Ba ars hemen herkesin skça yaad bir durum. Ancak yaadnz bu arnn ani ve iddetli olmas, ilaç tedavisine yant vermemesi, aslnda altnda yatan baka bir hastal haber veriyor olabilir. Beyin ve Sinir Cerrahisi Bölüm Bakan Prof. Dr. Mustafa Bozbua, hayatmzn her döneminde karmza çkabilecek ani ve iddetli ba arlar ve bunun temel nedenlerinden biri olan beyin damar anevrizmalar hakknda bilinmesi gerekenleri anlatt:
BELRTLER çOK çETL OLABLR
Ani balayan, çok iddetli ve geçmeyen ba ars Spontan Subaraknoid Kanama (SAK) dediimiz ar bir beyin kanamasnn en önde gelen belirtisidir. Bu kanama türü çok ar sonuçlar olan; ancak, zamannda müdahale edildiinde tedavi ans ve baar oran yüksek bir tablodur. Kiinin daha önce yaamad kadar iddetli ba arsna; ense sertlii, bulant, kusma, bilinç düzeyinde bozulma, taraf gösteren kuvvet kayb, duyu bozukluklar, anlama ve/veya ifade kayb ile ortaya çkan konuma bozukluu, görme bozukluklar, sara (epilepsi) ataklar ile birlikte nörolojik ve nörolojik olmayan akla gelebilecek pek çok belirti ve bulgu elik edebilir. Klinik tablonun bu kadar zengin olmas olayn aniden gelimesine, büyük hacimli bir kann, çok yüksek bir basnçla, beyin omurilik ve sinirlere yaylmasna ve böylece tüm sinir sistemini hem hacimsel hem de ilevsel olarak bütünüyle yaygn bir biçimde etkilemesine baldr.
DAMARDA BALONCUK YAPIYOR
Spontan Subaraknoid Kanama, yüzde 80 sklkla beyin atardamarndaki bir baloncuun (anevrizmann) yrtlarak kanamas sonucu ortaya çkar. Doutan gelen damar duvarndaki zayfln üstüne, edinsel olarak kan ak ile ilgili faktörlerin ve damar duvarnn yapsn etkileyen süreçlerin de eklenmesiyle anevrizmalarn olutuu düüncesi yaygn olarak kabul görmektedir; ancak yine de, süreç tüm ayrntlar ile bilinmemektedir.
GENELLKLE 40 LE 60 YA ARASINDA GÖRÜLÜYOR
Beyin damarnn konjenital sakküler anevrizmalarnn her ne kadar doutan bir balangc olsa da, bu lezyonlarn ortaya çk genellikle 40-60 ya arasnda ve çok sklkla ar bir beyin kanamas olan SAK (Spontan Subaraknoid Kanama) ile olur. Ancak, daha düük oranlarda erken ya gruplarnda ve ileri ya gruplarnda da ortaya çkabiliyor. Ksaca, her ya grubunda görülebilmekle birlikte bu lezyonlarn ortaya çknn beinci ve altnc on yllarda younlatn söyleyebiliriz.
RSK FAKTÖRLERN GÖZ ARDI ETMEYN
Beyin anevrizmalarnn sklnda rk ve bölge özellikleri önemlidir; baz toplumlarda ve ailelerde anevrizma görülme oran yüksektir. Dolaysyla, genetik faktörlerin önemi olduunu söyleyebiliriz. Beyin anevrizmas ve spontan subaraknoid kanamal hastalarn yaklak onda birinde ailesel öykü mevcuttur; bu hastalarda klinik tablonun genellikle daha erken yalarda ortaya çkt ve daha ar seyrettii bilinir. Ya ve cinsiyet de önemli bir etkendir. Tüm ya gruplarnda görülse de 40-60 ya grubunda kadnlarda biraz daha yüksek oranda rastlanr. Edinsel (doutan olmayan) faktörlerden damar yapsn ve kan-ak dinamiini etkileyen hipertansiyon, diyabet, sigara kullanm, narkotikler, alkolizm, kanda iltihap gibi enfeksiyonlar, kafa-beyin darbeleri anevrizma oluumunda rol oynarlar. Beyin anevrizmalarnn doal seyrinde yüzde 90ndan fazlas, anevrizmann yrtlp kanamas ile ortaya çkar. Bu, Spontan Subaraknoid Kanama (SAK) dediimiz çok ar bir beyin kanamasdr. Bu klinik tabloda, anevrizma ile birlikte elik eden ar beyin kanamasn ve bu kanamann tetikledii bir dizi komplikasyonu tedavi etmek gerekir.
BU BELRTLER VARSA DKKATL OLUN
iddetli ve geçmeyen ba ars
Vücudun bir tarafnda kuvvet ve duyu kayb
Konuma bozukluklar
Yürüme bozukluklar