AK Parti, referandum öncesi tekilatn yol haritasn belirliyor. Referanduma hazrlk için seferberlik balatan AK Parti, cumhurbakanl hükümet sistemini halka anlatmak için kollar svad.
lk olarak tekilatlar meydanlara inmeden Ankarada eitim programna alacak olan AK Parti, cumhurbakanl hükümet sisteminin hem birinci azdan doru bir ekilde vatandalara anlatlmasn hem de söylem birliini salamay hedefliyor. Bu kapsamda, Siyasi ve Hukuki lerden Sorumlu Genel Bakan Yardmcs Yazc, 81 ilin siyasi ve hukuki iler bakanlarn Ankaraya çard.
Tekilat için referanduma hazrlk niteliindeki toplantda Yazc, perembe günü Genel Merkezde, Türkiyenin dört bir yanndan gelen kendisine bal birim bakanlaryla bir araya gelecek.
Toplantda, adm adm halk oylamasna gidilen süreçte, AK Parti tekilatlarnn sahada yapaca çalmalar ve cumhurbakanl sisteminin halka nasl anlatlaca deerlendirilecek. Yazc, partilileri bilgilendirecek ve sorular yantlayacak.
- AK Partiden referanduma özel klavuz
Referanduma hazrlk kapsamnda, Siyasi ve Hukuki ler Bakanlnca cumhurbakanl hükümet sisteminin detaylaryla anlatld klavuz da hazrland.
Düzenlemeyi gerekli klan nedenler ve yeni sistemin neler getirdiinin detaylaryla paylald kitapçk, milletvekillerine, tüm parti tekilatlarna ve belediyelere gönderildi.
Kitapçkta, Türkiye Cumhuriyeti Anayasasnda Deiiklik Yaplmasna Dair Kanun ile yeni bir hükümet sisteminin ina edildii, bu sistemde yasamay da yürütmeyi de dorudan milletin oluturduu belirtildi.
Sistemde, kanun yapma tekelinin TBMMye ait olaca, cumhurbakan ve bakanlarn kanun teklif etme yetkilerinin olmayaca, kanun teklifini, hiçbir arta bal olmadan sadece milletvekilinin yapabilecei ifade edildi.
- ki ballk sona erecek
TBMMnin hem çkaraca kanunlarla hem de aratrma, inceleme, yazl soru ve soruturma mekanizmalaryla denetim yetkisini daha etkin biçimde kullanacana iaret edilen kitapçkta, yeni sistemde cumhurbakannn, devletin ve yürütmenin ba olaca, yürütmedeki iki balln sona erecei vurguland.
Mevcut anayasada yetkilerle donatlan ancak sorumsuz konumda olan cumhurbakannn hem Meclise hem de millete kar sorumlu hale gelecei, bir baka anlatmla cumhurbakanl hükümet sistemi modelinde yetki kullanp da sorumlu olmayan hiçbir makam ve kiinin kalmayaca aktarld.
- 2007de balayan ilem tamamlanacak
2007deki anayasa deiikliinin, hükümet sistemini bakanlk sistemine yaklatrd, milletin onaylad bu deiimden geriye dönüün söz konusu olamayaca, ilerlemenin bakanlk sisteminin inas yönünde seyredecei kaydedildi.
Milletin yürüyüüne uygun hükümet modelinin yani cumhurbakanl sisteminin getirildii, 2007de balayan ilemin tamamlanaca, yürütmede iki balln ortadan kalkaca, böylece gelecekte yaanmas muhtemel devlet krizinin de ortadan kalkaca vurguland.
Cumhurbakannn, anayasal yetkilerini kullanmasnn baz çevrelerde fiili durum eletirisine yol açt hatrlatlan kitapçkta, fiili durumun söz konusu olmad, cumhurbakannn kaynan mevcut anayasadan alan yetkilerini kulland ifade edildi.
- Güçlü bir parlamento, diktatörlük eilimlerine asla izin vermez
Güçlü bir parlamentonun, diktatörlük eilimlerine asla izin vermeyecei, yeni sistemde, parlamentonun daha güçlü olduu, parlamentonun koyduu kanunlar çerçevesinde icrai görev yapabilen, parlamentonun onaylad bütçe ile snrl olarak halka hizmet eden, seçimle gelip seçimle gidecek olan cumhurbakannn diktatör olacan iddia etmenin, mantkl hiçbir izah olmad kaydedildi.
Demokratik cumhuriyetin sahibinin millet olduu, milletin, cumhuriyeti ve demokrasiyi içselletirdii, Kurtulu Savanda yedi düvele kar her eyini ortaya koyarak vatan kurtaran milletin, yeni Türkiyenin inasnda cumhuriyeti en kymetli kazanm olarak belirledii, son olarak 15 Temmuz darbe giriimine kar bütün gücüyle direndii, tarihte örnei görülmeyen bir biçimde darbecileri hezimete uratt, vatanna, bayrana, egemenliine, demokratik rejimine sahip çkt belirtildi.
Böylesi durular sergileyerek tarihe not düen millete kar, rejim deiiklii ve diktatörlükten söz etmenin, milleti tanmamak, onun gücünü hafife almak anlamna geldii, dolaysyla rejimin ve demokrasinin teminatnn, mevzuatn da ötesinde bizatihi milletin kendisi olduuna iaret edildi.
Hükümet kuramama sorununun ortadan kalkaca, yönetimde istikrar salanaca, üniter yapnn krmz çizgi olduu, cumhurbakanl sisteminin bu yap korunarak formüle edildii, yeni sistemde hesap sorulamayan ve hesap verebilir olmayan hiçbir yetkilinin kalmayaca, yarg alannda da önemli deiiklikler yapld, öncelikle yarg bamszl ilkesine, tarafszl eklinde ekleme yaplarak, yargnn tarafszlna güçlü vurgu yapld ifade edildi.
- Skyönetim kalkyor, OHAL yeniden düzenleniyor
Skyönetimi gerektiren hallerin, olaanüstü hal (OHAL) ilannn sebepleri arasna alnd, cumhurbakannca OHAL ilan karar verilmesi durumunda, ayn gün içinde Resmi Gazetede yaymlanaca ve TBMMnin onayna sunulaca, OHALin gerekli kld konularda çkarlan cumhurbakanl kararnamelerinin, ayn gün Meclise sunulaca ve Meclisin 3 ay içinde onaylamamas halinde hükümsüz kalaca, düzenlemenin yürürlüe girmesinden sonra olaanüstü hal kararnamelerine ilikin, Meclisin ucu açk onay sürecinin ortadan kalkaca ve takvime balanaca belirtildi.
Kitapçkta, cumhurbakanl sisteminde yürütmenin ba konumundaki cumhurbakannn ve yasama organnn, genel seçimle belirleneceine, yasama ve yürütme erkleri arasnda oluabilecek çekimelerin çözüm aracnn da seçim olacana dikkat çekildi.
Yasama ve yürütmeyi ina edenin de deitirenin de egemenliin yegane sahibinin millet olduu, yeni sistemde beklentileri karlayamamann klfnn olmad, yürütmenin ba olan cumhurbakannn, yardmclar ve bakanlar ile üst düzey yöneticileri atama, geni alanlar kapsayacak ekilde kararname çkarma yetkisi ve bütçe yaparak Meclise sunmas gibi temel yetkilerin, yürütmenin egemenliinin sahibi millete, bahanesiz hesap verme zorunluluunun göstergeleri olduu kaydedildi.
- Cumhurbakannn tüm ilemlerine yarg yolu açk
Tüm ilemlere kar yarg yolu denetiminin açk hale getirildii, anayasada deiiklik salayan kanunla cumhurbakannn tüm ilem ve eylemlerine kar idari yarg, cumhurbakanl kararnameleri için ise Anayasa Mahkemesi yarg yolunun açld vurguland.
Cumhurbakanl ve milletvekili seçimlerinin birlikte yaplaca ve birlikte yenilenebileceine iaret edilen kitapçkta, cumhurbakannn, Meclis seçimini yenileme karar almas durumunda, kendi seçiminin de yenilenecei, TBMMnin cumhurbakanl seçimlerini yenileme karar almas halinde, Meclis seçimlerinin de yeniden yaplaca, birlikte seçime gidilerek sistemin tkanmasnn önlenecei, birlikte seçim yenilenmesinin, yasama ve yürütme arasnda yaanacak sorunlar çözecei, denge-denetim ilevi gören ve uzlama arayn canl tutan bir mekanizma oluturaca belirtildi.