Ancak baz kadnlar ve genç kzlar, vücutlarnn belli bölgelerinde çok daha youn bir tüylenme sorunu yaarlar. Üreme çandaki kadnlarn yüzde 5 ila 8ini etkileyen hirsutizmin (ar tüylenme) altnda yatan neden tespit edildiinde çözümsüz olmadn söyleyen Kadn Hastalklar ve Doum Uzman Doç. Dr. Osman Temizkan, hastaln tespit ve tedavisinin disiplinleraras bir ibirlii gerektirdiine dikkat çekiyor.
Genetik mi hormonal mi?
Erkek bedeninde normal olarak kabul edilen favori, sakal, byk, çene alt, göbek çevresi, meme etraf, bacak iç yüzü, srt, popo bölgesindeki tüylenmenin kadnlarda görülmesi hirsutizm bulgular arasnda yer alyor. Ancak ön kol ve bacak alt ksm tüylenmeler genetik kabul ediliyor ve fazla olmas hirsutizm göstergesi saylmyor. Doç. Dr. Osman Temizkan, her kadnda az miktarda var olan erkeklik hormonunun (androjen) art ya da bu hormona kar kl köklerinin duyarllnn deimesinin hirsutizme neden olduunu belirtiyor.
En sk görülen neden polikistik over
Ar tüylenmeye neden olan fazla miktarda androjen hormonu, polikistik yumurtalklarda veya böbrek üstü bezinde salglanyor. Yumurtalklarda oluan küçük iyi huylu kistlerle kendini belli eden polikistik over sendromu üreme çanda kadnlarda en sk görülen önemli sorunlarn banda geliyor. Öyle ki, yumurtlamay engelleyerek ksrla yol açabiliyor, ayrca hipertansiyon gibi önemli hastalklara da zemin hazrlyor. En önemli belirtilerinden biri adet düzensizlii ve ar tüylenmedir. Polikistik over sendromu görülen kadnlarn yüzde 63ünde kllanma art görülüyor. Erken tan konulan ve gerekli önlemler alnan polikistik over sendromlu kadnlarda baarl tedavi oranlar oldukça yüksek.
Hirsutizmin dier nedenleri ise u ekilde sralanyor:
Doutan gelen adrenal tümörler ve dier androjen üreten tümörler
Erkeklik hormonunda art olmamasna ramen kl köklerinin hormonlara kar ar hassasiyet gelitirmesi
Tiroid bezi hastalklar, baz ilaçlar ve kafa içi tümörleri gibi hastalklar
Kortizol ve büyüme hormonu fazlal prolaktin hormonunun ar salglanmas
Androjenik ve anabolik steroid içeren hormonlarn kullanm
Tan ve tedavi ekip ii
Tüylenme artndan ikayetçi olan kadnlarda ayrntl fizik muayene yaplmas ve hastadan iyi bir hastalk öyküsünün alnmas gerektiini söyleyen Doç. Dr. Temizkan, ek hastalk mevcudiyeti ve düzenli kullanlan ilaçlarn da sorgulanmas gerektiinin altn çiziyor. Hirsutizm ayn zamanda, böbrek üstü bezi ve yumurtalk tümörlerinin bir belirtisi olabildiinden çok önemli bir klinik bulgudur. Ve ayrca memelerde küçülme, ses kalnlamas, vücutta kas art ve erkeksi davran varlnn da aratrlmas gerekiyor.
Hirsutizmin tan ve tedavisi bir ekip ii. Bu ekipte mutlaka jinekolojik endokrinoloji alannda uzmanlam bir kadn doum uzman, bir endokrinoloji uzman ve bir dermatoloji uzman olmas gerekiyor diyen Doç. Dr. Osman Temizkan, ar tüylenmeye neden olan faktör, tüylenmenin derecesi ve tedaviye yant belirlendiinde iyilemenin tam anlamyla mümkün olduunu vurguluyor. Tedavinin etkili olmas için 6 aylk bir süreye ihtiyaç olduunu belirten Temizkan, uygun ilaç tedavisi ile renksiz ve ince hale gelen kllarn daha sonra mekanik olarak ya da lazer tedavisi ile temizlendiini belirtiyor. Epilasyon yöntemlerinin ise tedavi sonrasna braklmas gerekiyor, böylece tedavinin baarl olma ans artyor.