stanbul Üniversitesi stanbul Tp Fakültesi Enfeksiyon Hastalklar ve Mikrobiyoloji Anabilim Dal Öretim Üyesi ve Salk Bakanl Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Serap imek Yavuz, okullarn açlmasyla görülme skl artan Norovirüs hakknda uyarlarda bulundu. Norovirüsün dünyadaki ishalli hastalklarn en sk nedeni olduuna dikkat çeken Prof. Dr. Yavuz, bu enfeksiyonun da kolaylkla salgnlara yol açabileceini söyleyerek Norovirüs salgn yapabilir. çünkü çok kolay bulaabilir. Kovid gibi kapal ortamlarda, yakn temasta bulama riski artar. Hzl yaylr. Mesela snfta bir çocuk kustuunda o srada çevreye yaylan partiküllerden bile dier çocuklara bulaabilir. çok çok kolay yaylabilen bir virüs dedi.
SHAL YA DA KUSMA VARSA çOCUK OKULA GÖNDERLMEMEL
Hekimlerin aslnda Norovirüse çok alk olduunu okullar her açldnda kalabalk ortamlar olduu zaman genellikle yaygnlatn da söyleyen Prof. Dr. Yavuz, Kovid pandemisinden sonra ailelerde artan çocuum Kovid mi oldu? endieyle ilgili de Genellikle ishal ve kusma yapar. Ate çok gördüümüz bir tablo deildir. Snfta 5-10-15 kii, ksa bir süre içinde hastalanabilir. Buradan da anlarz Norovirüs olduunu. Evde kalp sv ve elektrolit replasman yeterli olur. Baka bir tedaviye ihtiyaç duyulmaz. Ancak çok kusuyorsa çocuk, azdan beslenemiyorsa belki damar yolundan desteklemek gerekebilir. Kovidle kartrlmamal Norovirüs. Her ne kadar Kovid de ishalle seyretse de bazen, genelde solunum yolu semptomlar da elik eder. Ate olur. Burun aknts, boaz ars, Norovirüste bunlar pek görmeyiz. Solunumsal semptomlarla, tat koku kayb vs. beraber ishal varsa belki Kovid yönünde düünülebilir. Okula yeni balayan çocuklarn velileri belki endieli olabilir ama eski veliler Norovirüsü biliyor aslnda. Ama geçen yl çocuklar hiç okula gitmedii için, unutuldu biraz. Bunun için de belki kayglar fazla. Endie etmeye gerek yok ama hasta olan çocuklarn kesinlikle okula gönderilmemesi lazm. Hem Kovid hem de dier viral enfeksiyonlarn yaylmasnda en kritik nokta bu aslnda diye konutu.
AILANMA YÜZDE 80 OLANA KADAR ÖNLEMLERE DEVAM
stanbulun son durumuyla ilgili de deerlendirmelerde bulunan Prof. Dr. Yavuz, unlar söyledi:
Trafik facia gerçekten. Bu demektir ki stanbul çok kalabalk artk. Herkes döndü. Dolaysyla her türlü viral hastalk için bir besi yeri ortam olutu. Kovid alar ölümden ve ar hastalktan korunmada çok çok etkili. A olanlar çok daha nadiren ölüyorken u anda a olmayanlar ölüyor, bunu artk rahatlkla söyleyebiliriz. Salk Bakanl verileri de bu yönde. Kontrollü, sosyal yaama devam etmek zorundayz. Herkes asn olacak ama a olanlar da dahil olmak üzere kapal ortamlarda ve yakn temasta kesinlikle maske çkarlmayacak, çok sayda insanla görüülmeyecek. Alanma oranmz yüzde 80lere ulaana kadar kontrollü sosyal yaama uyumaya devam etmek zorundayz. A sras gelen de çocuklar da dahil hemen olmal.
SRAL ÖNLEMLER ERKEN BIRAKTII çN BU DURUMDA
Toplumsal alamada yüzde 80lere ulamadan kontrollü sosyal yaam brakmann sraildeki gibi sonuçlara yol açabileceine de deinen Prof. Dr. Yavuz, uyarlarn öyle sürdürdü:
Kontrollü devam etmezsek, a yüzde 90 korusa bile, koruyamad yüzde 10luk grup al olduu için birdenbire yüzlerce insanla görümeye balad zaman, enfekte olduunda bütün topluma hzla yaylyor hastalk. Alanm olmak davran deitirdii için, alanmlarn içinde hastalananlar düük oranda bile olsa çok daha fazla insana temas ederek bulalarn artmasna yol açabiliyorlar. Ada hedeflenen noktalara ulaana kadar kontrol önlemlerine devam etmek zorundayz bu nedenle. srailde mesela, önlemlere yeterince dikkat edilmedi, aszlar ve ann etkisi geçenlerde vaka saylar hzla artt.
KAPANMA OLMAYACAK REHAVETNE KAPILMAK çN ERKEN
Bilim Kurulu Üyesi Yavuz, Türkiyedeki gibi toplumda enfeksiyon çoksa okullarda da enfeksiyon oranlarnn artacan vurgulayarak bir daha kapanma olmayacak rehavetine kaplmak için erken olduunu söyledi. Prof. Dr. Yavuz, Önlemlerle dolu bir k geçirmeliyiz. Okullar açk tutmak gerekiyorsa, gerekirse toplumu kapatmalyz. çünkü okullar u an çok önemli. En büyük zarar onlar gördü bu pandemide. Kapanma açsndan en kritik nokta hastanelerde dolacak m? u anda öyle bir doluluk yok dedi.
ÖLÜM SAYILARI YÜKSELMED, TESTE GDENLERDE AZALMA VAR
Alanmaya ramen ölüm saylarnn daha fazla olduu yönündeki tartmalara da deinen Prof. Dr. Yavuz, sözlerini öyle noktalad:
Daha az test yaptryoruz gibi geliyor. Alananlar hastal çok hafif geçirdii için belki daha az teste gidiyor. Yine insanlarn bir ksm da karantinadan çekindii için teste gitmek istemiyor. Böyle bir eilim gözlemliyorum ben. Alfa pikini hatrlarsanz 60 binlere çkmt vaka saylar. ngilterede Delta pikinde yine ayn yüksek vaka saylar çkt ki onlar bizden çok daha yüksek alama oranlarna sahip olduu halde. Bizim (vakalarn daha düük olup ölüm saylarnn daha fazla görünmesi) test yapma stratejimizle de ilgili. Semptomatik olanlara test yapyoruz. Dolaysyla asemptomatik geçirenlerin teste gitmediini düünüyorum. Bu da vaka says ve ölüm saylarndaki pay ve payday deitiriyor. Ölüm oranlarnn daha yüksek görünmesine yol açyor gibi. Bu bir hipotez tabii, benim tahminim sadece. Bir de Delta varyantta mortalitenin daha yüksek olduu ile ilgili veriler de var ama bu da henüz tahmin, kesin kantlanm deil u anda.