Salk Bakanl Koronavirüs Bilim Kurulu üyesi ve Gazi Üniversitesi çocuk Enfeksiyon Hastalklar Uzman Prof. Dr. Hasan Tezer, yapt açklamada ngiltere, Güney Afrika ve Brezilyada görülen mutasyonlarn tüm dünyada sorun tekil etmeye baladn ve nisan aynn sonuna kadar mutasyonlu virüsün Avrupada baskn tip olacan kaydetti. Tezer, Ülkemizde de Salk Bakanlnn verisine göre 400 civarnda insann mutasyonlu virüs ile enfekte olduunu, Güney Afrika ve ngiltere varyantlarnn olduunu biliyoruz. Ülkemize has mutasyonlarn olduunu da biliyoruz; ama ülkemizdeki varyantlarnn nasl etki edeceini bilmiyoruz. Ama dünyada ngiltere varyantnn mutasyonunun daha kolay hücreye yaptn daha çok enfeksiyon gelitirdiini ve daha düük miktarda virüs yüküyle enfeksiyon gelitirdiini biliyoruz. Ancak Güney Afrika ve Brezilya mutasyonlar ayn mutasyona sahip olsa da ek baka mutasyonlar da gösteriyor. Bu mutasyonlarda a ya da doal hastalk geçirseniz de oluan antikorlarda nötralizasyonu tam istediimiz ekilde gerçekletiremiyor. Bu da a ve doal enfeksiyon sonras belki tekrar hastalanmanza sebep olabilecek bir hadise. Bunlarn bizi endie edici duruma getirmemesi için uygulayacamz kurallar çok önemli. Maske, mesafe ve hijyen beraberinde alamalarn hzl bir ekilde yaplmas gerekiyor dedi.
BUNDAN SONRA VAKA SAYILARI ARTABLR
Bundan sonra vaka saylarnn artabileceine dikkat çeken Prof. Dr. Tezer, çünkü Avrupada vaka saylar artyor. Mutasyonunlu virüs ülkemizi etkileyecek mi etkilemeyecek mi ubat aynn ortasndan sonra göreceiz. Hesaplara, verilere göre öngörü bu. Bu verilerle birlikte çok yakn bir zamanda her ilin kendi says açklanacak, her hafta ve her il kendi vaka saysna göre, istenilen vaka saysna göre hedeflenen kstlamalar lokantalarla ilgili restoranlarla ilgili durum deerlendirmesi yapacak. Bugün itibaryla bunlarla ilgili yorum yapmak çok kolay deil. Ülkemizde de mutasyonlu virüsler artyor ve bunlar çok daha kolay yaylyor. Bizim burada çok dikkatli admlar atmamz gerekiyor. Ülkemizde bölge bölge vaka saylar deiiyor. Baz bölgelerde çok az varken, baz bölgelerde fazla sayda olabiliyor. Bunda corafi yap, sosyal yap, yaam biçimi, her eyin etkili olduunu biliyoruz. O yüzden il il deerlendirmenin il pandemi kurullar tarafndan yaplmas doru bir yaklam olacaktr diye konutu.
BU VRÜS HER AY 1-2 KEZ MUTASYONA URUYOR
Prof. Dr. Tezer, koronavirüs salgnn gelimesinin sebebinin normal dolamda olan koranavirüsün mutasyona urayp hayvanlardan insana geçme özelliini kazanmasyla olduunu belirterek, Oradaki hadise de mutasyon. Oradaki hadise insanlara bulama özelliini kazanmasyd. Ondan sonra ilk dönemlerde çinde daha kolay bulama özellii kazand ve tüm dünyaya yayld. Bu virüs her ay 1-2 kez mutasyona uruyor. u anda binlerce mutasyon gelimi durumda bunlar izleniyor. Biz nasl karar veriyoruz? Dünya Salk Örgütünün dünyadaki bütün ülkelere temin ettii virüsün genetik haritas var. Zaman zaman ülkenizde rastgele örnekler toplayp bu haritadan farkl bir harita var m diye bakyorsunuz. Bu ne zaman önem kazanyor? Bir bölgede kstlamalar yaptn ama vaka artyor. O zaman acaba o bölgede mutasyon var m diye genetik haritasna bakyorsunuz. Nitekim ngiltere bunu bildirdi. Youn kstlamalara ramen vaka artyor ve mutasyon var dedi. Laboratuvar incelemelerinde de mikroorganizmann virüsün hücre içerisine daha kolay geçebildiini gösterdi. Güney Afrika ve Brezilya da ngilteredeki mutasyonun ayns bizde de var; ama benim mutasyonumun ekstra u özellii var dedi ifadelerini kulland.
ÜLKEMZDEK MUTASYONUN ÖZELLKLER AçIKLANACAK
Eer bir an önce mutasyonlu virüsün artn durduramazsak daha farkl mutasyonlar meydana gelecektir diyen Prof. Dr. Tezer, öyle konutu:
O yüzden koruyucu önlemlerin u dönemde özellikle daha sk uygulanmas gerekiyor ki önümüzü görebilirim. Virüs her çoaldnda deiik mutasyonlar meydana gelebiliyor. Her ülkenin farkl mutasyonu, genetik haritas olabilir. Ülkemizin de doal olarak olmas bekleniyor. Bu bizim için anormal bir durum deil. Virüsün doal özelliklerinden dolay her ülkenin farkl mutasyonlar olabilir. Ama bunun ne önemi var? Ülkemizde de bir bölgede vaka artlar oluyorsa, Türkiyede tespit edilen o mutasyon bir bölgede daha fazla görülüyorsa, laboratuvarda yaplm çalmalar sonucuna göre Türkiyede gelimi mutasyonda daha kolay bulama özelliine sahip diyebileceiz. Ama ülkemizde u an mutasyondan vaka artlarnn olmadn söyleyebiliriz. u an tam etkilenmi durumda deiliz; ama etkilenmeyeceimiz anlamna gelmiyor. Veriler ubatn ortasndan sonra bunun olabileceini gösteriyor. Bu yüzden de bu dönemde alnacak önlemler bunun önünü kesmede önemli olacak. Yakn bir ekilde izliyoruz. Mutasyonlu virüs var m? diye Ankaradan 81 ile o kitler gönderildi. Bütün illerde alnan örneklerde mutasyonlu virüs var m diye baklyor. Ülkemizde mutasyonlar var; ama bu konuyla ilgili çalmalar devam ediyor. Yakn bir zamanda da bu mutasyonlarn özellikleri ülkemizde yaplan çalmalarn sonucu açklanacaktr.