Dünyadaki yetikinlerin geçtiimiz bir yl içinde en az yarsnn ba ars yaadn belirten uzmanlar, ancak hastalarn çok az bir ksmnda doru tanya ulaldn, ne yazk ki azmsanp az tanndn ve yeterli tedavi edilmediini söyledi. Migren, gerilim veya küme ba ars gibi baka bir hastalkla ilikisi olmayan (birincil) ba arlar ve beyin damar hastalklar, sinir sistemi hastalklar, beyin tümörleri, göz hastalklar, sinüzit, menenjitin oluturduu (ikincil) ba arlarn olduunu ifade eden Nöroloji Uzman Doç. Dr. Özlem Takaplolu, ba ars ikayeti olanlarn oran toplumda yüzde 90lara ulatn söyledi.
BA ARISINI CDDYE ALIN
Takaplolu, Bunlarn yüzde 90n migren ve gerilim tipi ba arlar oluturmaktadr. Bir ayda 15 veya daha fazla günü arl geçiren yetikin orannn dünyada yüzde 4, ba arsnn ya, cinsiyet, rk, yaanlan corafya ve ekonomik duruma bakmakszn tüm dünyada sorun oluturmaktadr. Hasta bize ba ars ile ulatklar zaman bizim ilk ayrt etmemiz gereken, birincil veya ikincil bir ba arsyla kar karya olup olmaddr. Bunun için alarm zillerini çaldran noktalar aklmzda tutarz dedi.
Ba arlarnn krmz alarm durumlarn sralayan Takaplolu, Ba arsnn 10 ya öncesinde veya 50 ya üzerinde ilk kez ortaya çkmas, ilk, en kötü veya dierlerinden farkl bir ba ars olmas, haftalardr iddeti giderek artan ba ars varl, öksürme, haprma, öne eilme ve fiziksel aktivite gerektiren olaylarla tetiklenen ve sonrasnda devamllk gösteren ba ars gibi krmz alarm durumlarda hastann hikayesi alnmaldr. Ayrca patlayc ekilde balad tarif edilen ba ars, baz migrenlilerde görülen aurann tipik özelliklerinin olmay veya bir saatten uzun sürmesi, doum kontrol hap kullanan kadnda ilk kez aura dönemi yaanmas, kanser veya HIV pozitiflii olan kiide ilk kez ba ars ortaya çkmas gibi durumlarda da hastann hikayesi alnmal, nörolojik muayenesi ve beyin görüntüleme yöntemlerine bavurulmaldr. Hastaya, hastal ve yaplan tetkikler ve sonuçlar hakknda yeterli bilgi verilmesi de önemlidir diye konutu.
MGREN SIKLIINA GÖRE
Migren skln gösteren toplum baznda çalma saysnn snrllna dikkat çeken Takaplolu, Türk Nöroloji Dernei Baars çalma Grubunun ülkemizde bu tip çalmalarn yaplmasn saladn, bu çalmalarda, Türkiyede kesin migren ve sadece gerilim ba ars prevalansnn srasyla yüzde 16 ve yüzde 5 olarak hesaplandn, migren tanl yeni hasta saptanma sklnn yüzde 2.3 ile dier ülke rakamlarndan yüksek bulunmaktadr. Toplumlar arasndaki ba ars sklk farkllklarna, topluma ait henüz belirlenememi genetik, kültürel veya çevresel faktörlerin yol açabilir. Türkiyede ba ars sebebiyle hekime bavurup doru tan alan hasta saysnn da yllar içinde artmaktadr. Buna ramen hem migren hem de gerilim ba ars yerine çeitli yanl tanlarn konabilmektedir. Hala migren için özel gelitirilmi ilaç kullanmnn beklenenden azdr. Tüm nörolojik hastalklarda tan için salkl bir hasta-doktor ilikisi ve bunun kolaylatraca iyi bir hikaye almak önemlidir dedi.