lk kez veya yeniden kamu hizmeti ve görevlerine atanacaklar hakknda yaplacak güvenlik soruturmas ve ariv aratrmas hükümlerinin yeniden düzenlenmesini içeren Güvenlik Soruturmas ve Ariv Aratrmas Kanunu Teklifi, TBMM çileri Komisyonunda kabul edildi.
Teklifle, güvenlik soruturmas ve ariv aratrmasnn yaplmasna ve elde edilecek verilerin kullanlmasna ilikin temel ilkeler, kimler hakknda yaplaca, aratrma konusu edilecek bilgi ve belgelerin neler olduu, bu bilgilerin ne ekilde kullanlaca, hangi mercilerin soruturma ve aratrma yapaca, deerlendirme komisyonu, veri güvenlii ile verilerin saklanma ve silinme süreleri yeniden düzenleniyor.
Buna göre, güvenlik soruturmas veya ariv aratrmas sonucunda elde edilen kiisel verilerin göreve atanma yönünden deerlendirildii Deerlendirme Komisyonu oluturulacak.
- Hakknda güvenlik soruturmas ve ariv aratrmas yaplacaklar
Ariv aratrmas, statüsü veya çaltrma ekline bal olmakszn ilk kez veya yeniden memuriyete ve kamu görevine atanacaklar hakknda yaplacak. Teklifte, güvenlik soruturmas ve ariv aratrmas birlikte yaplacaklar u ekilde sralanyor:
- Kurum ve kurulularda, yetkili olmayan kiilerin bilgi sahibi olmalar halinde devlet güvenliinin, ulusal varln ve bütünlüün, iç ve d menfaatlerin zarar görebilecei veya tehlikeye düebilecei bilgi ve belgelerin bulunduu gizlilik dereceli birimler,
- Milli Savunma Bakanl, Genelkurmay Bakanl, jandarma, emniyet, sahil güvenlik ve istihbarat tekilatlarnda çaltrlacak kamu personeli,
- Ceza infaz kurumlar ve tutukevlerinde çalacak personel,
- Üst kademe kamu yöneticileri,
- Özel kanunlar uyarnca güvenlik soruturmas ve ariv aratrmasna tabi tutulan kiiler,
- Milli güvenlik açsndan stratejik önemi haiz birim, proje, tesis, hizmetlerde statüsü veya çaltrma ekline bal olmakszn istihdam edilenler.
- Güvenlik soruturmas ve ariv aratrmasnn kapsam
Teklifle, ariv aratrmasnn kapsam ile güvenlik soruturmas kapsamnda baklacak konular da yeniden düzenleniyor. Ariv aratrmas, kiinin adli sicil kaydnn, kiinin kolluk kuvvetlerince halen aranp aranmadnn, kii hakknda herhangi bir tahdit bulunup bulunmadnn, kii hakknda kesinlemi mahkeme kararlar ve Ceza Muhakemesi Kanununun ilgili hükümleri kapsamnda alnan kararlar ile kii hakknda devam eden veya sonuçlanm olan soruturma ya da kovuturmalar kapsamndaki olgularn, hakknda kamu görevinden çkarlma ya da kesinlemi memurluktan çkarma cezas olup olmadnn mevcut kaytlardan tespit edilmesini kapsayacak.
Güvenlik soruturmas ise ariv aratrmasndaki konulara ilave olarak kiinin; görevin gerektirdii niteliklerle ilgili kolluk kuvvetleri ve istihbarat ünitelerindeki olgusal verilerinin, yabanc devlet kurumlar ve yabanclarla iliiinin, terör örgütleri veya suç ilemek amacyla kurulan örgütlerle eylem birlii, irtibat ve iltisak içinde olup olmadnn, mevcut kaytlardan ve kiinin görevine yansyacak hususlarn denetime elverili olacak yöntemlerle yerinden aratrlmak suretiyle tespit edilmesini içerecek.
Güvenlik soruturmasna görevin gerektirdii niteliklere etkisi yönüyle kiinin ei ile birinci derece kan ve shri hsmlar da dahil edilecek.
TBMM çileri Komisyonunda kabul edilen teklife göre, güvenlik soruturmas ve ariv aratrmas yapmakla görevli birimler, kendilerine iletilen taleple snrl olarak güvenlik soruturmas ve ariv aratrmas kapsamnda bakanlklar, kamu kurum ve kurulular arivlerinden, elektronik bilgi ilem merkezlerinden gerekli bilgi ve belgeleri, kii hakknda kesinlemi mahkeme kararlarn, Ceza Muhakemesi Kanunu kapsamnda alnan kararlar ile kii hakknda devam eden veya sonuçlanm soruturma ya da kovuturmalar kapsamndaki olgular almaya yetkili olacak.
Güvenlik soruturmas ve ariv aratrmas yapmakla görevli birimlerde yetkilendirilmi personel, hukuka aykr olarak elektronik ortamda veya bilgisayar loglarnda kiisel verilerle ilgili sorgulama yapamayacak, log kaytlarn deitiremeyecek veya silemeyecek. Bu ekilde elde edilen bilgileri paylaamayacak veya yayn yoluyla duyuramayacak. Görevi gerei örendii veya edindii kiisel bilgi veya belgeleri yetkisiz kiilerle paylaamayacak ya da basn ve yayn kurulularna veya dier iletiim kanallarna veremeyecek. Güvenlik soruturmas ve ariv aratrmas yapmakla görevli birimler tarafndan bu konulara ilikin gerekli tedbirler alnacak.
- Deerlendirme Komisyonu kurulacak
Yaptrlan güvenlik soruturmas ve ariv aratrmas sonucunda elde edilen verilerin deerlendirilmesi amacyla ilgili kurum ve kurulularda en üst amirin görevlendirecei üç kiiden az olmamak üzere Deerlendirme Komisyonu kurulacak.
Memuriyet veya kamu görevlerine uygunluunun deerlendirilmesini salayacak yorum içermeyen olgusal veriler, güvenlik soruturmas ve ariv aratrmas yapmakla görevli birimlerce ilgili kurum ve kurulu bünyesinde kurulan Deerlendirme Komisyonuna iletilecek.
Deerlendirme Komisyonu, kendisine iletilen verilere ilikin nesnel ve gerekçeli deerlendirmelerini yazl olarak atamaya yetkili amire iletecek. Mahkemeler tarafndan istenildiinde bu bilgiler sunulacak.
- Kiisel verilerin korunmasna ilikin ilkeler
Güvenlik soruturmas ve ariv aratrmas kapsamnda kiinin istihbari faaliyetlere konu olmayan, kendisiyle ilgili kiisel verileri hakknda bilgilendirilmesi, bu verilere erimesi, bunlarn düzeltilmesi ve silinmesi taleplerine ilikin tedbirler alnacak.
Güvenlik soruturmas ve ariv aratrmasna konu kiisel veriler, doru ve güncel olacak. Bu veriler, ilendikleri amaçla balantl, snrl ve ölçülü olarak kullanlacak.
Güvenlik soruturmas ve ariv aratrmas kapsamnda yürütülen i ve ilemlerde, Kiisel Verilerin Korunmas Kanununda belirtilen genel ilkelere aykr hareket edilemeyecek. Ancak, milli savunma, milli güvenlik, kamu güvenlii, kamu düzeni ve ekonomik güvenlikle ilgili istihbarat faaliyetleri kapsamnda elde edilen bilgiler, kiiye verilemeyecek.
- Kiisel veri güvenlii ve gizlilik
Güvenlik soruturmas ve ariv aratrmas yapmakla görevli birimler ile deerlendirme komisyonlar, veri güvenliine ilikin önlemleri alacak.
Güvenlik soruturmas ve ariv aratrmas ilemlerinin her evresinde gizlilie uyularak, ilgili bilgi ve belgeler yasal olarak bilmesi gerekenlerden bakasna verilmeyecek ve açklanmayacak. Bu kapsamda elde edilen kiisel veriler, amac dnda ilenemeyecek ve aktarlamayacak.
- Kiisel verilerin silinmesi ve yok edilmesi
Teklifte, güvenlik soruturmas ve ariv aratrmas sürecinde elde edilen kiisel verilerin silinmesi ve yok edilmesine dair hükümler de yer alyor. Buna göre, güvenlik soruturmas ve ariv aratrmas srasnda elde edilen kiisel veriler, ilenme amacnn ortadan kalkmas halinde veya her durumda 2 yln sonunda deerlendirme komisyonlarnca silinecek ve yok edilecek.
Güvenlik soruturmas ve ariv aratrmasn yapan birimlerdeki istihbari faaliyete konu olmayan ilgilisine ait güvenlik soruturmas ve ariv aratrmasna ait veriler, 2 yln sonunda silinecek ve yok edilecek. Bu veriler, ileme kar dava açlmas halinde karar kesinlemeden silinemeyecek ve yok edilemeyecek. Mahkemelerin bu konudaki talepleri, Deerlendirme Komisyonunun bünyesinde bulunduu ilgili kurum ve kurulu tarafndan karlanacak.
Güvenlik soruturmas ve ariv aratrmas yaplmas ve deerlendirilmesinde görevli olanlar tarafndan kiisel verilerle ilgili suç ilenmesi halinde, fiil daha ar cezay gerektiren baka bir suç oluturmad takdirde Türk Ceza Kanununun kiisel verilerin kaydedilmesine ilikin cezai hükümleri; kiisel verilerle ilgili kabahat ilenmesi halinde Kiisel Verilerin Korunmas Kanununda yer alan kabahatlere ilikin hükümler uygulanacak.
Devletin güvenliini, ulusun varln ve bütünlüünü iç ve d menfaatlerinin zarar görebilecei veya tehlikeye düebilecei bilgi ve belgeler ile gizlilik dereceli kamu personeli ile meslek gruplarnn tespiti, birim ve ksmlarn tanmlarnn yaplmas, güvenlik soruturmasnn ve ariv aratrmasnn usul ve esaslar ile bunu yapacak birimler ve deerlendirme komisyonlarnn oluumu, bu komisyonlarnn çalma usul ve esaslar, Cumhurbakannca yürürlüe konulacak yönetmelikle düzenlenecek.
- Deitirilen hükümler ve atflar
Hakim ve savc adaylna atanacaklar ile hakimlik ve savclk mesleine kabul edilecekler, hakim ve savc snf dnda kalan adli ve idari yargda çaltrlacak tüm personel hakknda artk Güvenlik Soruturmas ve Ariv Aratrmas Kanununa göre ariv aratrmas yaplacak.
Ayrca kaymakam adaylna atanacaklar; Milli Savunma Bakanl nam ve hesabna Bakanlkça belirlenen eitim kurumlar ile Milli Savunma Üniversitesine bal fakülte, yüksekokul, meslek yüksekokulu ve enstitülerde eitim görecekler; Sahil Güvenlik Komutanl, Jandarma Genel Komutanl nam ve hesabna eitim örenim görecekler; Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisine bal eitim öretim kurumlarnda örenim görecekler ile Polis Akademisinde ve akademi nam ve hesabna dier eitim kurumlarda eitim görecekler hakknda Güvenlik Soruturmas ve Ariv Aratrmas Kanununa göre güvenlik soruturmas ve ariv aratrmas yaplacak.
Teklif, Güvenlik Soruturmas, Baz Nedenlerle Görevlerine Son Verilen Kamu Personeli ile Kamu Görevine Alnmayanlarn Haklarnn Geri Verilmesine ve 1402 Numaral Skyönetim Kanununda Deiiklik Yaplmasna likin Kanunu yürürlükten kaldracak. Mevzuatta bu kanuna yaplan atflar, Güvenlik Soruturmas ve Ariv Aratrmas Kanununa yaplm saylacak.