Dünya Salk Örgütü günlük tuz tüketiminin 5 gram (bir çay ka) olmas kalmas gerektiini belirtirken, ülkemizde tuz tüketimi birkaç kata çkabiliyor! Üstelik pek çok kii yemein lezzetini artrmak için tabaa da ayrca eklemekten kaçnmazken; ilenmi besinlerden attrmalklara dek yüksek tuz içeren yiyeceklerin tüketimi de riski artryor. Nefroloji Uzman Prof. Dr. Tevfik Rfk Evrenkaya, içerdii minerallerle dozunda yani günlük ortalama 5 gram tüketildiinde önemli faydalar bulunan tuzun, ar tüketildiinde ise yaamsal tehlikelere yol açabildiini vurguluyor. Nefroloji Uzman Prof. Dr. Tevfik Rfk Evrenkaya 14-20 Mart Dünya Tuza Dikkat Haftas kapsamnda yapt açklamada, ar tuzun 6 zararn anlatt, önemli uyarlar ve önerilerde bulundu.
HPERTANSYON
Günümüzde giderek yaygnlaan hipertansiyon (yüksek kan basnc) ar tuz tüketimi ile dorudan ilikili olan tehlikeli bir hastalktr. Fazla tuz tüketimi kan basncn artrarak kalp yetmezlii, kalp büyümesi ve kalp krizine neden olabilir. Alnmas önerilen günlük tuz miktar yaklak 5 gramdr ve bu da yaklak bir çay ka tuzdur. Kökeni ve ad ne olursa olsun (deniz, kaya vs) sofra tuzu sodyum klorürdür ve fazlas kalp hastalklar riskini artrr. Yaplan çalmalar; diyetle alnan tuzun 10 gramdan 5 grama düürülmesiyle kalp ve damar hastalklarnn riskinin yüzde 17 orannda azalabildiini göstermektedir.
BÖBREK HASTALIKLARI
Fazla tuz kullanm, böbreklerde hasara yol açan etkenlerden biridir. Tuz alm idrar yoluyla kalsiyumun vücuttan atlmnn artmasna yol açar. Vücutta kalsiyum eksilince, barsaktan kalsiyum emilimi artar. Bu da böbrek talarna zemin hazrlar. Ayrca ar tuz tüketimi protein kaçana neden olur ki, protein kaça böbrek hastalnn en önemli bulgularndan birisidir. Tuz alm yüksek olduunda böbreklerin ar tuzu atmak için daha fazla çalmas gerekir. Bu da böbrein ömrünü ksaltr. Böbrek hastalklarnn tedavisi için tuzun azaltlmas arttr.
NME
24 saatlik idrardaki sodyum miktar ne kadar yüksek ise, inme görülme riski o kadar artar. Yaplan bilimsel çalmalar; tuz tüketiminin azaltlmasnn inme riskini azalttn, örnein diyetle alnan 10 gram tuzun 5 grama düürülmesiyle inme riskinin yüzde 23 orannda azalabildiini gösteriyor.
OBEZTE
Fazla tuz tüketimi dolayl bir obezite nedeni olarak kabul edilir. Yaplan çalmalarda; marketlerde tuzlu yiyecekler ile asitli ve ekerli içeceklerin satlarndaki art hznn benzer olduu saptanmtr. Asitli ve ekerli içecek tüketiminin en önemli belirleyicisi tuzdur. Günlük tuz alm 10 gramdan 5 grama inince, günlük sv almnda 350 ml azalma olur ki bu svlar genellikle merubat eklindedir.
OSTEOPOROZ
Ar tuz tüketimi kemiklerden kalsiyum kaçna yol açarak kemik yapsnn zayflamasna, krlganlnn artmasna ve basit dümelerin bile krkla sonuçlanmasna neden olur. Günümüzde hareketsiz yaam ve yüksek tuz içeren fast-food tüketimin de artmasyla giderek yaygnlaan, toplumda kemik erimesi olarak bilinen osteoporozdan korunmak için önemli kurallardan biri de ar tuz tüketiminden kaçnmaktr.
ÖDEM
Tuz alm artnca idrarda basnç natriürezi olur yani tuzun fazlasn böbrekler atar. Ancak, ar tuz alm devam ederse, vücutta tuz birikir. Her tuz molekülü, 4 molekül su balar ve kalp yetmezlii, ödem, akcier ödemi gibi sorunlar oluur. Ödem birçok tbbi sorundan meydana gelebildii gibi, hareketsizlik, karbonhidrat arlkl beslenme ve fazla tuz tüketiminden de kaynaklanabilir. Dokularda fazla sv birikimi anlamna gelen ödeme kar tuzu kstlamak da etkili olur.