Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Addis Ababa temasları kapsamında Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed Ali ve Etiyopya Dışişleri Bakanı Taye Selassie ile bir araya gelecek.Görüşmelerde Türkiye-Etiyopya ilişkileri ve bölgesel konular değerlendirilecek.
Etiyopya ile diplomatik ilişkileri Cumhuriyet öncesine uzanıyor
Türkiyenin Afrika Ortaklık Politikasında önemli bir yere sahip olan Etiyopya ile diplomatik ilişkileri, Cumhuriyet öncesine uzanıyor.
Türkiyenin Addis Ababa Büyükelçiliği 1926da, Etiyopyanın Ankara Büyükelçiliği ise 1933te açıldı. Ülkedeki rejim değişikliği nedeniyle 1984te kapatılan Etiyopyanın Ankara Büyükelçiliği 2006da tekrar açıldı.
Türkiye-Etiyopya ilişkileri, olumlu bir zeminde ve dostluk ilişkileri temelinde düzenli temas ve karşılıklı ziyaretlerle derinleşirken, 2000de yaklaşık 27 milyon dolar olan ticaret hacmi, 2023te yaklaşık 345 milyon dolar olarak kaydedildi. Ticaret hacminin gelecek beş yılda 1 milyar dolara çıkarılması hedefleniyor.
Türkiye, doğrudan yabancı yatırımlar bakımından Etiyopyada ilk dörtte yer alıyor. Türk firmalarının ülkeye ilgisi artarken, 27 Mayıs 2024te Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) organizasyonuyla İstanbulda yapılan Türkiye-Etiyopya İş Forumuna Etiyopyadan 70, Türkiyeden de 250 firma katılım sağladı.
Etiyopya-Somali arasındaki gerginlik ve Türkiyenin tutumu
Denize erişimi olmayan dünyanın en büyük nüfusa sahip ülkesi Etiyopya, Eritrenin 1991de fiilen, 1993te hukuken bağımsızlığını kazanmasıyla denize erişimini kaybetti.
Diplomatik kaynaklara göre, ekonomik nedenlerle Kızıldenize erişim konusu, Etiyopyanın temel gündeminde bulunuyor.
Etiyopya ile Somaliland arasında 1 Ocakta Mutabakat Muhtırası imzalandığını ve törende konuşan Somaliland liderinin Etiyopyanın Somalilandı ilk tanıyan ülke olacağını açıkladığını hatırlatan diplomatik kaynaklar, Somalilandın tanınması bahsinin, uluslararası toplumun ciddi tepkisini çektiğine dikkati çekti.
Etiyopya, Somali ile arasındaki ihtilafa dair Türkiyenin desteğini istedi
Diplomatik kaynaklar, Etiyopya Başbakanı Ahmedin Özel Temsilcisi Mulatu Teshome Wirtu ile Etiyopya Dışişleri Bakanı Selassienin 8 Mayısta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından kabul edildiğini, görüşmede Etiyopyanın, Somali ile arasındaki ihtilafa dair Türkiyenin desteğini istediğini de hatırlattı.
Türkiye, Cumhurbaşkanı Erdoğanın talimatları çerçevesinde arabuluculuk girişimlerine başlarken, bu çerçevede Dışişleri Bakanı Fidanın Etiyopya ve Somalili muhataplarıyla görüşmeler gerçekleştirdiği ve iki ülke dışişleri bakanlarını 1 Temmuzda Ankarada ağırladığı anımsatıldı.
İki ülke dışişleri bakanları, Fidanın ev sahipliğinde aynı fotoğraf karesinde yer alırken, toplantı sonucunda taraflar, aralarındaki meseleyi barışçıl şekilde çözme yönündeki niyetlerini ortak açıklamayla kayda geçirdi ve 2 Eylülde Ankarada yeniden bir araya gelmeyi taahhüt etti.
Kaynaklar, Türkiyenin, bölgede artan gerilime karşın krizin çözümünü teminen taraflar arasında sürdürülebilir bir diyalog kanalı açmasının, uluslararası toplumca takdirle karşılandığını ifade etti.