-devlet ilikilerinin yeniden dizayn edildii, daha açk bir ekilde saltanatn, iktidarn, devletin dine direkt müdahale ettii bir dönemdir. Muaviye ile balayan bu Emevi dönemi, kendisine muhalif görünen özellikle Ehl-i beyti durdurmann, hatta mahkum etmenin yöntemlerini devlet üzerinden gerçekletirerek din temelli bir yaklam ile onlara sava açt. Emevi iktidar kendi meruiyetini kurmak ve kendini ispat etmek için Cebir ideolojisini ve itikadn öne sürdü. Nedir Cebir ideolojisi? imdi slamda, kadere iman diye imann ilkeleri bizim Amentu dediimiz esaslarn içerisinde birincisi de kadere imandr. Cebir ideolojisi de normalde o ilkeye dayandrlarak, Allahn kaza ve kaderine her halükarda teslim olmaktr. Kadere iman diyerek, kendi iktidarlarn bu cebir ideolojisini merulatrmaya çaltlar. Yani o günkü Muaviye iktidar topluma unu söyledi, dedi ki Bizim u anda iktidarda olmamz Allahn bir kazasnn ve kaderinin sonucudur, bu sizin kaderinizdir, size düünde kadere iman etmektir. Hesap görücü olarak da Öbür dünyada Allah yeterdir dediler ve insanlar bu ideolojiye mahkum etmeye çaltlar.
GÜNCELLEME OLACAKSA DEVLET ELYLE DEL, ÖZGÜRLÜKLERLE OLUR
Emeviler döneminde din- devlet ilikisinde sorunlar olduunu ve bugüne kadar geldiini dile getiren Erdomu, öyle devam etti: Bugün Ortadouda da biz bu sorunlar yayoruz. Eer din, güncellenecekse onlarn tabiri ile ki dini terminolojide bunun ad tecdittir. Bunun ad ne reform ne güncelleme ne güncel konulara göre dinin bu ekilde izahdr. Dinle bunun ad tecdittir. Eer gerçekten bu tecdit düüncesine, tecdit ihtiyacna bugün hepimiz muhtaçsak, ki böyledir, toplum buna muhtaçtr. O zaman devlet eliyle olmaz, özgürlüklerle olur. Yani dinde, düüncede, inançta, özgürlükler olur ve özgürlük alan o münakaalarn gelimesinde, olgunlamasnda ve ihtiyaçlar teminde özgürlük alan bir zemin oluturur. Yoksa devlet eliyle o zaman çkar bir kral, bir padiah, bir devlet bakan, Hadi bundan sonra bu böyle olsun der, ona göre de o ekilde gider. Tarihte bunun örnekleri çok. Fakat bunun ad asla ve asla dini alanda bir gelime, bir soluklanma deil; bu devlet eliyle dine müdahaledir. Biz iddetle buna itiraz ediyoruz.
DYANET, YETERSZ KALDII çN DEVLETN MÜDAHALES OLDU
Yaanan tartmalar üzerinden Diyanet leri Bakanln eletiren Erdomu, Diyanet leri Bakan, devlet adna yetersiz kald için sanyorum, direkt devletin müdahalesi var. Zaten Diyanet leri Bakanl sonuçta böyle bir misyonu, yerine getirmek üzerine kurulan bir birimdir. Yani devletin dine bakn, din- devlet ilikilerinde devletin lehine bir takm tanzimin yaplmas konusunda görevlidir zaten Diyanet leri Bakanl. Son dönemde Diyanet leri Bakanl, bu kontrolü yapamaynca biraz daha cemiyetler, cemaatler, tarikatlar üzerinden bu yürütülmeye çalld. Muhtemeldir ki o alanda da arzu edilen hedefe ulalmad. Ben bunu tesadüfi bir çk, ya da yarn yeniden geri dönüü olabilecek çk gibi görmüyorum. Bu, bir balangçtr. Buradan hareketle yeni birtakm bu anlamdaki Diyanet üzerinden ve Diyanet dndaki cemiyet ve cemaatlerle ülkede bu yeni tartmalarn devlet üzerinden yürütülecei kanaatindeyim diye konutu.
DN SKANDAL VE KRZLERDE PATLAMA NOKTASINA GELEN SÜREC YAIYORUZ
in içinde devlet müdahalesi varsa dinin görevinin, burada hemen itiraz olmas gerektiini savunan HDPli Erdomu, unlar söyledi:
Devlete itirazdr, iktidara itirazdr. Egemen güçlere itirazdr. Dinin itiraz da udur. Siz, dini tanzimde, din ile ilgili birtakm düzenlemelerde asla ve asla hak sahibi deilsiniz. Tam tersine devleti yönetenler, iktidardakiler, Din bize ne tavsiye ediyor, adalet konusunda ne tavsiye ediyor, ahlak konusunda neyi tavsiye ediyor, burada bizim sorumluluumuz nedir bunlarn dine kar borçlar var. Hele önce o mükellefiyetlerini ve borçlarn ödesinler, ondan sonra din adna yeni tanzim yeni düzenlemeleri tartmaya açsnlar. Bunlar tehlikeli alanlardr. Eer gerçekten de ki Ortadouda buna ihtiyaç var, dini skandal ve krizlerde artk gelip bir patlama noktasna dayand süreci yayoruz. Bunun temel art göreceksiniz tahakküme itirazdr ve dinin ilk itiraz da devletlerin tahakkümünedir. Öncelikle devlet ve iktidar buna hazr olmaldr diye konutu.