Dünyay etkisi altna alan yeni tip koronavirüsün (Kovid-19) ngilterede bulacl yüzde 70 artrabilen mutasyona urad ancak hastalk yapma özelliinde bir deiiklik yapmad ve u ana kadar Kovid alarn etkisiz klacak bir mutasyona rastlanmad belirtildi.
Enfeksiyon Hastalklar Anabilim Dal Bakan Prof. Dr. smail Balk Kovid-19 virüsünün mutasyona uradna yönelik haberlere ilikin deerlendirme yapt.
ngilterenin güneydousunda Kovid-19un mutasyona urayarak daha hzl yaylan bir tipinin bulunduuna yönelik haberlerin medyada yer aldn ifade eden Balk, Dünya Salk Örgütü (DSÖ) Acil Durumlar Program Direktörü Mike Ryann, sviçrenin Cenevre kentindeki merkezinde düzenlenen basn toplantsnda konuya ilikin açklama yaptn hatrlatt.
Balk, Ryann, ngilterede 1000 kiide bildirilen bu genetik varyantn farknda olduklarn ve uzmanlarn konuyu incelediini söylediini aktard.
- Sars-Cov2nin de yer ald koronavirüs ailesi çok fazla mutasyon yapan virüslerdir
Virüslere, bitki, hayvan ya da insan hücrelerinde yaamak zorunda olan akll mikro canllar denilebileceini anlatan Balk, baz virüslerin doalarnda sürekli mutasyon yaparak yap deitirme özellikleri bulunduunu belirtti.
Prof. Dr. Balk, virüslerin bir savunma silah gibi kullandklar bu özelliklerini özellikle çeitli nedenlerle yaamlar tehdit altnda kaldklarnda kullanabildikleri bilgisini vererek, Koronavirüs örneinde yarasalarda olduu gibi canllarn, yaamlarn sürdürdükleri ormanlar gibi doal ortamlar yok olmaya baladnda ya da kendilerini yok edecek ilaç ya da a basks altnda kaldklarnda mutasyon yaparlar. Böylece virüsler, yeni bir canl türü hücrelerinde tutunup yaayabilme veya ann oluturduu antikorlar ya da bir ilac etkisiz hale getirebilme yeteneini kazanr. HIV, Hepatit C, Influenza ve Kovid-19 etkeni Sars-Cov2nin de içinde yer ald koronavirüs ailesi çok fazla mutasyon yapan virüslerdir. diye konutu.
- Virüs, büyük mutasyonla insana bulama kabiliyetini de yitirebilir
Prof. Dr. Balk, virüslerdeki mutasyonun a ve ilaç gelitirilmesinde dezavantaj olarak çok önemli bir yer tuttuunun altn çizdi.
çok fazla ve hzl mutasyon yapan virüsler için ilaç ve a gelitirmenin önemli zorluklar olduuna dikkati çeken Balk, sözlerine öyle devam etti:
çünkü gelitirilen a ve ilaç, virüsün gelitirdii mutasyonlar ile etkisiz hale gelebilir. Bilim dünyas da mutasyonla ba edebilmek için virüsün ba edemeyecei ekilde çoklu ilaç kullanm ya da grip asnda olduu gibi mutasyon geçirmi virüse etkili sürekli yeni a gelitirme yollarna bavurur.
Sars-Cov2, salgnn bandan bu yana çok fazla mutasyona uramtr. Mutasyonlar bir çok ülke ve Dünya Salk Örgütü tarafndan sürekli izlenmektedir. Bugüne kadarki mutasyonlar virüsün hastalk yapma özelliinde bir deiiklik yapmad ama bulama gücünü 3-4 kat artran mutasyonlar tespit edildi. En son ngilterede tespit edilen mutasyonla virüsün bulatrc gücünün yüzde 70 artt belirlendi ama bu mutasyonun aya etkisi olmayaca açkland. u ana kadar Kovid alarn etkisiz klacak bir mutasyona rastlanmad.
Grip örneinde olduu gibi ay etkisizletirecek sk ve büyük mutasyonlarn oluumu koronavirüsler için beklenmemektedir. Ayrca olsa bile artk gelitirilmi olan koronavirüs a gelitirme bilgisi sayesinde çok hzl bir ekilde, ayn grip asnda olduu gibi yeni mutant virüse de etkili bir a gelitirilebilir. Bir dier olaslk ise virüs adan kaçmak isterken ya da kendiliinden yapaca büyük mutasyon ile insana bulama kabiliyetini de yitirebilir. Kovid-19un atas olan Sars ve Mers örneinde olduu gibi tamamen hastalk ortadan da kalkabilir.