Doru tan konduktan sonra balayan tedavi sürecinin sanclarn çok daha kolay atlatlmasn saladn belirten Kadn Hastalklar ve Doum Uzman Op. Dr. Nuri Ceydeli ile Kadn Hastalklar ve Doum Uzman Dr. Meltem çam Arl adet görme, üreme çandaki pek çok kadnn ve ailesinin yaam kalitesini olumsuz yönde etkiliyor. laçlar, tbbi bakm masraflar, i kayb ve üretim azalmas da düünüldüünde büyük bir ekonomik zarara neden olabiliyor açklamasnda bulundu.
Arl adet görmenin, 20 yandan küçük kzlarda görülen tipi, toplum genelinde oldukça sk karlalan bir durum. Örencilere, gençlere ve annelerine sorulduunda ar sklnn ortalama yüzde 75, yani 4 kadndan 3ü olduu görülüyor. Karnn alt ksmnda kramp hissiyle birlikte balayan arl adet görme, ayrca bu duruma elik eden ya da öncesinde ortaya çkan ba ars, çarpnt, mide bulants, kusma ve ishal gibi belirtilerle kadnlar için sancl bir sürece dönütüünü vurgulayan Kadn Hastalklar ve Doum Uzman Op. Dr. Nuri Ceydeli, arl adetin iki tipinin olduuna dikkat çekti. Op. Dr. Ceydeli, Sorunun birincil olan primer tipi, ilk adetle balyor ve buna genellikle herhangi bir hastalk elik etmiyor. Sekonder denilen ikincil tip arl adet ise ilerleyen zamanlarda ortaya çkyor ve bu kez genellikle altta yatan baka sorunlar da gündeme geliyor dedi.
Kanama süresi ile arl adet görme arasnda iliki var
Bilimsel çalmalara göre kanamann süresi, miktar ve erken menopoz ile arl adet görme arasnda bir ilikinin olduunu vurgulayan Kadn Hastalklar ve Doum Uzman Op. Dr. Nuri Ceydeli, Sadece bu deil, aile hikayesi de sorunun görülme olasln artryor. Öyle ki, anne ve kz kardete arl det kanamas olmusa, bu dier kz kardelerde de riski artran bir faktör olarak deerlendiriliyor. Uzmanlar, bunun etkisiyle rahimde ar kaslma ve ciddi kramplar olutuunu tahmin ediyor. Adet döneminde kaslmalar kan akmn azaltrken, ar liflerinin uyarlmasn salyor ve ayn zamanda barsak gibi baka organlar da etkileyip bulant, kusma ve ishale neden oluyor eklinde konutu.
Regl dönemi dnda ar olmaz
Birincil tipte arnn orta hatta, yani karnn alt ksmnda ve adetle birlikte baladn söyleyen Op. Dr. Ceydeli, Youndur, arka taraf ve bacaklara da vurabilir. Ortalama 12-72 saat içinde azalr. Adet döneminin dnda ar olmaz. Tehis genellikle detayl hikye ve muayene sonras konmal. Tedavide, standart olarak NSAID grubu ilaçlar adetten bir gün önce kullanlmaya balanyor. Eer bir ilaç etkisiz kalrsa baka bir ilaca geçmek faydal olabilir. Bu ilaçlara ar duyarllk söz konusu ise kullanrken dikkat etmek gerekiyor. çünkü örnein, kronik ülseri veya barsak hastalklar, kronik böbrek hastalklar olanlarda kullanlmamal. Bu ilaçlar kullanldnda otoimmün hemolitik anemi, döküntü, vücutta ödem ve ilik, ba ars, sinirlilik ve görme skntlar yaanabilir. Hastalarn yüzde 15inin karacier enzimlerinde hafif yükselmeler görülebilir dedi.
Tedavi plan arl adet tipine göre farkllk gösteriyor
Tedavi plannn arl adet görme tipine göre farkllk gösterdiine dikkat çeken adn Hastalklar ve Doum Uzman Dr. Meltem çam Birincil tipte tedavi arnn dindirilmesine yönelikken, ikincil tipte ise arya neden olan sebeplerin tespitine ve giderilmesine yönelik bir süreç söz konusudur. Birincil tip arl det kanamasnn tedavisinde, NSAID grubu ilaçlar dnda doum kontrol haplar da yaygn olarak kullanlyor. Rakamlar, hastalarn yüzde 90nn bu tedaviden fayda gördüünü ortaya koyuyor. Doum kontrol haplar yumurtlamay, endomertial geliimi ve prostaglandin öncülerinin üretimini engelliyor dedi. Op. Dr. Ceydeli ise bir dier tedavi seçeneinin ise hormonlu spiral olduunu belirterek Analjezikler kadar etkili olmasa da TENS (cilt alt elektriksel sinir uyarm) de bir yöntemdir ama ar giderici ilaçlar kadar etkili deildir. çeitli diyet ve vitamin terapileri de gündemde. Örnein, düük yal vejetaryen diyet, adet arsn azaltyor. Vitamin E ve egzersizden de hastalarn faydalandn görüyoruz. Rahim az kanal ileri derecede daraldnda adet kan akm zorlayor ve adet döneminde rahim içi basnc artyor. Böylece tüplerden geriye doru kan akm oluyor. Bu darlk doutan olabilecei gibi daha sonradan elektrokoter, krioterapi, konizasyon sonras da geliebilir. Tedavide ise bu kanal geniletiliyor. Gonore, klamidya veya dier bakterilere bal enfeksiyonlar sonras gelien pelvik enfeksiyon; pelvik inflamasyon, abse, yapklk, tubal hasarlar pelvik arya sebep oluyor açklamasnda bulundu.
DAHA RAHAT BR REGL DÖNEM çN
* Hastalnz konusunda bilgilenin.
* Adetten bir gün önce ar kesici kullanabilirsiniz ancak mutlaka doktorunuza dann.
* Adet süresi boyunca hafif gdalarla beslenmeye özen gösterin.
* Ayaklarnz scak tutun ve lk du aln.
* Hafif spor aktivitelerinden çekinmeyin.
* Stresten ve sigaradan uzak durun. Bu konuda gerekirse profesyonel destek aln.