Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, 5 Eylül 2024 tarihinde Kuzey Makedonyaya resmi bir ziyaret gerçekleştirecek. Bu ziyaret, iki ülke arasındaki ikili ilişkilerin güçlendirilmesi, bölgesel sorunların ele alınması ve ticari iş birliğinin artırılması açısından büyük önem taşıyor.
Fidanın Kuzey Makedonya Başbakanı Hristijan Mickoski, Meclis Başkanı Afrim Gashi ve mevkidaşı Timco Mucunski ile yapacağı görüşmelerde önemli konular gündeme gelecek.
İkili İlişkiler ve Ekonomik İş Birliği Güçleniyor
Türkiye ile Kuzey Makedonya arasındaki ilişkiler uzun bir geçmişe dayanıyor ve ortak tarihi, beşer ve kültürel bağlarla derinleşiyor. Türkiye, Kuzey Makedonyanın en büyük 7nci ticaret ortağı konumunda bulunuyor. 2024 yılı itibariyle iki ülke arasındaki ticaret hacmi 1 milyar dolara ulaştı. Türkiyenin Kuzey Makedonyaya yaptığı ihracat 647.5 milyon dolar, ithalat ise 227.6 milyon dolar seviyesinde. Ayrıca, Kuzey Makedonyadaki Türk yatırımları 2 milyar dolara yaklaşmış durumda.
İki ülke arasındaki ticaretin daha da artırılması hedefleniyor. Mevcut Serbest Ticaret Anlaşmasının tarım ürünleri, işlenmiş tarım ürünleri ve hizmetler sektörünü de kapsayacak şekilde güncellenmesi gündemde. Bu adımın ticaret hacmini 2 milyar dolara çıkaracağı öngörülüyor. Bu süreçte inşaat, enerji ve altyapı gibi sektörlerde iş birliğinin artırılması da masaya yatırılacak.
Savunma Sanayiinde Yeni Adımlar
Türkiye ile Kuzey Makedonya arasındaki savunma alanındaki iş birliği de dikkat çekici şekilde ilerliyor. ASELSANın Üsküpte bir temsilcilik açması, bu alanda önemli bir potansiyele işaret ediyor. Askeri ve savunma sanayii ilişkilerinin güçlendirilmesi, ziyaret sırasında gündeme gelecek başlıklardan biri olacak.
Türk Toplumunun Durumu Ziyaretin Merkezinde
Kuzey Makedonyadaki Türk toplumunun durumu, Türkiye için özel bir öncelik teşkil ediyor. 2021 nüfus sayımına göre, Kuzey Makedonyada 83.443 (%3,98) Türk yaşıyor. Bu toplumun ana dilde eğitim hakkı ve kamuda nüfus oranlarına göre istihdamı, Türkiyenin yakından takip ettiği konular arasında. Ziyaret sırasında Bakan Fidanın Kuzey Makedonya Meclisindeki Türk milletvekilleri ve Makedonya Türk toplumunun temsilcileri ile bir araya gelmesi de planlanıyor.
Güvenlik ve FETÖ ile Mücadele Masada
Görüşmelerde önemli bir diğer gündem maddesi ise güvenlik meseleleri olacak. Türkiyenin FETÖ ile mücadelesi çerçevesinde beklentilerini Kuzey Makedonya tarafına iletmesi bekleniyor. İki ülkenin bu konuda iş birliğini artırması, güvenlik alanındaki ilişkileri daha da derinleştirebilir.
Bölgesel Gelişmeler ve Kuzey Makedonyanın Komşularıyla İlişkileri
Ziyarette bölgesel gelişmelerin de ele alınması öngörülüyor. Kuzey Makedonyanın Yunanistan ve Bulgaristan ile tarihten gelen sorunları, bu ülkenin dış ilişkilerinde önemli yer tutuyor. Yunanistan ile Kuzey Makedonya arasındaki ilişkiler, ülkenin ismini Kuzey Makedonya olarak değiştirmesiyle bir dönem olumlu seyretse de, mevcut hükümetin ülke içinde Makedonya adını kullanması yeniden gerginlik yaratmış durumda. Bu durum, iki ülke arasındaki diplomatik ilişkileri olumsuz etkiliyor.
Bulgaristan ise Kuzey Makedonyadan anayasada değişiklik yaparak Bulgar azınlıklarını tanımasını ve bu azınlıklara haklar tanımasını talep ediyor. Bulgaristan, bu değişikliği Kuzey Makedonyanın AB sürecinin devamı için bir ön koşul olarak sunmuş durumda. Kuzey Makedonya hükümeti bu anayasa değişikliğini yapabilmek için mecliste 2/3 çoğunluğa ihtiyaç duyuyor.
Ziyaretten Beklentiler
Dışişleri Bakanı Hakan Fidanın ziyareti kapsamında, ikili siyasi ilişkilerin tüm boyutlarıyla ele alınması ve bölgesel konuların detaylı şekilde değerlendirilmesi bekleniyor. Ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi, askeri ve savunma sanayii iş birliğinin güçlendirilmesi, inşaat, enerji ve altyapı gibi çeşitli sektörlerde iş birliğinin artırılması konuları da görüşmelerin merkezinde olacak. Fidanın, Kuzey Makedonyadaki Türk toplumu ve azınlık hakları ile ilgili konuları da gündeme getirmesi bekleniyor.
Bu ziyaret, Türkiye-Kuzey Makedonya ilişkilerinde yeni bir dönemin kapılarını aralayabilir.