Filiz YAA
DYARBAKIR(SÖZ)-Dünyada her yl yaklak 1.6 milyon ve ülkemizde de yaklak 30 bin kii akcier kanseri nedeniyle hayatn kaybediyor. Akcier kanserine bal ölümlerin yüksek olmasnn nedeni ise tehisin genellikle ileri evrelerde konulmas. Öyle ki hastalarn yaklak yüzde 70inde kanser 3 veya 4üncü evreye ulatnda tespit ediliyor. Bunun nedeni ise akcier kanserine özgü bir belirtinin olmamas ve bazen de hastalarn akcier kanserine bal olabilecek baz belirtileri dikkate almamalar. Oysa günümüzde tedavide yaanan çok önemli gelimeler sayesinde, akcier kanserine erken tan konulduunda hastalar uzun yllar salkl bir yaam sürebiliyorlar!
Onkoloji Uzman Prof. Dr. Aziz Yazar, yüksek risk faktörüne sahip kiilerde düzenli yaplan akcier taramalarnn akcier kanserinin erken evrede tehis edilmesinde kilit rol üstlendiklerine dikkat çekerek, Düük doz bilgisayarl tomografi ile yaplan düzenli akcier taramas sayesinde; öksürük, kanl balgam, kilo kayb ve ar gibi hiçbir ikayeti olmayan kiilerde akcier kanserini erken evrede saptamak mümkün olabiliyor. Bu nedenle 55-77 ya aralnda olan, ylda 30 paket veya daha fazla sigara içen ya da son 15 ylda sigaray brakan kiilerin ylda bir kez akcier kanseri taramasndan geçmeleri yaamsal öneme sahip diyor.
Tbbi Onkoloji Uzman Prof. Dr. Aziz Yazar, akcier kanserinin aslnda önlenebilir bir kanser türü olduunu da hatrlatarak, Genetik yatknlk haricinde, akcier kanserinin risk faktörlerinin hemen hepsi önlenebilir veya uzaklalabilir karsinojenlerdir. Risk faktörlerini bilir ve bunlardan uzaklarsak, kanserin gelime riskini düürebilir, hatta önleyebiliriz diyor. Tbbi Onkoloji Uzman Prof. Dr. Aziz Yazar, akcier kanserine yol açan 6 önemli nedeni anlatt öneriler ve uyarlarda bulundu!
Genetik yatknlk
Birinci derece akrabalarnda akcier kanseri öyküsü olanlarda akcier kanseri riski, normal popülasyonu göre 2 kat daha yüksek oluyor.
Sigara
Akcier kanserinin yüzde 85inden sigara sorumlu oluyor. Tbbi Onkoloji Uzman Prof. Dr. Aziz Yazar, en az 90 kanserojen madde içeren sigarann özellikle genetik yatknl olan kiilerde akcier kanseri riskini yükselttii uyarsnda bulunarak, Günlük içilen sigara miktar arttkça ve sigara içme süresi uzadkça, akcier kanseri gelime riski de artyor. Sigara içen kiilerde akcier kanseri riski içmeyenlere göre en az 20 kat daha fazla oluyor. Sigara içmemekle akcier kanserinin yüzde 85 orannda önlenebilecei unutulmamal. Sigaray brakmak kanser riskini azaltmakla birlikte, yine de bu kiilerde kanser gelime riski hiç sigara içmemi kiilerden fazladr diyor. Prof. Dr. Aziz Yazar, ayrca kendisi sigara içmedii halde sigara dumanna maruz kalan kiilerde de akcier kanserinin gelime riskinin arttna dikkat çekiyor.
Kronik Obstruktif Akcier Hastal (KOAH)
KOAH sigaradan bamsz olarak akcier kanseri riskini yükseltiyor. Yaplan çalmalara göre; KOAH hastalarnda akcier kanseri gelime riski, salkl akcieri olan kiilerle kyaslandnda 4-5 kat daha fazla.
Mesleki temas
Yaplan çalmalara göre; baz karsinojenlere maruz kalmak akcier kanseri riskini artryor. Bu karsinojenlerden en bilinenleri ise egzoz gazlar, kömür duman, asbest, arsenik, nikel, silika ve berilyumdur. Bu karsinojenlere maruz kalan sigara içicilerinde akcier kanseri gelime riski daha da yükseliyor.
Radyasyon
Akcierin; meme kanseri veya lenfoma gibi baka bir nedenle radyoterapi alm olmas da akcier kanseri gelime riskini 13 kata kadar yükseltiyor.
Radon gaz
Akcier kanseri nedenleri arasnda; uranyum ve radyumdan oluan radon gaz da gösteriliyor. Uranyum madencilerinde akcier kanserine daha fazla oranda rastland belirtiliyor.